Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nca (EPDK), farklı dağıtım ya da görevli tedarik şirketi bölgesinde yer alan üretim ve tüketim tesislerinin mahsuplaşma işlemlerine ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) konuya ilişkin kurul kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı. Karar, 1 Temmuz 2023 tarihinde yürürlüğe girecek.

Buna göre, belirlenen usul ve esaslar, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında farklı dağıtım ya da görevli tedarik şirketi bölgesi sınırları içinde bulunan üretim ve/veya tüketim tesislerinin mahsuplaşma işlemlerini kapsayacak.

Düzenlemeden 2 Ekim tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan mülga Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik kapsamında bağlantı anlaşması çağrı mektubu düzenlenen, anlaşması imzalanan ya da kabulü yapılarak işletmeye alınan lisanssız elektrik üretim tesisleri yararlanamayacak.

Bununla birlikte, OSB dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilere ait lisanssız elektrik üretim tesisleri, saatlik mahsuplaşmaya tabi lisanssız elektrik üretim tesisleri, 9 Mayıs 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği kapsamında depolama tesisi kurulan lisanssız elektrik üretimi tesisleri ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olmayan lisanssız elektrik üretim tesisleri de kapsam dışında olacak.

Tüketim tesisleri ile lisanssız elektrik üretim tesislerinin mahsuplaşma işlemleri kapsamında yer alacak tüketim tesisleri ile lisanssız elektrik üretim tesislerinin aynı vergi kimlik numarasına sahip gerçek veya tüzel kişilere ait olması gerekecek.

Belirlenen usul ve esaslar ile Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında gerçek veya tüzel kişiler tarafından, farklı dağıtım ya da görevli tedarik şirketi bölgesi sınırları içinde olan üretim ve tüketim tesislerinin mahsuplaşma işlemleri amacıyla ilişkilendirileceği bir veya daha fazla grup oluşturulabilecek. Aynı grupta ilişkilendirilecek tüketim tesisleri aynı abone grubunda yer alacak.

Üretim ve tüketim tesisleri, bir takvim yılında aynı vergi kimlik numarasına ait yalnızca bir grupta ilişkilendirilmeye konu edilebilecek. Aynı takvim yılı içerisinde gruplar arasında üretim ve tüketim tesisi değişim işlemleri yapılamayacak.

24 Haziran 2023 Cumartesi

Sigorta acenteleri, haksız rekabete karşı birlikte çözüm arıyor. Sektör temsilcileri, ekran paylaşımının önüne geçmek amacıyla parmak iziyle giriş için de çalışma yürütüyor.

OSMAN KUVVET

İstanbul Ticaret Odası Sigortacılık Meslek Komitesi, sektörün önde gelen STK’larıyla sektör sorunları istişare toplantısı gerçekleştirdi. Açılış konuşmasını İTO Yönetim Kurulu Üyesi Giyasettin Eyyüpkoca’nın yaptığı toplantıya, İTO Meclis ve Komite Üyeleri ile sektörel dernekler katıldı. 

200 BİN İSTİHDAM

İTO Yönetim Kurulu Üyesi Giyasettin Eyyüpkoca, 21 bine yakın acente, uluslararası nitelikte hizmet veren 68 sigorta şirketi, 200 bin istihdam ve 15 milyar dolarlık büyüklüğüyle sigortacılık sektörünün ekonominin önemli bir parçası olduğunu dile getirdi. Eyyüpkoca, sektörlerin sorunlarını ve çözüm önerilerini ilgili mercilere aktarmak üzere çalışmalarını sürdürdüklerini belirterek, şunları söyledi: “Sigortacılık Meslek Komitemiz, en çok ve en etkili çalışan komitelerden biri.

İTO Yönetim Kurulu olarak sektörün gelişimine katkı verecebileceğimiz konularda destek oluyoruz. Bundan sonraki süreçte de yanınızda olduğumuzu bilmenizi isteriz.”

İTO Sigortacılık Meslek Komitesi Başkanı ve İTO Meclis Üyesi Mehmet Özgür Yılmaz da komite olarak yaptıkları çalışmaları anlattı. Yılmaz, “Bu çalışmalardan biri de ekran paylaşımının önüne geçmek. Acentelerin ekrana parmak iziyle giriş yapma zorunluluğu üzerine çalışmalarımız devam ediyor” dedi.

