HABER: AYŞE BAŞAK
Hava kirliliği özellikle kış aylarında dünyanın bütün büyük kentlerinde ciddi bir sorun teşkil ediyor. Türkiye’de de bu sıkıntıdan muzdarip şehirler için çözüm yolları aranıyor. Sanayileşme, yoğun nüfus, düşük kaliteli yakıtlar ve çok sayıda aracın trafikteki mevcudiyeti hava kirliliğini tetikleyen faktörler.
Doğalgaz kullanımın yaygınlaşmasıyla olumlu gelişmeler yaşansa da hava kirliliğinin hâlâ çok tehlikeli boyutlarda olduğu şehirler azımsanmayacak oranda.
ALIŞIP KABULLENMİŞİZ
Metropollerde yaşayan insanlar olarak bir şehrin havasının kirli olması gerektiğine o kadar alışmışız ki bunu öylesine kabullenmişiz ki, durumu sorgulamak çoğunlukla aklımıza bile gelmiyor. Kirli hava solumak bize normal geliyor. Peki öyle mi? “Nasıl olur da bu bize normal gelebilir?” sorusunu soran Hollandalı sanatçı ve mucit Daan Roosegaarde yeni bir proje ile gündemde. Sanatçının adını duymamış olabilirsiniz ancak evvelki işleriyle ilgili yazılı ya da görsel medyada haberlerini görmüşsünüzdür.
HOLLANDALI MÜCİT
Biz de bu köşeden, Hollandalı mucidin kimi buluşlarını yıllar içinde paylaştık. Dans ettikçe elektrik üreten dans pisti, ışıklar içinde bir tarla, gündüz şarj olan, gece sadece arabalar geçerken parıldayan akıllı otobanlar ya da gece bisiklet sürücülerin önlerini aydınlatan bisiklet yolu gibi.
Hava kirliliği pek çok sağlık sorunlarının yanında özellikle nefes problemlerine yol açıyor. Roosegaarde’nin fikri şehirde temiz hava alanları meydana getiriyor. Bu hava kirliliği problemini tamamen ortadan kaldırabilecek bir proje değil, ancak temiz gelecek için bir farkındalık oluşturacak özel bir tecrübeyi yaşatabilmek. Yani insanlara şehrin ortasında ‘temiz havanın nasıl bir şey olduğunu’ gösterebilmek. Projenin en tuhaf parçası ise pis havadan süzülen kapkara kiri sıkıştırarak bir yüzük taşı yapmak!
YÜZDE 75 TEMİZLENMİŞ
Hava temizleyici kuleler basitçe açıklayacak olursak, dev iyonizerlerden ibaret. 3.5 metre eninde 7 metre yüksekliğindeki kuleler, içine aldığı pis havayı temizleyerek etraflarında yüzde 75 oranında temizlenmiş hava olan bir alan oluşturuyor. Düşük bir elektrik akımı ile pozitif yüklenmiş iyonlar havadaki partiküllere yapışıyor ve negatif yüklü kulenin içine çekiliyor. Saatte 30 bin metreküp havayı temizleyen kuleler, kullandığı elektriği de üzerindeki rüzgar türbininden sağlıyor. Duman partiküllerini sıkıştırarak bunlardan küçük küpler yapan mucit bunlardan yüzük ve kol düğmeleri yapıyor.Hollanda’da üç yıldır üzerinde çalışılan ve denemeleri yapılan projenin fikri, mucitin hava kirliliği dünya çapında meşhur olan Pekin’e yaptığı bir seyahatte aklına gelmiş.
