Maliyet artışlarından sonra İstanbul’da gerçekleşmesi beklenen olası deprem, sanayicileri harekete geçirdi. İSİFED Başkanı Muammer Ömeroğlu, sanayicilerin İstanbul’un 300-400 kilometre çevresindeki kentleri mercek altına aldığını ve fabrikaları için arazi arayışına girdiklerini söyledi.
EKONOMİ gazetesindeki Hatice Aydoğan Öz Sökmen imzalı habere göre, İstanbul Sanayicileri ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (İSİFED) Başkanı Muammer Ömeroğlu, sanayicilerin İstanbul’dan göç etmeye hazırlandıklarını dile getirdi. Ömeroğlu, sanayicilerin olası deprem riskine karşı fabrikalarını risksiz bölgelere taşımak için İstanbul’un 300-400 kilometre çevresindeki kentleri mercek altına aldığını söyledi.
Göçün ağırlıklı olarak Trakya’daki kentlere yoğunlaşmasıyla fiyatların hızla arttığını ve bölgenin cazibesini kaybettiğini vurgulayan Muammer Ömeroğlu, “Orta ve büyük ölçekli işletme sahipleri İstanbul’dan gitmek istiyor. Birinci neden deprem riski olsa da yüksek enflasyon nedeniyle İstanbul’da yaşam maliyetinin artması ile birlikte iş gücünde ciddi kayıplar yaşanması. İstanbul’da sıkışan sanayici bir yandan deprem korkusu diğer yandan enflasyonun yarattığı sorunlar nedeniyle fabrikası için Anadolu’da yeni yerler arıyor” dedi.
KONYA, SİVAS, MANİSA VE KÜTAHYA REVAÇTA
İstanbul’da olası bir depremin altyapıya vereceği zararın, sanayicileri endişelendirdiğini söyleyen Muammer Ömeroğlu, şunları söyledi: “Yüksek kira artışları, geçim sıkıntısı ve deprem korkusuyla İstanbul’u terk ediyorlar. İş gücü ve enerji maliyetlerindeki artış sanayicileri de zorluyor. Deprem sanayicilerin de kâbusu oldu ve fabrikası için uygun maliyetli arsa arıyor. Lojistik avantajlara sahip, İstanbul’un 300-400 km çevresindeki kentlerde sanayi arazisi arayışları arttı.”
Depremin ardından yatırımını Konya, Sivas, Manisa ve Kütahya’ya taşıma kararı alan sanayici sayısının arttığına dikkat çeken Ömeroğlu, “Tek hammadde ile çalışan fabrikalar uygun maliyetli sanayi arazisi bulduğunda fabrikasını taşıyor. Ancak çok sayıda hammadde tedariki olan fabrikalar, İstanbul’dan çok uzaklaşmak istemiyor. Altyapısı hazır, arsa maliyetleri uygun, devlet teşviklerinden yararlanabileceği, lojistik ve iş gücü sıkıntısı çekmeyeceği kentlerdeki OSB’lerde yer arıyor. İlk 500’de yer alan bir firmamız yatırımını Konya’ya taşıyor. 6. Bölge teşvikleri nedeniyle Sivas’ı tercih edenler de oldu” diye konuştu.
“SANAYİCİ ANADOLU İÇİN TEŞVİK EDİLMELİ”
İstanbul sanayicisine Anadolu kentlerinde daha uygun maliyetlerle satın alabileceği ya da kiralayabileceği yerler gösterilmesi gerektiğinin de altını çizen Muammer Ömeroğlu, “Bir fabrikayı başka bir kente taşımak kolay değil. İnşaat maliyetleri çok yüksek. Anadolu’ya gidebilmemiz için gerekli şartların sağlanması gerekiyor. Sanayinin İstanbul’dan Anadolu’ya yayılması ancak bu şekilde söz konusu olabilir. Bu yönde bir beklentimiz var. Şartları uygun olan sanayici zaten İstanbul’dan ayrılıyor” değerlendirmesinde bulundu.
