Ticaret Bakanlığı’nda yeni dönemin önemli gündem başlıkları, mal ve hizmet ihracatının artırılması, aşırı fiyat artışlarının önlenmesi ile ticarette yaşanan sorunların kaldırılması olacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Ticaret Bakanlığı görevine getirilen Ömer Bolat, görevi devralırken, Bakanlığının yeni dönemdeki gündemine ilişkin önemli mesajlar verdi.

İş dünyası örgütleriyle işbirliğiyle çalışacağını belirten Bolat, üretim ve ticareti artırarak refah artışını sağlayacaklarına işaret etti.

Bolat'ın verdiği mesajlara göre, mal ve hizmetler ihracatında sağlanacak yükselişle cari açık iyileştirilecek ve döviz rezervleri artırılacak. Kovid-19 salgınının ticaret piyasasında bıraktığı olumsuz etkiler kaldırılarak ve aşırı fiyat artışları önlenecek. Halkın satın alma gücünün korunması için enflasyonda yaşanan düşüş hızlandırılarak fiyat istikrarına öncelik verilecek.

Ticaret Bakanlığı’nın Performans Programı ile AK Parti'nin "Türkiye Yüzyılı İçin Doğru Adımlar" başlıklı seçim beyannamesine göre, Bakanlığın yeni dönemde gündeminde yer alacak diğer konular şöyle:

Rekabet gücü yüksek, yüksek katma değerli ve markalı ihracatı odağına alan politikalara hız verilecek.

2022 yılı sonu itibarıyla 254,2 milyar dolar olan ihracat, 2028 yılında en az 400 milyar dolara yükseltilecek.

Yüksek teknolojili ve çevre dostu ürünlerin ihracat içindeki payını artıracak, ihracatta bölgesel bağımlılığı azaltarak ürün ve pazar çeşitlendirmesi desteklenecek.

Yeni ihracatçıların oluşturulması, mevcut ihracat pazarlarının geliştirilmesinin teşvik edilmesi sürdürülecek.

Yeni ihracat destekleri ile firmalara ve girişimcilere küresel ölçekte rekabet gücü kazandırılacak.

İhracatta gümrük uygulamalarını ve sınır kapılarından geçiş süreçlerini iyileştirmeye yönelik uygulamalar sürdürülecek. Hizmet ihracatında sıçrama alanları teşvik edilecek, geleneksel hizmetlerin yanında yeni nesil hizmetlerin de potansiyel katkılarından faydalanılacak.

Mal ve hizmet ihracatı için yüksek potansiyel taşıyan Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında 18 ülkeye yönelik olarak finans, standardizasyon, lojistik, tanıtım, diplomasi gibi birçok alanda faaliyetlerle mal ve hizmet ihracatı artırılacak.

Gümrük ve ticaret işlemlerinin, dijitalleşme ve yeşil dönüşüm odağında daha hızlı ve daha kolay yapılır hale gelmesi sağlanacak. Gümrük kapıları ve gümrüklerin modernize ederek yenilenmesi sürdürülecek.

İhracatta Blokzincir Kullanımı Projesi ile ihracat işlemlerinde tüm gümrük ve lojistik süreçlerinin blokzincir altyapısı ile tüm paydaşlarca elektronik ortamda tek bir ekrandan yürütülmesi ve izlenmesi sağlanacak. Gümrük işlemleri, yeni teknolojiler yoluyla daha hızlı, kolay ve etkin yapılıp izlenir hale getirilecek.

E-ihracatın genel ihracat içindeki yüzde 1,5'lik payı 2030 yılında yüzde 10'a yaklaştırılacak.

Serbest bölgelerde yapılacak yeni yatırımlar ile mal ve hizmet üretim kapasitesinin gelişmesi, ihracata katkısının artırılması, yeni istihdam oluşturulması desteklenecek. Serbest bölgelerde yeşil enerjinin yaygınlaştırılması amacıyla serbest bölgeler mevzuatı ve uygulamaları güncellenecek.

