Çin, Rusya ile ortak yürüttüğü "CR929" yolcu uçağı projesinde, tasarım aşamasında yola yalnız devam edeceğinin işaretlerini veriyor.

Çin Hava Ulaşım Birliği’nin (CATA) Pekin'de düzenlediği konferansta, üretici şirketin standında sergilenen uçak maketinde modelin adındaki "R" harfinin çıkarıldığı ve "C929" şeklinde yazıldığı görüldü.

Çin Ticari Uçak Şirketinin (COMAC), Rusya'nın Birleşik Uçak Şirketi (UAC) ortaklığında geliştirdiği uçak modelinin adındaki "C" harfi Çin'i, "R" harfi ise Rusya temsil ediyordu.

Öte yandan COMAC Başkan Yardımcısı Çi Şüefıng'ın, konferanstaki konuşmasında, uçağın geliştirme aşamasına dair bilgi verirken Rusya'dan hiç bahsetmemesi dikkati çekti.

Çin ve Rusya'nın 2017'de başlattığı geniş gövdeli uzun mesafe yolcu uçağı projesi, Ukrayna savaşının ardından Batı'nın Rus uçak sanayine uyguladığı yaptırımlar nedeniyle ertelemelerle karşı karşıya kalmıştı.

Başlangıçtaki planlamada modelin ilk test uçuşunun 2023'te yapılması planlanırken yaptırımların sebep olduğu engeller nedeniyle tasarım aşamasının belirlenen takvimde ilerlemediği anlaşılıyor.

RUSYA'YA YÖNELİK YAPTIRIMLAR VE İKİ ÜLKE ARASINDA ANLAŞMAZLIK

Daha önce Çin ve Rusya basınında yer alan haberlere göre, iki taraf, Batılı şirketlerin üretime dahil edilmesi ve kar paylaşımı konularında anlaşmazlıklar yaşamıştı.

Çin tarafının, modelin uluslararası uçuş standartlarına uygunluk için bazı parçaların Batılı üreticiler ile ortak üretilmesini teklif ettiği, Rus tarafının buna karşı çıktığı ileri sürülmüştü.

Çin'in, uçağın motorunun geliştirilmesinde Rolls-Royce ve General Electric gibi Batılı firmaları dahil etmek istediği, Rusya'nın ise motorun iki ülke ortak üretimi olmasında ısrar ettiği öne sürülmüştü.

Pekin'in, uçağın şasisi ve iniş takımlarının Alman veya Amerikan yapımı olmasını tercih ettiği, Moskova'nın ise uçuş güvenliği sicilinin yetersizliğine karşın bu parçaların Rus yapımı olmasında direttiği aktarılmıştı.

Rus tarafının, Çin'in Batılı şirketleri dahil etme isteğini, Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle uygulanan yaptırımlardan zarar görmemek için Batı'ya verilen bir ödün olarak yorumladığı öne sürülmüştü.

KÂR PAYI ANLAŞMAZLIĞI

Tarafların, kar paylaşımı konusunda da anlaşamadığı, Çin'in kendi ülkesinde satılacak uçaklar için Rusya'ya kar payı vermek istemediği, buna karşılık yurt dışı satışlarda Rusya'ya yüzde 70 pay vermeyi teklif ettiği kaydedilmişti.

Rusya teklife sıcak bakmadığı, modelin ABD'li Boeing ve Avrupalı Airbus'un hakim olduğu küresel pazarda kısa sürede önemli pay sahibi olabileceğini düşünmediği, bu durumda Çin pazarındaki satışların, projeden elde edilecek kazancın büyük bölümünü oluşturacağını öngördüğünden kardan eşit pay almakta ısrarcı olduğu ileri sürülmüştü.

Rusya'nın yaptırımlar yüzünden sermaye sıkıntısı çekmesi nedeniyle uçağın kanatların yapımında geri kaldığı ve bunun projenin tamamlanmasını öteleyeceği öngörülüyordu.

Her iki şirket de ortaklığın durumu ve geleceğine dair henüz herhangi açıklama yapmadı.

05 Kasım 2023 Pazar

Çin’in, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yatırımı 2023’te yüzde 16 artarak 1.3 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptığı yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

NECMİ UYSAL

Çin ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında artan ekonomik ilişkilere paralel olarak Çin’in BAE’deki yatırımları 2023 yılında yüzde 16 artış ile 1.3 milyar dolara yükseldi. 

