EPDK, elektrik, şarj ağı işletmeci lisansı, doğal gaz, petrol, sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG), sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) piyasalarında yeni yılda uygulanacak ön lisans ve lisans alma bedelleri ile doğal gaz dağıtımında bağlantı ve hizmet üst sınırlarını belirledi.

Konuya ilişkin EPDK Kurul kararları, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, elektrik piyasasında üretim faaliyeti için ön lisans ve lisans alma bedeli kapasiteye bağlı olarak 51 bin 30 lira ile 2 milyon 477 bin 840 lira arasında değişecek.

Lisans yenileme bedeli ise lisans alma bedelinin yüzde 50'si kadar olacak.

Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak üzere lisans almak için başvuruda bulunan tüzel kişiler, bu bedelin yüzde 10'unu ödeyecek.

Yıllık lisans bedeli ise iç tüketim dahil olmak üzere brüt üretim üzerinden kilovatsaat başına 0,015 kuruş olarak uygulanacak.

Elektrik piyasasında dağıtım faaliyeti için lisans alma bedelleri ise 742 bin 910 liradan başlayacak.

Dağıtım ve iletim faaliyetleri için yıllık lisans bedeli de kilovatsaat başına 0,015 kuruş olacak.

ŞARJ AĞI İŞLETMECİ LİSANSI

EPDK, şarj ağı işletmeci lisansına ilişkin 2024’te uygulanacak olan lisans alma, lisans tadili ve lisans sureti çıkarma işlem ücretlerini belirledi.

Buna göre, lisans alma bedeli 1 milyon 59 bin 770 lira, lisans tadil bedeli 49 bin 480 lira, lisans sureti çıkarma bedeli 10 bin 610 lira olacak.

DOĞAL GAZ PİYASASI

Doğal gaz piyasasında lisans alma bedeli ithalat faaliyetlerinde 1 milyon 228 bin 850 lira, boru hattıyla iletimde 9 milyon 207 bin 960 lira, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) olarak iletimde 446 bin 530 lira, depolamada 2 milyon 470 bin 650 lira, toptan satış ve dağıtımda 612 bin 980 lira, sıkıştırılmış doğal gazda (CNG) 122 bin 730 lira ve ihracat lisansı ise 246 bin 870 lira olacak.

Doğal gaz piyasasında dağıtım şirketlerinin yapım ve hizmet sertifikası alma ve yenileme bedeli 38 bin 20 lira, sertifika tadil bedeli 12 bin 10 lira, sertifika vize bedeli 6 bin 520 lira, sertifika sureti çıkarma bedeli 2 bin 670 lira olarak kararlaştırıldı.

PETROL PİYASASI

Petrol piyasasında yeni yılda uygulanacak lisans alma bedellerinde ikrahiye teslimi lisansı alma bedeli 185 bin 10 lira olacak.

İşletme lisansı alma bedeli petrokimyada 185 bin 10 lira iken, biyodizelde 63 bin 70 lira, işletme atık lisansında 484 bin 780 lira olacak. Madeni yağ lisansı lisans alma bedeli ise 614 bin 430 lira olarak belirlendi.

LPG piyasasında, LPG dağıtıcı lisansı alma bedeli 1 milyon 832 bin 170 lira olarak tespit edildi. Lisans suret çıkarma bedeli ise 12 bin 560 lira olacak.

LPG otogaz bayilik lisansı alma bedeli 18 bin 560 lira olarak kararlaştırıldı.

DOĞAL GAZ BAĞLANTI VE HİZMET ÜST SINIRLARI

Doğal gaz dağıtım şirketlerinin 2024 yılı için uygulayacağı abone bağlantı bedelinde ise üst sınır 3 bin 458 lira oldu. Bu rakam geçen yıl 2 bin 135 lira olarak belirlenmişti.

Sayaç açma-kapama bedeli 107 lira, ön ödemeli sayaç değişim bedeli 1108 lira olarak belirlenirken, bağlantı güvence bedelleri yapılan bağlantı tipine göre 252 lira ile 2 bin 87 lira arasında ve iç tesisat işlem bedelleri 63 lira ile 1440 lira arasında olacak.

Söz konusu kararlar, 1 Ocak 2024’ten itibaren yürürlüğe girecek.

30 Aralık 2023 Cumartesi

Sigorta acenteleri, haksız rekabete karşı birlikte çözüm arıyor. Sektör temsilcileri, ekran paylaşımının önüne geçmek amacıyla parmak iziyle giriş için de çalışma yürütüyor.

OSMAN KUVVET

İstanbul Ticaret Odası Sigortacılık Meslek Komitesi, sektörün önde gelen STK’larıyla sektör sorunları istişare toplantısı gerçekleştirdi. Açılış konuşmasını İTO Yönetim Kurulu Üyesi Giyasettin Eyyüpkoca’nın yaptığı toplantıya, İTO Meclis ve Komite Üyeleri ile sektörel dernekler katıldı. 