Batı Anadolu Serbest Bölgesi faaliyete geçirilecek, yat ve tekne imalatı konusunda yeni serbest bölge kurulacak.

Bölgesel ve küresel "unicorn"ların oluşturulmasına yönelik 2028 yılına kadar 100 bilişim firması, e-Turquality destek programı kapsamına alınacak.

Ülkenin taraf ya da muhatap olduğu uluslararası anlaşmalara, kurallara ve ihracat pazarlarındaki kanuni düzenlemelere uyum ve entegrasyonun desteklenmesine devam edilecek."

EMİSYON TİCARET SİSTEMİ

Bakanlığın gündeminde Yeşil Mutabakat Eylem Planı'nın etkin şekilde uygulanmasına devam edilmesi de bulunuyor.

Emisyon Ticaret Sistemi'nin (ETS) hayata geçmesiyle ilgili sektörlerin rekabetçiliğini de dikkate alacak politikalar uygulayacak, AB ile uyumlu

ETS oluşturulması sağlanacak.

Kurulacak ETS ile karbon fiyatlama mekanizmaları gibi fonların ilgili sektörlerin yeşil dönüşüm projelerine aktarılması sağlanacak. İhracatın finansmanında yeşil taksonomi ekseninde uygun koşullu kredi imkanını sağlayacak mekanizmalar oluşturulacak.

Ülkenin küresel ticari entegrasyonunu artıracak, rekabetçi avantaja sahip ürünlerin hedef pazarlara erişiminin kolaylaştırılmasına devam edilecek.

AB ile Gümrük Birliği Anlaşması oluşan ihtiyaçlar doğrultusunda güncellenecek.

Yeni nesil serbest ticaret anlaşmaları için çalışmalar sürdürülecek ve serbest ticaret anlaşmaları ağı genişletilecek.

YURT DIŞINDA LOJİSTİK MERKEZLER AÇILACAK

Yurt dışı lojistik merkezleri açılarak ihracatçıların potansiyel pazarlara ve dağıtım kanallarına erişimi hızlandırılacak. Hedef pazarlarda Yurt Dışı Lojistik Dağıtım Ağları (YLDA) kurulumlarının desteklenmesine devam edilecek. Bu yolla, ihraç ürünleri son alıcısına 24-72 saat içerisinde ulaştırılacak. İhraç yüklerinin konsolide edilerek taşınması ve taşımacılık maliyetlerinin yaklaşık yüzde 20 azaltılması sağlanacak.

Ülkenin dış ticaret kapasitesinin artırılması ve ticaret üssü olması hedefi doğrultusunda deniz veya hava yolu ile gelen eşyanın gümrük işlem süreçlerinde elektronik entegrasyonu yaygınlaştırılacak.

Gümrük Kapıları Analiz Programı hayata geçirilecek. Kara sınır kapılarından giriş-çıkış yapan taşıtların gümrük işlemlerinin tamamlanma süreleri izlenecek, anlık ve ortalama araç sayısı ve işlem süreleri takip edilecek. Böylece, yaşanabilecek bekleme ve gecikmeler önlenecek.

Tek Pencere Sistemi'nde işlem gören belge sayısı artırılacak, BİLGE Gümrük Platformu hayata geçirilecek. Gümrük işlemlerine ilişkin beyanların, tek bir elektronik erişim noktası üzerinden hızlı, kolay ve güvenli şekilde gerçekleştirilmesi sağlanacak.

Elektronik Kolay İhracat Platformu (e-KİP) hayata geçirilecek. Ülkelerin e-ticaret pazarları, önemli yurt dışı pazaryerleri, çoklu kanalları ile tüketici davranışları hakkında bilgi ihtiyaçları tek bir platformdan karşılanacak. Yapay zeka uygulamaları dahil gelişmiş bir teknoloji altyapısıyla hedef pazar belirleme noktasında e-ihracata yönelik çevrim içi dijital danışmanlık verilmesi sağlanacak.