“GENÇ SANAYİCİLERİ ANADOLU’YA ÇEKECEK ATILIMLAR HIZLA YAPMALI”
Arsa fiyatlarının artmasıyla birlikte sanayicisinin İstanbul’daki yatırımını büyütme şansının kalmadığına da dikkat çeken Muammer Ömeroğlu, “Yeni yatırım yapacak alanımız yok. Büyümeyen işletmeler küçülür ve ülke ekonomisine zarar verir. Bizden sonraki jenerasyon büyük kentlerin sağladığı sosyal imkanlar nedeniyle Anadolu’ya gitmek istemiyor. İstanbul’da da büyüyemiyoruz. Böyle giderse işletmelerimizin kapısına kilit vururuz. İşlerimizi büyütmek ve ayakta kalmak için Anadolu’ya açılmalıyız. Anadolu kentlerinde genç iş insanlarının beklentilerini karşılayacak sosyal ve ekonomik atılımlar hızla yapılmalı” şeklinde konuştu.
14 Mart 2023 Salı
Toplam piyasa değeri 14.2 trilyon TL olan Borsa İstanbul’da 500’ü aşkın şirket işlem görüyor. Son üç ayda BIST 100 endeksi kendi rekorunu tazeleyerek 10 bin seviyesinin üzerine yükseldi.
Borsada aynı dönemde gıda şirketlerinin de iyi bir performans gösterdiğini söyleyen uzmanlar, “Son üç ayda gıda şirketlerinin performansı, BIST 100 kazançlarını da geçti” diyor.
MESUDE DEMİRHAN
Yerel seçimler geride kalırken BIST 100 endeksi hem kendi rekorunu tazeledi hem de 10 bin seviyesinin üzerine yerleşti. İstanbul BIST tüm endeksi dahilinde 500’ü aşkın şirket işlem görüyor. Bu şirketlerden gıda, içecek, tarım, ormancılık sektörleri içinde toplam 20’nin üzerinde şirket var. İstanbul Ticaret’e konuşan uzmanlar, önümüzde daha net bir tablo olduğuna ve bunun paralelinde borsada yükseliş trendinin devam edeceğine işaret ederek, burada ana temanın enflasyon, makroekonomik dengelenme ve yabancı girişleri olduğunu vurguluyor. Yıl başından bu yana fiyat hareketleri incelendiğinde, gıda şirketlerinin son üç ayda iyi performans sergilediğini söyleyen uzmanlar, “Şirket bazlı ayrışmalar gözlemlense de son üç aydaki performansları BIST 100 kazançlarını geçti. Bunun temel sebebi de açıklanan bilançoların diğer sektör hisselerine göre daha pozitif ve beklentilerin üstünde olması” diyor.
TEDBİRLER POZİTİF YANSIDI
Ahlatçı Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Tonguç Erbaş, yeni ekonomi yönetiminin kadrosuyla ortodoks politikaların uygulanması, makro ihtiyati tedbirlerle sadeleşme adımlarının atılması ve duyulan güven ile Türkiye’nin makroekonomik verilerinde iyileşmenin sürdüğünü söyledi. Bu sürecin yabancılar tarafından olumlu karşılandığını, CDS fiyatlaması, kredi derecelendirme kuruluşları ve majör yabancı banka kurum raporlarından da görüldüğünü belirten Erbaş, özellikle kredi derecelendirme kuruluşlarının not artışlarının devam ettiğine dikkat çekti. Global oyuncuların takip ettiği bu gelişmelerin Borsa İstanbul’a pozitif yansıdığını belirten Erbaş, “Bu seneyi neredeyse yarılarken dolar bazında yüzde 24 primlenen BIST, gelişmekte olan ülkeler arasında pozitif ayrışıyor. Genel seçimlerin ışığında, son bir senelik süreçte ise yabancı takas oranımızın yüzde 29’dan yüzde 40 seviyesine dayandığını görüyoruz. Takip eden dönemde özellikle hükümetin enflasyonu düşürmek için uyguladığı daraltıcı para politikalarının etkisi enflasyonda görülmeye başladıktan sonra gösterge faiz oranlarında kademeli azaltımlar bekliyoruz. Yurt dışı merkez bankalarından erken gelecek faiz azaltım sinyalleri risk alma noktasında değerlendirilerek 10 bin seviyesi üzerinde kalıcılığın devam edeceği görüşündeyiz” dedi.