HAKSIZ REKABET

TOBB Sigorta Acenteleri İcra Komitesi Başkanı ve İTO Meclis Üyesi Levent Korkut ise önceki yıllarda sigortacılık eğitimi konusundaki çalışmalarını hatırlatarak, “Sektörümüz, iş sorunu olmayan bir sektör. Ancak eğitimli işgücü açığımız var. Eğitimlere katılım az, üyelerimize duyuralım” dedi.

Haksız rekabet konusunda çok şikayet olduğuna dikkat çeken Korkut, “Bu konuyla alakalı bize belgelendirip gönderirseniz, gerekli adımları atarız” dedi.

Toplantıya katılan STK temsilcileri, sektörün düşük komisyon oranları yanında sağlık sigortasında da poliçe ücretlerinin ve risklerin arttığını belirterek, “Bankaların kredili ürünlerde tüketicilere sigorta satışı sektörümüzü olumsuz etkiliyor” diye konuştu.  

SEKTÖR DERNEKLERİ BİR ARADA

Toplantıya; Sigorta Acenteleri Derneği (SAB), Tekli Sigorta Acenteleri Derneği (TEKSADER), İstanbul Sigorta Acenteleri Derneği (İSAD), Acentem Sigorta Aracıları Derneği (ASİAD), Anadolu Yakası Sigorta Acenteleri Derneği (ANSADER), Sigorta ve Reasürans Brokerleri Derneği (SBD), Sigorta Aracıları ve Acenteleri Derneği (SAAD), Avrasya Sigorta Acenteleri Derneği (AVSAD), Oto Dışı Sigorta Eksperler Derneği (ODSED) yöneticileri katıldı.

RAKAMLARLA SİGORTACILIK

• Aktif şirket sayısı: 70
• Aktif toplam: 781 milyar lira.
• Prim üretimi 235 milyar lira.
• BES 400 milyar lira.
• Yıllık yüzde 123 artış.
• Fon büyüklüğü: 148 milyar lira (BES dahil).
• Ödenen tazminat 88 milyar lira.
• Yıllık yüzde 87 artış.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Üretim ve tüketim artışı her türlü atık miktarını da artırıyor. Dünyada en hızlı artan atıklar ise elektronik atıklar.

2010 yılından bu yana elektronik atık miktarı iki katına çıktı. Üstelik 62 milyon ton olan e-atık miktarının 2030’a kadar yıllık 82 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Sürdürülebilir kalkınma için bu atıkların yerinde ayrıştırılması ve dönüştürülmesi gerekiyor. Bu dönüşümü gerçekleştiren ülkelerin elektrik, su ve diğer kaynakların tüketimi de azalacak. 

DOÇ. DR. AYÇA DOĞANER

Ülkeler, daha fazla büyümek için üretim yarışına girerken, tüketiciler ve kurumlar gittikçe dijitalleşiyor. Buna paralel olarak da elektronikleşme artıyor. Artık birçok insanın birden fazla elektronik cihazı var. Bilgisayarların ve telefonların yanı sıra elektronik ev eşyaları, elektrikli bisikletler ve e-scooter’lar günlük yaşamın normalleri haline geldi. Bunların yanı sıra elektronik cihaz listesi, sağlık monitörleri, çevresel sensörler, mobilya ve giysilere gömülü elektroniklerle giderek büyüyor. Elektronikleşme ve tüketim hızı arttıkça, değişim ve yenileme de artıyor. Bu durumda elektronik atık (e-atık) giderek büyüyen bir problem haline geliyor. 

62 MİLYON TON

Dünya genelinde e-atık üretimi, 2010 yılından bu yana iki katına çıktı. 2010’da yıllık 22.8 milyon ton olan elektronik atık miktarı, 2022’de 62 milyon tona ulaştı. Uzmanlar, e-atık üretiminin 2030 yılına kadar yıllık 82 milyon tona ulaşacağını tahmin ediyor. 

Elektronik atık üretiminde başı çeken ülke ise Çin Halk Cumhuriyeti. Çin, 2022 yılında 12 milyon tondan fazla e-atık üretti. Diğer taraftan verilerin daha sağlıklı elde edilebildiği Avrupa ülkelerinde kişi başına üretimin kaç kilogram olduğu dahi hesaplanıyor. Kişi başına elektronik atık üretiminde dünyada ilk beş ülkenin dördü Avrupa’da yer alıyor. Bunlardan Norveç, yılda kişi başına 26.8 kg e-atıkla başı çekiyor. 