Ticaret sicili işlemlerinde ödemeler de dahil tüm süreçlerin elektronik ortamda yürütülmesi sağlanacak.

MERSİS mobil uygulaması ile ticaret sicili işlemlerinin mobil cihazlar üzerinden de yürütülmesine ve bu işlemlerin daha da kolaylaştırılmasına imkan verilecek.

Lisanslı depoculuk sistemine yönelik teşvik ve destekler sürdürülerek, sistem yaygınlaştırılacak.

Tüketici uyuşmazlıklarının dijital dönüşüm odağında daha hızlı, basit ve kolay bir şekilde çözülebilmesi sağlanacak.

Tüketici hakem heyetleri, 81 il merkezinde olacak şekilde yeniden yapılandırılacak, beşeri ve dijital kapasiteyi geliştirerek başvuru ve inceleme süreçleri kolaylaştırılacak.

Tüketici şikayetlerinin doğrudan ilgili firmalara iletilebilmesini sağlayacak altyapı oluşturulacak, uyuşmazlık çözümlerinin mümkün olan en kısa sürede gerçekleşmesi sağlanacak.

Tüketicilerin sağlık ve güvenliklerinin korunması amacıyla gerçekleştirilen denetimler ve firmaların bilgilendirilmesi amacıyla yürütülen rehberlik faaliyetleri artırılacak ve tüketici ürünlerinde güvensizlik oranı sıfıra indirilecek.

Ticari reklam ve haksız ticari uygulamalarına yönelik mevzuat, başta dijital mecralar olmak üzere, reklam sektörünün genişlediği tüm alanlara uyumlu hale getirilecek. Çocuklar ve yaşlılar öncelikli olmak üzere hassas tüketici gruplarına özel önlemler alınacak.

Başta dijital ve teknoloji temelli piyasalar olmak üzere tüm piyasalarda rekabet ihlallerinin tespitinde ve soruşturma süreçlerinin yürütülmesinde etkinlik artırılacak.

Tüm sektörlerde yürütülen rekabet soruşturmalarında aktif işbirliği, uzlaşma ve taahhüt mekanizmalarının kullanılması sağlanacak. Dijital ve teknoloji temelli piyasalarda mevzuat çalışmaları, birleşme devralmaların kontrolü, sektör incelemeleri ve soruşturmalar ile aktif rol alınması, dijital piyasalarda hem platformlar arasındaki hem de platform içi rekabetin teşvik edilmesi amacıyla gerekli düzenleme ve denetlemelerin yapılması sağlanacak.

Yürütülen Çevrimiçi Reklamcılık Sektör ve Mobil Ekosistemlere İlişkin Sektör incelemeleri kapsamında incelenen pazarlarda rekabetin tesisi için gerekli adımlar atılacak.

Cari dengenin iyileştirilmesi amacıyla, yenilenerek piyasaya tekrar arz edilen ürünlerin kapsamı genişletilecek, kullanılmış elektronik ürünlerin tekrar ekonomiye kazandırılması sağlanacak.

Kaçakçılıkla mücadele kapsamında gümrük idarelerinde yerli ve milli teknolojilerin kullanımı yaygınlaştırılacak. MİLTAR Projesi'yle seri üretimine geçilen yerli ve milli araç ve konteyner tarama sistemleri, gümrük idareleri başta olmak üzere, diğer kurumlara yaygınlaştırılacak ve ihracat potansiyeli geliştirilecek.

Yeni Nesil Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) kurularak, ürün güvenliği denetimleri dış ticarette daha etkin yapılacak.

Piyasa gözetimi ve denetimi ile ürün güvenliği mevzuatı, yeşil dönüşüm, döngüsel ekonomi ve yapay zeka üçgeninde güncel hale getirilecek. Piyasa gözetimi ve denetimi konusunda yetkili kurumların etkin koordinasyon içinde görev yapmalarını sağlayıcı tedbirler hayata geçirilecek.