ORTALAMA GETİRİ YÜZDE 80
Erbaş, Borsa İstanbul’da gıda özelinde 20 şirket olduğunu belirterek, şu bilgiyi verdi: “Tarım ve tarıma dayalı bazı şirketlerin (Kayseri Şeker, Bor Şeker, Bagfas Bandırma Gübre Fabrikaları, Gübre Fabrikaları, Hektaş, Agrotech Yüksek Teknoloji ve Yatırım, Ofis Yem Gıda, Türk Traktör ve Ziraat Makineleri, Kütahya Şeker, A.V.O.D Kurutulmuş Gıda, Elite Natürel Organik Gıda, Orçay Ortaköy Çay Sanayi, Söke Değirmencilik) sene başından bu yana ortalama getirisi yüzde 80.50 oldu. Bu şirketler, Borsa İstanbul’un yüzde 36 getirisine göre pozitif ayrıştı.”
TARIMA DAYALI ŞİRKETLER
Borsa İstanbul’da tarıma dayalı halka açık şirket profillerinin de değiştiğini bildiren Erbaş, “Bazı şirketler doğrudan tarım ürünleri üretirken ve ilaçlama, gübreleme ve tohum çalışmaları yaparken, bazıları ise tarıma tedarik sağlayan ve üretime çeşitli ekipmanlarla destek veren grup olarak ayrılıyor. Diğer taraftan yeni halka arz olan tarıma dayalı şirket fiyatlaması, temel göstergelerin dışında gerçekleşebiliyor. Bu nedenle şirket performansları sadece temel beklentiler üzerinden değil, sektör içindeki konumu ve halka açılma süreci ile ilgili olabiliyor” diye konuştu.
İNOVATİF TEKNİKLER VERİMİ ARTIRIYOR
Ahlatçı Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Tonguç Erbaş, dünyada en büyük tarım ve tarıma dayalı şirketler incelendiğinde Archer-Daniels-Midland’ın Kasım 2022’den bu yana yüzde 35 değer kaybetti-ğini hatırlatarak, küresel geliş-meleri şöyle özetledi: “Küresel gıda şirketi Bunge, Haziran 2022’den bu yana yüzde 9’a yakın değer kaybetti. Latin Amerika’nın dev tarım şirketi olan Adecoagro, topraksız tarım ürünlerinde öncü olmayı hedefliyor. 2023 üçüncü çeyrek sonuçlarına göre brüt kâr marjını yüzde 40’a yakın arttırdı. Global tarım şirketleri inovatif teknikler ve verimliliklerini sürekli artırma çabasındayken Türkiye’deki tarım ve tarıma dayalı şirketlerin global trendleri takip etmesi fayda sağlar.”
YENİ ZİRVELER GÖRECEĞİZ
A1 Capital Genel Müdür Yardımcısı Üzeyir Doğan, Borsa İstanbul BIST Tüm endeksi dahilinde 531 şirketin faaliyette olduğunu belirterek, bunların 47’sinin gıda içecek, tarım, ormancılık sektörlerinde olduğunu söyledi. Doğan, şunları kaydetti: “Bu 47 şirketin toplam piyasa değeri 900 milyar TL civarında seyrederken BIST Tüm endeksindeki şirketlerin toplam değeri ise 14.3 trilyon TL civarında. BIST 100 endeksinin yılın geri kalanında da yeni zirveler görmeye devam edeceğini, hatta ekonomi ve siyaset ekseninde doğru adımlar atıldığı sürece makro risklerdeki düşüşle birlikte bu trendin gelecek yıl da süreceğini düşünüyoruz.”