ATIK YÖNETİMİ

Bu arada ekonomilerde oluşan değişiklikler ve çevresel hassasiyetin artmasıyla ‘geri dönüşüm’ önemli bir trend, hatta model haline geldi. Bu modelde ‘azalt-yeniden kullan-geri dönüştür’ ilkeleri benimseniyor. Yeniden kullanım için de elektronik atıkların toplanması, ayrıştırılması ve işlenmesi gerekiyor. 

Her yıl milyonlarca elektrikli ve elektronik cihaz, ürünler bozuldukça veya modası geçtikçe çöpe atılıyor. Atılan bu cihazlar, uygun şekilde işlenmedikleri, bertaraf edilmedikleri ve geri dönüştürülmedikleri takdirde çevre ve insan sağlığı için bir tehdit haline geliyor. Elektronik atık miktarı her yıl artarken, atık yönetimi yetersiz kalıyor. Elektronik atık üretiminin 2030 yılına kadar 80 milyon tona ulaşacağı dikkate alındığında, iyileştirilmiş geri dönüşüm ve geri kazanım altyapısına daha çok ihtiyaç duyulacak.

DÖNÜŞÜM ORANLARI

Öte yandan, 2022 yılında Avrupa’da kişi başına düşen e-atık miktarı 17.6 kg, Okyanusya’da 16.1 kg ve Amerika’da 14.1 kg oldu. Avrupa, belgelenmiş toplama ve geriş dönüşüm konusunda, en yüksek orana sahip. Avrupa’da kişi başına bu miktar 2022 yılında 7.5 kg olarak hesaplandı. Verilere göre Avrupa’da elektronik atığın yüzde 42.8’i dönüştürülüyor. Bu konuda karnesi en zayıf bölge ise Afrika ülkeleri. Afrika’da resmi belgelere göre e-atıkların sadece yüzde 1’inden daha azı toplanıp geri dönüştürülüyor.

2022 yılında dünya genelinde üretilen e-atıkların sadece yüzde 22.3’ü, yani yaklaşık 14 milyon tonunun toplandığı ve uygun şekilde geri dönüştürüldüğü biliniyor. Geri kalan milyonlarca ton e-atığın akıbeti bilinmiyor. Bu atıkların büyük bir kısmının düzenli depolama sahalarına gittiği tahmin ediliyor.

DÜNYANIN PROBLEMİ

E-atıklar altın, paladyum, gümüş, demir, bakır ve nadir toprak mineralleri de dahil olmak üzere büyük miktarlarda değerli hammadde içeriyor. Hedeflenen dönüşüm gerçekleştiğinde bu maddeleri tekrar kazanmanın yanı sıra enerji, su ve kaynak tüketimi de azalacak. Ayrıca süreçler iyileşecek, üretim ve tüketimden kaynaklanan sera gazı salımı azalacak.

Elektronik atık probleminin her yıl büyüyeceği öngörülse de dünyada sadece 81 ülkenin elektronik atık mevzuatı veya politikası bulunuyor. Dolayısıyla elektronik atıkların toplanması ve geri dönüşüm oranlarının artırılması, önümüzdeki 10 yılın en büyük problemlerinden biri olacak. 

TÜRKİYE’DE E-ATIK MEVZUATI VE UYGULAMALAR

Gelişmiş ülkelerde elektronik atıklar ayrı ayrı toplanıp, diğer atıklardan farklı şekilde bertaraf ediliyor. Türkiye’de ise henüz yeni yeni oluşan ayrı toplama sistemi gelişmeye devam ediyor. 

Özellikle elektronik atıkların diğer atıklarla beraber çöpe gitmemesi ve daha kolay ayrıştırılması için depozito sistemlerinin uygulanması ve buna benzer yöntemlerin geliştirilmesi öneriliyor.

Türkiye’de ‘2012 yılında Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği’ yayımlanmıştı. Mevzuatta, piyasadaki eski ürünleri toplama, geri dönüşmesini sağlama ve bu yolla geri kazandırma zorunluluğu getirilmişti. Halihazırda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından şirketlere verilen yetkilerle elektronik atıkların ayrıştırılması sağlanmaya çalışılıyor. 

20 Mayıs 2024 Pazartesi