ESNAFIN BÜYÜK FİRMALARA İŞ YAPMASI DESTEKLENECEK

Kooperatiflerin Desteklenmesi Programı kapsamında kooperatiflerin üretim ve istihdama yönelik projeleri desteklenmeye devam edilecek.

Esnaf ve sanatkarların kümelenmelerini ve kooperatifleşmelerini kolaylaştıracak adımların desteklenmesi sürdürülecek.

Esnaf ve sanatkarların aynı ya da benzer iş kollarında birlikte ya da tamamlayıcı biçimde büyük firmalara iş yapmalarını sağlayacak girişimleri desteklenecek. Esnaf ve sanatkarların nitelikli iş gücü temin etme ve yetiştirme süreçleri yeni bir bakış açısıyla ele alınacak.

Mevcut kurumsal yapı, esnafın sorunlarını makro düzeyde daha hızlı biçimde ele alabilecek şekilde gözden geçirilecek. Bu çerçevede meslek kuruluşlarının kurumsal ve finansal yapıları güçlendirilerek esnafa daha etkin hizmet vermeleri sağlanacak.

Hazine destekli kullandırılan kredilerde imalat sektörüne, ihracata, markalaşmaya, e-ticarete yönelen esnaf ve sanatkarlara ilave faiz desteği sağlanacak.

Esnaf ve sanatkarlar için tüketimin yenilenebilir enerjiden sağlanması konusunda yatırım teşvik modelleri geliştirilecek. Esnaf ve sanatkarlara ihracat süreçleri, girişimcilik, AR-GE ve yenilikçilik ile devlet yardımları hakkında eğitim, danışmanlık ve bilgi desteği sağlamak üzere 81 ilde konu ile ilgili eğitimler düzenlenmesi sağlanacak.

Esnafın e-ticaret ve e-ihracat pazarlarına erişimlerini kolaylaştıracak programlar hayata geçirilecek. Ahilik Sandığı aktif biçimde kullanılarak esnaf ve sanatkarların piyasada iş yaparken daha güvenli biçimde faaliyet göstermelerine olanak tanınacak.

06 Haziran 2023 Salı

Emtia piyasasında Fed'in faiz indirimlerine ilişkin beklentilerin güçlenmesi ABD'nin yaptırım kararları ve Çin'in attığı adımlarla geçen hafta sert yükselişler yaşanırken tarım grubunda üretimin artacağına yönelik öngörülerle negatif ayrışma görüldü.

Emtia piyasasında geçen hafta yükseliş eğilimi hakimdi.

ABD'de enflasyona dair endişelerin ve dolara talebin azalması emtia gruplarında genel olarak talebi olumlu etkiledi.

Analistler, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) beklentilerin altında artmasının, enflasyonun ikinci çeyreğin başında yavaşlama eğilimine devam ettiğini gösterdiğini ve eylül ayı için faiz indirimi beklentilerini artırdığını belirterek, söz konusu durumun emtia piyasasında risk iştahını artırdığını söyledi.

ABD'nin Çin'e yönelik yaptırım kararlarına Çin'den de misilleme gelebileceğine ilişkin öngörüler de arz endişelerini tetikledi.

Emtia piyasasında, Fed'in faiz indirimlerine dair beklentilerin güçlenmesi, ABD'nin yaptırım kararları ve Çin'in ekonomisini güçlendirmek için attığı adımlarla geçen hafta sert yükselişler görülürken tarım grubu, üretimin artacağına yönelik öngörülerle negatif ayrıştı.

Geçen hafta ons bazında altın yüzde 2,3, gümüş yüzde 11,5, platin yüzde 8,6, paladyum yüzde 3,1 değer kazandı.

Gümüşün onsu, 31,59 dolarla Şubat 2013'ten bu yana en yüksek seviyeyi test etti.

ABD'nin petrol hariç ithalat fiyat endeksinin son 16 ayın en büyük artışını kaydetmesinin ardından enflasyondan korunma aracı olarak artan talepten dolayı değerli metallerde sert yükselişler görüldü.