GETİRİ ORTALAMASI YÜZDE 49
InvestAZ Araştırma ve Strateji Birim Müdürü Mehmet Bilal Bircan, Borsa İstanbul’da 550 şirketten 10’unun dolaylı ya da doğrudan tarımsal faaliyetlere dayalı iş kollarında olduğunu belirtti. Yılbaşından bu yana BIST 100 ve BIST Sınai endekslerinin performanslarının sırasıyla yüzde 36 ve yüzde 27 getiri sağladığını söyleyen Bircan, beklentileri şöyle anlattı: “Bu dönemde tarım ve tarıma dayalı alanda faaliyet gösteren şirketlerin getiri ortalamasının ise yüzde 49 olduğu dikkat çekiyor. Devam eden süreçte tarımsal alanların iyileştirilmesine yönelik çalışma-larla bir yandan Türkiye’nin kendi içerisinde tarımsal ürün yeterliliği desteklenirken bir yandan da ihracatın artırılmasına olumlu katkı sağlayacak.”
20 Mayıs 2024 Pazartesi
Enflasyonla mücadele hedefi ve ekonomide istikrar için hazırlanan Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi, genelgeler ve yeni düzenlemelerle bütün kamu kurumlarında uygulanacak.
Kamu harcamalarında hangi kalemlerde tasarrufun artırılacağı, nerelerde ödeneklere öncelik verileceği tek tek açıklandı. Paketin daha öncekilerden farkı ise verimlilik, güçlü izleme, kamunun tamamında uygulama esası olacak.
ADEM ORHUN
Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından açıklandı. Pakette harcamaların azaltılmasının yanı sıra verimliliğin artırılması, izleme ve denetim hedefleri de dikkat çekiyor. Bir diğer husus ise paketin hedefleri kapsamında yeni düzenlemelerin yapılacak olması. Paketin sunumu öncesinde konuşan Yılmaz, daha önce yapılmış hazırlıklara ve talimatlara dikkat çekti. Yılmaz’ın yaptığı açıklamaya göre bu paket, tek başına değil, bütüncül bir çerçevede ortaya konulan, birbirini destekler mahiyette diğer paketlerle birlikte uygulanacak. Önümüzdeki aylarda Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yaptığı hazırlıkların devreye girmesiyle toplam etkisini gösterecek. Bunlar, zamanı geldikçe açıklanacak.
CUMHURBAŞKANI TALİMATI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 16 Nisan’daki kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Orta Vadeli Program’ın (OVP) güçlendirilmesi için kamuda tasarrufun artırılmasına, yatırımlarda önceliklerin belirlenmesine ve yapısal reformların hızlandırılmasına dikkat çekmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 6 Mayıs’taki toplantıda ise kamuda harcamaları etkileyen alanlarda tasarruf kültürünü güçlendirici adımlar atılacağını ve bu yönde gerekli talimatları verdiklerini belirtmişti.
DEVAMI GELECEK
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatların hatırlatan Cevdet Yılmaz da “Bu paket, tek başına değil, bütüncül bir çerçevede ortaya koyduğumuz, birbirini destekler mahiyette diğer paketlerle birlikte anlam ifade ediyor. Önümüzdeki aylarda, çeşitli hazırlıkların devreye girmesiyle ve oluşturacağı toplam etkiyle tam olacak. Bunları sizlerle zamanı geldikçe paylaşacağız” dedi. Yılmaz, “OVP’nin enflasyonu düşürmeye yönelik politikalarının yıllık bazda belirgin sonuçlarını bu yılın ikinci yarısında görmeye başlayacağız. Gelecek yıl yüzde 20’nin altında, 2026 yılında tek haneli enflasyona ulaşmada kararlıyız. Bunu sağlarken, büyümeyi, istihdamı ve sosyal dengeleri azami oranda gözetmeye devam edeceğiz” diye konuştu.
