ABD'de açıklanan enflasyon ve perakende satışlar verisinin resesyon endişelerinin azaldığına işaret etmesiyle Fed'in faiz indirimi yapacağına yönelik beklentilerin gücünü koruması emtia piyasasını olumlu etkileyen ana unsur oldu.
Ülkede, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), temmuzda aylık bazda yüzde 0,2 ile beklentilere paralel, yıllık bazda ise yüzde 2,9 ile tahminlerin altında arttı. Art arda dördüncü ayda yavaşlamaya devam eden yıllık enflasyon, Mart 2021'den bu yana en düşük seviyesini kaydetti.
Analistler, ABD'de, enflasyonun Fed'in yüzde 2 hedefine ulaşma yolunda ilerlediğini gösterdiğini aktararak, bunun da bankanın istihdamı maksimuma çıkarma olan diğer hedefine daha fazla odaklanmasına olanak tanıyacağını belirtti.
Ülkede, perakende satışlar, temmuzda aylık yüzde 1 ile beklentilerin üzerinde artış kaydederken, perakende satışlarda bu dönemde yaşanan artış, Ocak 2023'ten bu yana kaydedilen en yüksek aylık yükseliş oldu.
Para piyasalarındaki fiyatlamalarda bankanın yıl sonuna kadar 100 baz puanlık faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılırken, 50 baz puanlık faiz indiriminin kasım ya da aralıktaki toplantılarda yapılabileceği öngörülüyor.
Geçen ay ABD'de ekonomik aktivitenin öngörülenden daha sert yavaşlayabileceği endişesiyle küresel piyasalarda görülen tarihi satış baskısının etkilerinin varlık fiyatları üzerinde de görülmesi emtia piyasasındaki fiyatlamalarda ürün bazlı ayrışmalara neden oldu.
Ülkede resesyon endişelerinin azalması ve Fed'in faiz indirimi yapacağına yönelik beklentilerin gücünü korumasıyla geçen ay tarım grubu öncülüğünde emtia piyasasında hafif yükseliş eğilimi görüldü.
Ağustosta ons bazında altın yüzde 2,3, paladyum yüzde 4,2 değer kazanırken, gümüş yüzde 0,5, platin yüzde 5 değer kaybetti. Altının ons fiyatı geçen ay 2 bin 531,7 dolarla tarihi zirveyi gördü.
Fed'in faiz indirimlerine yaklaştığına dair beklentilerin güçlenmesi, merkez bankaları ve Çinli tüketicilerden gelen satın alımlar ile Orta Doğu ve Ukrayna'daki çatışmalar altının ons fiyatını destekledi.
Analistler, değerli metallerde özellikle altında güvenli liman özelliğinin öne çıktığını, altın fiyatlarının gücünü korumasında jeopolitik risklerin payının büyük olduğunu söyledi.
Tahvil faizlerindeki gerileme de altındaki fiyat artışlarını destekledi.
Öte yandan tezgah üstü piyasada geçen ay fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 0,3, kurşunda yüzde 2,3 gerilerken, alüminyumda yüzde 5,9, nikelde yüzde 1,4, çinkoda yüzde 7,6 yükseldi.
Kanada'daki çelik ve alüminyum üreticilerinin, Asya'da üretilen metallerin Kanada pazarını baskıladığını ve iç piyasayı tehdit ettiğini belirtmesi ve ülkenin Başbakanı Justin Trudeau hükümetine Çin ürünlerine hızla yeni gümrük vergileri getirmesi çağrısında bulunması, baz metallerde arz endişelerini gündeme getirerek, alüminyum, nikel ve çinko fiyatlarında artışa neden oldu.
Artan bakır stokları ise bakır fiyatları üzerinde baskı oluşturmayı sürdürdü.
Bakırda talebe yönelik endişeler devam ederken, Melbourne merkezli madencilik şirketi BHP Group, bu yıl Çin'den gelecek talebin düşeceği öngörüsünde bulundu.
Çin ekonomisine yönelik endişeler ile Japonya Merkez Bankasının (BoJ), sıkı para politikasına devam edeceğine yönelik endişelerin güçlenmesi de bakır fiyatlarını aşağı yönlü etkileyen unsurlar arasında yer aldı.