ABD'NİN ÇİN İÇİN GÜMRÜK VERGİLERİNİ ARTIRMA KARARIYLA BAZ METALLER SERT YÜKSELDİ

Baz metallerde geçen hafta ABD'nin Çin için gümrük vergilerini artırma kararıyla sert yükselişler yaşandı.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, kritik endüstrilerdeki yerli üretimi desteklemek amacıyla Çin'den ithal edilen çelik ve alüminyum, yarı iletkenler, elektrikli araçlar, bataryalar, kritik mineraller ve güneş pilleri gibi ürünlere yönelik gümrük vergilerini artırma kararı aldı.

Çin hükümetinin ülke ekonomisi için attığı destekleyici adımlar özelikle baz metallerde talebin daha fazla artabileceği öngörülerini öne çıkardı.

Halihazırda sıkıntılı durumda olan gayrimenkul sektörü için ise Çin hükümetinin yerel yönetimlerin makul fiyatlardan konut satın almasına izin vereceği bildirildi. Öte yandan, hükümet vatandaşlara uygulanan mortgage faizlerinde taban uygulamasını kaldırdığını duyurdu.

Bu gelişmelerle, tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar, libre bazında, bakırda yüzde 10,1, alüminyumda yüzde 4,1, çinkoda yüzde 3,3, kurşunda yüzde 3,2, nikelde yüzde 10,5 artış kaydetti.

BAKIRIN LİBRESİ, 5,24 DOLARLA TARİHİ ZİRVEYİ GÖRDÜ

Ekonomilerde en kötünün görüldüğü beklentisi ve artık faiz indirimlerinin başlayacağına yönelik öngörülerle özellikle bakır piyasasında yeniden toparlanma yaşandı.

Uzak Doğu'da, faiz indirimlerinin başlayabileceğine yönelik beklentilerle bölgeye verilen siparişlerde de artışlar olması bakır talebinde canlanmaya yol açtı.

Özellikle elektrikli araç kullanımının ve yenilenebilir enerjinin artması da bakır fiyatlarında sert artışlara neden oldu. Aynı zamanda uluslararası ticarette de ABD'nin Çin'e engeller koyması, yeni vergiler getirmesi, Rusya'ya uygulanan yaptırımlar da özellikle bakır fiyatlarının yönünü etkiledi.

Çin'deki devalüasyon endişeleri de bakır fiyatlarının artmasına neden olan önemli bir faktör olarak öne çıktı.

Melbourne merkezli madencilik şirketi BHP Group, Güney Amerika'daki bakır varlıkları için Londra merkezli Anglo American'a 43 milyar dolarlık teklif yapmıştı. Anglo American ise bu teklifi reddederek kendisini bir bakır devine dönüştürmek için planladığı bir yeniden yapılanmayla elmas, platin ve kömür madenciliğinden çıkmaya karar verdi.

Analistler, madencilik şirketlerinin girişimlerinin de bakıra olan talebi ortaya koyduğunu dile getirdi.

Nikel fiyatları ise dünyanın en büyük maden yataklarından bazılarını barındıran Fransa'nın, topraklarından 17 bin kilometre uzaklıktaki kolonisi Yeni Kaledonya'daki şiddet olaylarının üretimi kesintiye uğratmasıyla sert yükseldi.

Enerji grubuna bakıldığında ise Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,4, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz Termal Birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 17,1 arttı.

Petrol fiyatlarının yükselişinde, dünyanın en çok petrol tüketen ülkeleri ABD ve Çin'de talebin artacağı beklentisi etkili olmaya devam ediyor.

ABD Enerji Enformasyon İdaresinin açıkladığı resmi veriye göre, ülkedeki benzin stokları bir önceki hafta yaklaşık 200 bin varil, ticari ham petrol stokları ise yaklaşık 2 milyon 500 bin varil azaldı. Piyasa beklentisi, ham petrol stoklarının yaklaşık 400 bin varil azalacağı yönündeydi.