200 BİN İSTİHDAM

İTO Yönetim Kurulu Üyesi Giyasettin Eyyüpkoca, 21 bine yakın acente, uluslararası nitelikte hizmet veren 68 sigorta şirketi, 200 bin istihdam ve 15 milyar dolarlık büyüklüğüyle sigortacılık sektörünün ekonominin önemli bir parçası olduğunu dile getirdi. Eyyüpkoca, sektörlerin sorunlarını ve çözüm önerilerini ilgili mercilere aktarmak üzere çalışmalarını sürdürdüklerini belirterek, şunları söyledi: “Sigortacılık Meslek Komitemiz, en çok ve en etkili çalışan komitelerden biri.

İTO Yönetim Kurulu olarak sektörün gelişimine katkı verecebileceğimiz konularda destek oluyoruz. Bundan sonraki süreçte de yanınızda olduğumuzu bilmenizi isteriz.”

İTO Sigortacılık Meslek Komitesi Başkanı ve İTO Meclis Üyesi Mehmet Özgür Yılmaz da komite olarak yaptıkları çalışmaları anlattı. Yılmaz, “Bu çalışmalardan biri de ekran paylaşımının önüne geçmek. Acentelerin ekrana parmak iziyle giriş yapma zorunluluğu üzerine çalışmalarımız devam ediyor” dedi.

HAKSIZ REKABET

TOBB Sigorta Acenteleri İcra Komitesi Başkanı ve İTO Meclis Üyesi Levent Korkut ise önceki yıllarda sigortacılık eğitimi konusundaki çalışmalarını hatırlatarak, “Sektörümüz, iş sorunu olmayan bir sektör. Ancak eğitimli işgücü açığımız var. Eğitimlere katılım az, üyelerimize duyuralım” dedi.

Haksız rekabet konusunda çok şikayet olduğuna dikkat çeken Korkut, “Bu konuyla alakalı bize belgelendirip gönderirseniz, gerekli adımları atarız” dedi.

Toplantıya katılan STK temsilcileri, sektörün düşük komisyon oranları yanında sağlık sigortasında da poliçe ücretlerinin ve risklerin arttığını belirterek, “Bankaların kredili ürünlerde tüketicilere sigorta satışı sektörümüzü olumsuz etkiliyor” diye konuştu.  

SEKTÖR DERNEKLERİ BİR ARADA

Toplantıya; Sigorta Acenteleri Derneği (SAB), Tekli Sigorta Acenteleri Derneği (TEKSADER), İstanbul Sigorta Acenteleri Derneği (İSAD), Acentem Sigorta Aracıları Derneği (ASİAD), Anadolu Yakası Sigorta Acenteleri Derneği (ANSADER), Sigorta ve Reasürans Brokerleri Derneği (SBD), Sigorta Aracıları ve Acenteleri Derneği (SAAD), Avrasya Sigorta Acenteleri Derneği (AVSAD), Oto Dışı Sigorta Eksperler Derneği (ODSED) yöneticileri katıldı.

RAKAMLARLA SİGORTACILIK

• Aktif şirket sayısı: 70
• Aktif toplam: 781 milyar lira.
• Prim üretimi 235 milyar lira.
• BES 400 milyar lira.
• Yıllık yüzde 123 artış.
• Fon büyüklüğü: 148 milyar lira (BES dahil).
• Ödenen tazminat 88 milyar lira.
• Yıllık yüzde 87 artış.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Üretim ve tüketim artışı her türlü atık miktarını da artırıyor. Dünyada en hızlı artan atıklar ise elektronik atıklar.

2010 yılından bu yana elektronik atık miktarı iki katına çıktı. Üstelik 62 milyon ton olan e-atık miktarının 2030’a kadar yıllık 82 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. Sürdürülebilir kalkınma için bu atıkların yerinde ayrıştırılması ve dönüştürülmesi gerekiyor. Bu dönüşümü gerçekleştiren ülkelerin elektrik, su ve diğer kaynakların tüketimi de azalacak. 

DOÇ. DR. AYÇA DOĞANER

Ülkeler, daha fazla büyümek için üretim yarışına girerken, tüketiciler ve kurumlar gittikçe dijitalleşiyor. Buna paralel olarak da elektronikleşme artıyor. Artık birçok insanın birden fazla elektronik cihazı var. Bilgisayarların ve telefonların yanı sıra elektronik ev eşyaları, elektrikli bisikletler ve e-scooter’lar günlük yaşamın normalleri haline geldi. Bunların yanı sıra elektronik cihaz listesi, sağlık monitörleri, çevresel sensörler, mobilya ve giysilere gömülü elektroniklerle giderek büyüyor. Elektronikleşme ve tüketim hızı arttıkça, değişim ve yenileme de artıyor. Bu durumda elektronik atık (e-atık) giderek büyüyen bir problem haline geliyor. 