BoJ Başkan Yardımcısı Ryozo Himino, yaptığı açıklamada, bankanın finansal piyasalardaki gelişmeleri yakından izleyeceğini vurgulayarak, ekonomi ve fiyatların beklendiği gibi büyümeyi sürdürmesi halinde para politikasının sıkılaştırılmasına devam edileceğini söyledi.
Japonya'da ayrıca ağustos ayına ilişkin Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 2,6 artarken, çekirdek Tokyo TÜFE de yüzde 2,4 artışla beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Ülkede, sanayi üretimi aylık yüzde 2,8, yıllık yüzde 2 artarak beklentilerin altında oldu.
Japonya'da ayrıca perakende satışlar da aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 2,6 artışla beklentileri karşılayamadı.
Analistler, ülkede açıklanan Tokyo TÜFE verisinin piyasalarda BoJ'un ileriki aylarda da fazla faiz artırımı yapacağı yönündeki beklentileri canlı tuttuğunu söyledi.
Enerji grubuna bakıldığında ağustosta Brent petrolün varil fiyatı yüzde 5,5 azalırken, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gazın İngiliz Termal Birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 4,5 arttı.
Dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısı Çin'den gelen zayıf ekonomik veriler, petrol fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturmaya devam ederek piyasa oyuncularının talep endişelerini destekledi.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun ekim ayından itibaren üretimi artırabileceğine yönelik öngörüler de Brent petrol fiyatlarının gerilemesine yol açtı.
Doğal gaz fiyatları ise Ukrayna birliklerinin Rusya'nın Avrupa'ya gaz sevkiyatını sağlayan geçiş noktasını ele geçirdiği haberiyle geçen ay sert yükseldi.
Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar, buğdayda yüzde 4,6, mısırda yüzde 0,3 artarken, soya fasulyesinde yüzde 2,2, pirinçte yüzde 1,5 azaldı. Soya fasulyesinin kile başına fiyatı 9,5 dolarla Eylül 2020'den bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Intercontinental Exchange'de libre bazında fiyatlar, pamukta yüzde 1,5, şekerde yüzde 5, kahvede yüzde 6,5 artış kaydetti. Kakaonun ton başına fiyatı ise geçen ay yüzde 9,7 yükseliş kaydetti.
Kahvenin libre fiyatı, ağustos ayında 2,5945 dolarla 13 yılın en yüksek seviyesini test etti.
Küresel ekonomiye yönelik endişelerin bir nebze azalmasıyla tarım grubunda da talep endişeleri düştü.
Fransa'da üretimin azalması ve Rusya-Ukrayna kaynaklı riskler buğday fiyatlarının yükselmesine neden oldu.
Öte yandan ABD'de soya fasulyesi üretim tahminlerinin yükselmesi fiyatların düşmesine yol açtı. ABD Tarım Bakanlığının (USDA) son tahminleri, 2024-25 döneminde ABD'de kullanılabilecek soya fasulyesi stok oranının 5 yıllık zirve olan yüzde 12,8 olacağını ve bir önceki yılın yüzde 8,4'lük oranının üzerinde gerçekleştiğini gösterdi.
Brezilya Tarımsal Kalkınma ve Aile Tarımı Bakanlığına bağlı olan Ulusal Tedarik Şirketi de (Conab) 2023/2024 sezonunda ülkede soya fasulyesi üretiminin artacağı öngörüsünde bulundu.
Analistler, pirinç fiyatlarında da arz fazlası nedeniyle birkaç ay boyunca satış baskısı olabileceğini kaydetti. ABD'de üretimin artmasıyla Çin'den gelen talebin azalmasının bir araya gelmesi pirinç ve soya fasulyesi fiyatlarının düşmesinde önemli bir unsur oldu.
Şeker piyasasında küresel üretim açığı beklentilerinin devam etmesiyle şeker fiyatları yükseldi.
Brezilya'da kahve üretiminin azalabileceğine yönelik artan öngörüler kahve fiyatlarının artmasına yol açarken, ülkede don olaylarına ilişkin endişeler de kahve fiyatlarındaki yükselişi hızlandırdı.
Batı Afrika'da yağışların yetersiz olmasıyla kakaoda üretim endişeleri devam etti ve fiyatların geçen ay sert yükselmesinde önemli bir unsur olarak öne çıktı.