Dünyanın en çok petrol tüketen ülkesinde stokların beklentilerin üzerinde düşmesi ülkede talebin arttığına işaret ederek fiyatları yukarı yönlü destekliyor.

Doğal gaz fiyatları, ABD Enerji Enformasyon İdaresinin haftalık doğal gaz stoklarının beklenenden daha az arttığını bildirmesinin ardından yükseldi. Bu durum, aşırı arza ilişkin endişelerin azalmasına yardımcı oldu.

ŞEKERİN LİBRESİ 0,1795 DOLARLA EKİM 2022'DEN BU YANA EN DÜŞÜK SEVİYEYİ GÖRDÜ

Tarım grubu, geçen hafta negatif seyretti.

Chicago Ticaret Borsası'nda geçen hafta kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 2, mısırda yüzde 3,6, pirinçte yüzde 3,1 azalırken, soya fasulyesinde yüzde 0,7 arttı.

Intercontinental Exchange'de libre bazında fiyatlar pamukta yüzde 1,8, kahvede yüzde 2, şekerde yüzde 6,2 azalış kaydetti. Kakaonun ton başına fiyatı ise yüzde 17,4 azaldı.

Şekerin libresi 0,1795 dolarla Ekim 2022'den bu yana en düşük seviyeyi gördü.

Dünya buğday ve pirinç üretim tahminlerinin artış göstermesi, fiyatlarda değer kaybına neden oldu.

Fildişi Sahili, Gana ve Endonezya'da yağışların artmasının üretime yönelik endişeleri azaltmasıyla kakao fiyatlarında sert düşüş görüldü.

Brezilya'da artan şeker üretimi fiyatların düşmesine sebep oldu.

Kahve stoklarının yeniden artış göstermesi ve üretim fazlası beklentileri, fiyatlarda değer kaybına yol açtı.

Uluslararası Kahve Organizasyonu (ICO) 2023/2024 sezonunda 1 milyon torba üretim fazlası olacağını tahmin ediyor. Avustralya'da pamuk üretiminin artacağı beklentileri de fiyatları aşağı yönlü etkiledi.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Trendyol Süper Lig'de dün aldığı galibiyetle taraftarını sevindiren Fenerbahçe'nin borsada işlem gören hisseleri yaklaşık yüzde 5 değer kazanarak yatırımcısının da yüzünü güldürdü.

Trendyol Süper Lig'in 37. haftasının sonuçları borsada hisse fiyatlarına da yansıdı.

Ligde Galatasaray'ın 6 puan gerisinde çıktığı karşılaşmada lig lideri Galatasaray'ı mağlup ederek puan farkını 3'e indiren Fenerbahçe hisseleri, galibiyetin ardından haftaya güçlü yükselişle başladı.

Cuma günü 105 liradan kapanış yapan Fenerbahçe Futbol AŞ'nin hisse fiyatı, açılışta yaklaşık yüzde 8 yükselirken, şu sıralarda önceki kapanışın yaklaşık yüzde 5 üzerinde 110 lirada dengelendi.

Galatasaray deplasmanından 0-1'lik galibiyetle ayrılan sarı-lacivertli ekip, böylece şampiyonluk yarışında Galatasaray'ın bu hafta şampiyonluğunu ilan etmesinin önüne geçti.

Öte yandan Galatasaray Spor AŞ hisse fiyatı, Fenerbahçe karşısında alınan mağlubiyetin ardından yüzde 2,5 değer kaybederek 8,84 liraya geriledi.

Borsa İstanbul'da işlem gören diğer spor hisselerinden Beşiktaş ise yüzde 9,9 değer kazancıyla 33,02 lira ile tavan fiyattan işlem görürken, Trabzonspor hisseleri yüzde 1 yükselişle 2,06 liradan alıcı buluyor.

Sportif başarının finansal açıdan önemli olduğunu kaydeden analistler, ligin üst sıralarında yer alan takımların Avrupa kupalarında mücadele ederek önemli gelir elde etme şansı bulunduğunu anımsattı.

20 Mayıs 2024 Pazartesi