Mısır'ın dolar likidite sıkıntısını çözebilmek için çıkış yolu aradığı bir dönemde BRICS ülkeleri grubuna katılmasının ülke ekonomisine rahat bir nefes aldıracağı tahmin ediliyor.

Dolar likidite zayıflığının devam etmesi ve ülkede iki farklı döviz kurunun olması, Mısır'ın ekonomik koşullarını daha da kötüleştiriyor. Resmi döviz kuru 31 cüneyh altında işlem görürken, paralel piyasadaki döviz kuru ise 39,5 ile 41 cüneyh arasında değişiyor.

Batı ittifakına karşı kendini bir güç olarak konumlandırmaya çalışan BRICS grubu, Orta Doğu bölgesinin en büyük ekonomilerine sahip petrol zengini Suudi Arabistan, İran, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır'ın da bulunduğu 6 ülkeyi gruba dahil ederek hem 2010'dan bu yana ilk kez genişleme sürecine giriyor hem de Batı karşısında uluslararası etkisini artırmayı hedefliyor.

Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan BRICS ülkeleri, Güney Afrika'nın Johannesburg kentinde düzenlenen ve 24 Ağustos'ta sona eren 15. Liderler Zirvesi'nde, dünya düzenini yeniden kurmak ve küresel etkisini artırmaya yönelik adımlarını hızlandırmak amacıyla Suudi Arabistan, İran, BAE, Mısır, Etiyopya ve Arjantin'in bloka üyelik taleplerini kabul etti.

BRICS Liderler Zirvesi'ne ev sahipliği yapan Güney Afrika lideri Cyril Ramaphosa, yeni ülkelerin 1 Ocak 2024 itibarıyla bloka üye olacaklarını açıkladı. Bu kararla yeni yılda BRICS'in üye sayısı 5'ten 11'e yükselecek.

MISIR İÇİN BÜYÜK AVANTAJ

Mısır'daki siyasi ve ekonomi yetkilileri, ittifak üyelerinin işlemlerinde doların hakimiyetinden kurtulmayı ve yeni çok kutuplu bir ekonomik düzen kurmayı istemesi dolayısıyla BRICS'e katılmanın ülke ekonomisine büyük faydalar sağlayacağı görüşünde.

Mısır yaklaşık 104 milyon nüfusuyla büyük bir pazar, dolayısıyla grup ülkeleri arasındaki ticaretin ve ihracatın canlanmasına yönelik yüksek talep seviyelerini sağlayabilir.

Mısır'ın 2022'de yaşadığı ekonomik durgunluk nedeniyle finansman ve borçlanma kaynaklarının çeşitlendirilmesine duyduğu istek, bu ülkenin BRICS üyeliğine kabulüne giden kapıyı araladı. Yabancı yatırımlarla ekonomik büyümeyi sağlamayı hedefleyen Mısır, BRICS üyeliğini ekonomik istikrar açısından önemli kazanım olarak görüyor. BRICS üyeleriyle siyasi ekonomik ilişkilerini geliştirerek ortak proje ve yatırımlarını artırmayı hedefleyen Mısır, IMF ve Dünya Bankasına olan bağımlılığını da azaltmak istiyor.

DOLAR LİKİDİTE SIKINTISI

Dolar likidite sıkıntısı, Mısır'ın karşılaştığı güncel krizlerinden biri. Yıllık ithalat faturasının yaklaşık 95 milyar dolar olduğu bir dönemde, BRICS'in ana hedeflerinden biri de doların dışında yerel paralarla gerçekleştirilen uluslararası ticareti artırmak.

Mısır, mart ayında yeni bir yardım almak için IMF'ye başvurdu ve bu sırada Suudi Arabistan, BAE ve Katar'dan toplamda 22 milyar doların üzerinde mevduat ve yatırım taahhüdü aldı.

MISIR'I GELECEK YILLARDA YOĞUN BİR DIŞ BORÇ ÖDEME PROGRAMI BEKLİYOR

Mısır Merkez Bankasının uluslararası rezervlerinin net miktarı Temmuz 2023'te 33,14 milyar dolarla Haziran 2017'den bu yana "en düşük" seviyeye geriledi. Döviz kurundaki dalgalanmalar, halk üzerinde büyük fiyat artışları ve yüzde 36,5'e ulaşan rekor düzeydeki enflasyon ile doğrudan bir baskı unsuru oluşturuyor.

Önceki verilere göre, Mısır'ı gelecek yıllarda yoğun bir dış borç ödeme programı bekliyor.