62 MİLYON TON

Dünya genelinde e-atık üretimi, 2010 yılından bu yana iki katına çıktı. 2010’da yıllık 22.8 milyon ton olan elektronik atık miktarı, 2022’de 62 milyon tona ulaştı. Uzmanlar, e-atık üretiminin 2030 yılına kadar yıllık 82 milyon tona ulaşacağını tahmin ediyor. 

Elektronik atık üretiminde başı çeken ülke ise Çin Halk Cumhuriyeti. Çin, 2022 yılında 12 milyon tondan fazla e-atık üretti. Diğer taraftan verilerin daha sağlıklı elde edilebildiği Avrupa ülkelerinde kişi başına üretimin kaç kilogram olduğu dahi hesaplanıyor. Kişi başına elektronik atık üretiminde dünyada ilk beş ülkenin dördü Avrupa’da yer alıyor. Bunlardan Norveç, yılda kişi başına 26.8 kg e-atıkla başı çekiyor. 

ATIK YÖNETİMİ

Bu arada ekonomilerde oluşan değişiklikler ve çevresel hassasiyetin artmasıyla ‘geri dönüşüm’ önemli bir trend, hatta model haline geldi. Bu modelde ‘azalt-yeniden kullan-geri dönüştür’ ilkeleri benimseniyor. Yeniden kullanım için de elektronik atıkların toplanması, ayrıştırılması ve işlenmesi gerekiyor. 

Her yıl milyonlarca elektrikli ve elektronik cihaz, ürünler bozuldukça veya modası geçtikçe çöpe atılıyor. Atılan bu cihazlar, uygun şekilde işlenmedikleri, bertaraf edilmedikleri ve geri dönüştürülmedikleri takdirde çevre ve insan sağlığı için bir tehdit haline geliyor. Elektronik atık miktarı her yıl artarken, atık yönetimi yetersiz kalıyor. Elektronik atık üretiminin 2030 yılına kadar 80 milyon tona ulaşacağı dikkate alındığında, iyileştirilmiş geri dönüşüm ve geri kazanım altyapısına daha çok ihtiyaç duyulacak.

DÖNÜŞÜM ORANLARI

Öte yandan, 2022 yılında Avrupa’da kişi başına düşen e-atık miktarı 17.6 kg, Okyanusya’da 16.1 kg ve Amerika’da 14.1 kg oldu. Avrupa, belgelenmiş toplama ve geriş dönüşüm konusunda, en yüksek orana sahip. Avrupa’da kişi başına bu miktar 2022 yılında 7.5 kg olarak hesaplandı. Verilere göre Avrupa’da elektronik atığın yüzde 42.8’i dönüştürülüyor. Bu konuda karnesi en zayıf bölge ise Afrika ülkeleri. Afrika’da resmi belgelere göre e-atıkların sadece yüzde 1’inden daha azı toplanıp geri dönüştürülüyor.

2022 yılında dünya genelinde üretilen e-atıkların sadece yüzde 22.3’ü, yani yaklaşık 14 milyon tonunun toplandığı ve uygun şekilde geri dönüştürüldüğü biliniyor. Geri kalan milyonlarca ton e-atığın akıbeti bilinmiyor. Bu atıkların büyük bir kısmının düzenli depolama sahalarına gittiği tahmin ediliyor.

DÜNYANIN PROBLEMİ

E-atıklar altın, paladyum, gümüş, demir, bakır ve nadir toprak mineralleri de dahil olmak üzere büyük miktarlarda değerli hammadde içeriyor. Hedeflenen dönüşüm gerçekleştiğinde bu maddeleri tekrar kazanmanın yanı sıra enerji, su ve kaynak tüketimi de azalacak. Ayrıca süreçler iyileşecek, üretim ve tüketimden kaynaklanan sera gazı salımı azalacak.

Elektronik atık probleminin her yıl büyüyeceği öngörülse de dünyada sadece 81 ülkenin elektronik atık mevzuatı veya politikası bulunuyor. Dolayısıyla elektronik atıkların toplanması ve geri dönüşüm oranlarının artırılması, önümüzdeki 10 yılın en büyük problemlerinden biri olacak. 

TÜRKİYE’DE E-ATIK MEVZUATI VE UYGULAMALAR

Gelişmiş ülkelerde elektronik atıklar ayrı ayrı toplanıp, diğer atıklardan farklı şekilde bertaraf ediliyor. Türkiye’de ise henüz yeni yeni oluşan ayrı toplama sistemi gelişmeye devam ediyor. 

Özellikle elektronik atıkların diğer atıklarla beraber çöpe gitmemesi ve daha kolay ayrıştırılması için depozito sistemlerinin uygulanması ve buna benzer yöntemlerin geliştirilmesi öneriliyor.

Türkiye’de ‘2012 yılında Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği’ yayımlanmıştı. Mevzuatta, piyasadaki eski ürünleri toplama, geri dönüşmesini sağlama ve bu yolla geri kazandırma zorunluluğu getirilmişti. Halihazırda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından şirketlere verilen yetkilerle elektronik atıkların ayrıştırılması sağlanmaya çalışılıyor. 

20 Mayıs 2024 Pazartesi