NASA, gelişmiş bir güneş yelkenli uzay aracını başarıyla fırlattı. Hafif polimer kompozitlerden yapılmış yeni bir boom kullanan ‘güneş yelken sistemi’, görev süresi 2 ay olarak planlanan önemli bir seyir gerçekleştirecek.

AYŞE BAŞAK

Güneş yelkenleri, günümüzün büyüleyici teknolojilerinden biri. Çeşitli kavramları sıklıkla metaforlar yoluyla konuşup ifade ediyoruz ama güneş yelkenlerinin buna ihtiyacı yok. Yani güneş yelkenlerini anlaşır kılmak için yelkenli tekne benzetmesi yapmak gerekmiyor; çünkü güneş yelkenleri denizdeki yelkenlilerle tamamen aynı prensiple çalışıyor. Yelkenli tekneler su üzerinde rüzgar tarafından itilerek hareket ederken, güneş yelkenleri, Güneş’ten gelen güneş rüzgarları tarafından itilen bir boşlukta hareket ediyor. 

YAKITA İHTİYAÇ YOK

Bu ‘uzay rüzgarı’, aslında Güneş’ten farklı hızlarda ve yoğunluklarda sürekli olarak yayılan proton ve elektronlardan oluşan bir plazma akışı ve atmosferik rüzgarlarımızla tamamen aynı şekilde kullanılabilir. Denizdeki yelkenli tekneler gibi güneş yelkenleri de güneş rüzgarıyla hemen hemen her türlü manevrayı gerçekleştirebiliyor.

Arada büyük bir fark da var: Güneş rüzgarlarının küçük bir alan üzerindeki basıncı bir not kağıdının ağırlığına eşdeğer olması. Yakıta ihtiyaçlarının olmaması, güneş yelkenlerinin süresiz olarak hızlanabileceği anlamına da geliyor. 

KOMPOZİT BOOMLAR

Bu araçları verimli kılmanın zorluğu bu ortamda kullanışlı olacak kadar geniş yelkenli ve yeterince hafif bir uzay aracı yapmakta gizli. Yelken kısmı o kadar da zor değil. 1960’lı yıllardan beri mylar plastik filmler bu işe uygun olduklarını gösterdiler. Asıl sorun, yelkenleri yerinde tutmak için kullanılan boomlar. Güneş yelkenleri, kompakt bir şekilde katlanabilen büyük, sağlam ve hafif boomlara ihtiyaç duyuyor. 

24 Nisan’da başarıyla fırlatılan yelkenin boomları tüp şeklinde ve düz bir şekilde ezilebiliyor; bir şerit metre gibi küçük bir pakete sarılabiliyor. Aynı zamanda sıcaklık değişimleri sırasında daha az bükülme ve esneme gibi kompozit malzemelerin tüm avantajlarını sunuyor. Bu yeni esnek polimer ve karbon kompozit boom, Nano Avionics tarafından üretilen 12 üniteli CubeSat ile birleştirilmiş. Araç fırlatıldıktan sonra yaklaşık 1.000 km yükseklikte Güneş ile eş zamanlı bir yörüngeye girecek ve yelken açıldıktan sonra güneş rüzgarına göre kendisini açılandırarak aracın yörüngesini ayarlayacak. Bu deneme uçuşu başarılı olursa, alanı bir futbol sahasının yarısı kadar olan yelkenler de dahil olmak üzere daha iddialı tasarımların gündeme geleceği öngörülüyor. Güneş yelkenlerinin ve hafif kompozit boomların kapasitesi bu teknolojiyi gelecekteki görevlerde daha yaratıcı biçimde kullanmayı sağlayabilir. 

29 Nisan 2024 Pazartesi

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, toplam büyüklüğü 30 milyar doları aşan uluslararası girişim sermayesi fon yöneticileriyle görüştü.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, bir dizi programa katılmak için bulunduğu başkent Londra'da, Tech.EU Zirvesi'nin açılış konuşmasını yapmasının ardından, ikili görüşmeler gerçekleştirdi.

Kacır, toplam büyüklüğü 30 milyar doları aşan uluslararası girişim sermayesi fon yöneticileriyle bir araya geldi.

Türkiye'deki teknoloji girişimi ekosistemi ve teşvik sistemini anlatan Bakan Kacır, fon ve şirketleri Türkiye'de yatırıma davet etti.

Kacır ayrıca, İngiltere Teknoloji ve Dijital Ekonomi Bakanı Saqib Bhatti ve Düzenleyici Reformdan Sorumlu Bakan Dominic Johnson ile ikili görüşme gerçekleştirdi. Görüşmelerde, karşılıklı iş birliği imkanları ve yatırımlar ele alındı.

Bakan Kacır her iki Bakanı Türkiye'ye Saha Expo ve TEKNOFEST'e davet etti ve Türkiye’nin yerli ve milli elektrikli otomobili TOGG’u tanıtarak maketini hediye etti.

Muhatap bakanların görüşmede iki ülke arasındaki iş birliğinden memnun olduklarını belirttiği ve bu iş birliğinde daha yüksek potansiyel olduğunu ifade ettikleri öğrenildi. Özellikle savunma sanayi ve AR-GE konusundaki gelişmelerin etkileyici olduğunu belirten bakanların, en kısa zamanda Türkiye'yi ziyaret edeceklerini söyledikleri aktarıldı.

16 Mayıs 2024 Perşembe

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, 14 olan mobil transformatör merkezi sayısının 2028 yılı sonu itibarıyla 24'e yükseltileceğini açıkladı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz'ın Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023'teki depremlerin ardından bölgeye sevk edilen ve enerji iletim sisteminde ilave güç ihtiyaçları ortaya çıktığında devreye alınan mobil transformatör merkezlerine ilişkin yazılı soru önergesini yanıtladı.

Transformatör merkezlerindeki güç transformatörlerinin veya orta gerilim baralarının devreye alınamadığında mobil transformatör merkezlerine ihtiyaç duyulduğunu belirten Bayraktar, bu durumlarda Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) Genel Müdürlüğünce analizler yapılarak mobil transformatör merkezlerinin kullanım bölgelerinin belirlendiğini aktardı.

Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından transformatör merkezlerinin devreye alınmasıyla Adıyaman, Malatya, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Osmaniye, Diyarbakır ve Elazığ'da mobil transformatör merkezlerine ihtiyaç duyulmadığını kaydeden Bayraktar, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Hatay'a ise 5 mobil transformatör merkezi gönderildiğini ifade etti.

Bakan Bayraktar, Eskişehir, Antalya, Batman, İstanbul, Denizli ve Artvin'de 9 mobil transformatör merkezinin bulunduğunu ifade ederek, şunları kaydetti: "Bugün itibarıyla toplam kurulu gücü 600 megavolt amper (MVA) olan mobil transformatör merkezlerimizin toplam kurulu gücünün 2025'te 800 MVA, 2026'da 900 MVA, 2027'de 1000 MVA, 2028 yılı sonu itibarıyla 1100 MVA'ya çıkarılmasını planlıyoruz. 2028 yılı sonu itibarıyla mobil transformatör merkezlerimizin sayısını 14'ten 24'e yükselteceğiz."

16 Mayıs 2024 Perşembe