TOPLAM YATIRIMIN YÜZDE 60’I

Bu rakam tüm Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptıkları toplam yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

BAE’NİN ÇİN’DEKİ YATIRIMLARI YÜZDE 120 ARTTI

Diğer taraftan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Çin’deki yatırımları ise geçtiğimiz yıl yüzde 120 artış gösterirken, Arap ülkelerinin Çin’de yaptıkları yatırımların yüzde 90’ına karşılı geliyor. 

PETROLE BAĞIMLILIKTAN KURTULMA ÇABASI

Birleşik Arap Emirlikleri de Suudi Arabistan’ın yaptığı gibi ekonomisini petrole bağımlılıktan kurtarıp çeşitlendirmeye çalışıyor. 

Bu kapsamda Çin ile BAE arasındaki karşılıklı ekonomik ilişkiler artış gösterme eğiliminde. 

EN BÜYÜK İHRACAT PAZARI

Nitekim BAE, Çin’in Arap ülkeleri arasındaki en büyük ikinci ticaret ortağı olurken, aynı zamanda en büyük ihracat pazarı konumunda. 

Diğer taraftan BAE, 2023 yılında doğrudan yabancı yatırım pazarında aktif proje bakımından 1.277 proje ve 23 milyar dolarlık yatırım ile dünyada üçüncü sırada bulunuyor.

Geçtiğimiz yıl körfez yatırım fonu ise Çin’de 2.3 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi.

17 Mayıs 2024 Cuma

Merkezi Fransa'nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi, yapay zekayla ilgili ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti.

Kuruluşunun 75. yılını kutlayan Avrupa Konseyine 46 üye devletin dışişleri bakanları, yıllık toplantıları kapsamında Strazburg'da bir araya geldi.

Avrupa Konseyinden yapılan açıklamaya göre, üye ülkelerin dışişleri bakanları, Konsey'in çevre, göç, insan kaçakçılığı ve gazetecilerin korunması dahil farklı alanlarda gelecekte izleyeceği yolu belirledi.

Bakanlar, yapay zekaya ilişkin ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Sözleşmenin imza faslı eylülde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta başlayacak.

Hukuki bağlayıcılığı olan sözleşme, yapay zekaya başvurulurken uluslararası insan hakları, demokrasi ve hukuk devletine yönelik hukuki düzenlemelere uyulduğunu garanti altına almayı amaçlıyor.

Sözleşmeye üye devletlerin, yapay zeka sistemlerinin kullanımı sırasında insan hakları düzenlemeleriyle aykırı riskleri belirlemeye, ölçmeye ve önlemeye yönelik önlemler alması gerekecek.

Üye devletlerden ayrıca, yapay zeka sistemlerinin eşitlik ilkesine, ayrımcılık yasağına uymasını ve özel hayatı korumasını sağlaması isteniyor.

Bu arada, Ukrayna'nın desteklerini ifade eden bakanlar, toplantıda bu ülke için "Hasar Kaydı" mekanizmasının önemini de kaydetti.

Söz konusu mekanizma kapsamında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna topraklarında oluşan hasarların tazminat taleplerine ilişkin kanıt ve bilgiler toplanıyor.

Bakanlar, Ukraynalı çocukların korunması ve "kaçırılan Ukraynalı" çocukların geri getirilmesi için atılan adımları memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Toplantıda, 2025'te gençlik bakanlarını bir araya getiren bir konferans düzenlenmesi kararlaştırıldı.

BAKANLAR KOMİTESİ BAŞKANLIĞINI LİTVANYA DEVRALDI

Toplantı kapsamında Liechtenstein, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığı görevini Litvanya'ya devretti.

Litvanya Başbakanı İngrida Simonyte, ülkesinin Bakanlar Komitesi Başkanlığı dönemindeki öncelikleri hakkında bilgi verdi.

Buna göre, Litvanya'nın öncelikli görevleri arasında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna'yı desteklemek, Reykjavik Zirvesi'nde alınan kararları uygulamak, otoriterliğe karşı Konsey'in değerlerini korumak, demokrasiyi, insan haklarını ve üye devletlerde hukuk devletini savunmak yer alacak.

17 Mayıs 2024 Cuma