HESAP VEREBİLİRLİK
Bu paketin, geçmiştekilerden farklılık arz ettiğini söyleyen Yılmaz, farkı şöyle açıkladı: “Bu paketi, geçmişten çıkardığımız derslerle, bu dönem aldığımız tedbirleri daha sıkı bir izleme sistemiyle hayata geçireceğiz. Ayrıca, ‘hesap verebilirlik’ mekanizmalarını güçlendirerek, haklı bir gerekçeye dayanmayan sapmaları engellemeyi amaçlıyoruz. Bu çalışmanın hayata geçirilmesinde idari ve kanuni olarak iki ayaklı çalışma yürütülüyor. Hiçbir kuruluşumuz bundan istisna değildir. Kanun gerektirmeyen hususlardaki genelge taslağı hazırlandı, kısa süre içinde Cumhurbaşkanımızın onayına sunulacak. Kanun gerektiren konularda yürüttüğümüz hazırlıklar, TBMM’nin takdirine arz edilecek.”
ÖNCEKİLERDEN FARKLI
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de Tasarruf ve Verimlilik Paketi sunumunda farklara dikkat çekti. Bakan Şimşek, “Bu bizim ilk tasarruf çabamız değil, son paket de olmayacak. Dolayısıyla bu alanla ilgili olarak önümüzdeki dönemde birçok adım atacağız. Bugünkü tedbir setini, geçmişteki uygulamalardan farklı kılan üç husus var” dedi. Bakan Şimşek, paketi farklı kılan üç maddeyi şöyle açıkladı:
DEZENFLASYON İÇİN
“Vergi artışı, mevcut nesilleri etkiliyor, borçlanma ise gelecek nesillerin yükümlülük altına girmesi demek” diyen Bakan Şimşek, şöyle devam etti: “Kamuda harcama kontrolü ve tasarruf üzerinden dezenflasyon sürecine destek vereceğiz. Bu, çok önemli. Yatırımların öncelikli alanlara yönlendirilmesi de verimlilik açısından, uzun vadeli büyüme açısından çok kritik bir değişken. Kamu maliyesi ve birçok alanda reform yapacağız ve bunları paylaşacağız.”
Bakan Şimşek’in sunumuna göre program, şu adımlarla güçlendirilecek:
TASARRUF VE HARCAMALAR
Harcama tedbirlerinin 3 temel ayağı olduğunu belirten Bakan Şimşek, bunları şöyle açıkladı:
Bakan Şimşek’in sunumuna göre, kamu tasarruf alanları içindeki 8 öncelikli alan şunlar olacak:
1. Taşıtlar
2. Binalar
3. Kamu istihdamı
4. İdari yapılanmada etkinlik
5. Yurt dışı geçici görevler
6. Enerji ve atık yönetimi
7. Haberleşme giderleri
8. Diğer cari harcamalar
AVDAGİÇ: DEZENFLASYON İÇİN KATKISI OLACAK
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, kamuda tasarruf programının ‘üretirken verimli ve harcarken tasarruflu olmayı’ bir döneme mahsus bırakmayıp, ülke kültürüne yerleştireceğine inandıklarını belirtti. Programın, enflasyonla mücadele fedakarlığını toplumun tüm kesimlerine paylaştıracağını ifade eden Avdagiç, “Topyekun bir mücadelenin yeni bir başlangıcı olmasını ve dezenflasyon kararlılığımıza katkı sağlamasını diliyoruz. Temennimiz, bu fedakarlıkların karşılığının kısa sürede kalıcı refah olarak tüm topluma geri dönmesi” değerlendirme-sinde bulundu.
NEDEN MALİ DİSİPLİN?
20 Mayıs 2024 Pazartesi
20 Mayıs 2024 Pazartesi
20 Mayıs 2024 Pazartesi
20 Mayıs 2024 Pazartesi
20 Mayıs 2024 Pazartesi
20 Mayıs 2024 Pazartesi
19°C