Mısır'ın dış borcu, 162,928 milyar dolar olarak kaydedilen 2022'nin son çeyreğine kıyasla yüzde 1,5 artışla 2023 yılının ilk çeyreğinin sonunda 165,361 milyar dolara yükseldi.

Orta ve uzun vadeli dış borç geri ödeme planına göre, Mısır'ın, yılın ikinci yarısında 13,3 milyar dolar, 2024'ün ilk yarısında da 10,9 milyar dolar geri ödemesi bulunuyor. 2025'in ilk yarısında 9,3 milyar dolar, ikinci yarısında da 5,8 milyar dolar geri ödemesi gerekirken, 2026'da ise yılın ikinci yarısındaki 10,2 milyar dolara ek olarak, yılın ilk yarısında 6,6 milyar dolar geri ödemesi yer alıyor.

Bunun yanı sıra Mısır cüneyhinin daha fazla değer kaybetmesi durumunda, dış borç miktarı artacak, bütçedeki borç faizlerinin miktarı yükselecek ve dış borçların ödenmesi zorlaşacak.

Mısır, büyük ölçüde yabancı yatırımcıların ülke dışı tahvil yatırımlarından gelen döviz akışlarına dayanıyor.

BRICS'İN 2030'DA KÜRESEL HASILANIN YÜZDE 50'SİNE ULAŞMASI ÖNGÖRÜLÜYOR

İsmini üye ülkelerin İngilizcedeki adlarının baş harflerinden alan BRICS, üyeleri arasında siyasi, ekonomik ve kültürel işbirliğini amaçlıyor.

Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'in 2009'da düzenlenen ilk zirvede temellerini attığı topluluk, 2010'da Güney Afrika'nın katılımıyla son halini aldı.

BRICS İş Konseyinin raporuna göre, üye ülkelerin toplam gayrisafi yurt içi hasılası (GSYİH) 56 trilyon doları geçiyor ve küresel hasılanın yüzde 31,5'ini oluşturuyor. Buna göre bu oranın 2030'a gelindiğinde yüzde 50'ye ulaşması öngörülüyor.

05 Eylül 2023 Salı

Çin’in, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yatırımı 2023’te yüzde 16 artarak 1.3 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptığı yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

NECMİ UYSAL

Çin ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında artan ekonomik ilişkilere paralel olarak Çin’in BAE’deki yatırımları 2023 yılında yüzde 16 artış ile 1.3 milyar dolara yükseldi. 

TOPLAM YATIRIMIN YÜZDE 60’I

Bu rakam tüm Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptıkları toplam yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.

BAE’NİN ÇİN’DEKİ YATIRIMLARI YÜZDE 120 ARTTI

Diğer taraftan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Çin’deki yatırımları ise geçtiğimiz yıl yüzde 120 artış gösterirken, Arap ülkelerinin Çin’de yaptıkları yatırımların yüzde 90’ına karşılı geliyor. 

PETROLE BAĞIMLILIKTAN KURTULMA ÇABASI

Birleşik Arap Emirlikleri de Suudi Arabistan’ın yaptığı gibi ekonomisini petrole bağımlılıktan kurtarıp çeşitlendirmeye çalışıyor. 

Bu kapsamda Çin ile BAE arasındaki karşılıklı ekonomik ilişkiler artış gösterme eğiliminde. 

EN BÜYÜK İHRACAT PAZARI

Nitekim BAE, Çin’in Arap ülkeleri arasındaki en büyük ikinci ticaret ortağı olurken, aynı zamanda en büyük ihracat pazarı konumunda. 

Diğer taraftan BAE, 2023 yılında doğrudan yabancı yatırım pazarında aktif proje bakımından 1.277 proje ve 23 milyar dolarlık yatırım ile dünyada üçüncü sırada bulunuyor.

Geçtiğimiz yıl körfez yatırım fonu ise Çin’de 2.3 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi.

17 Mayıs 2024 Cuma

Merkezi Fransa'nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi, yapay zekayla ilgili ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti.

Kuruluşunun 75. yılını kutlayan Avrupa Konseyine 46 üye devletin dışişleri bakanları, yıllık toplantıları kapsamında Strazburg'da bir araya geldi.

Avrupa Konseyinden yapılan açıklamaya göre, üye ülkelerin dışişleri bakanları, Konsey'in çevre, göç, insan kaçakçılığı ve gazetecilerin korunması dahil farklı alanlarda gelecekte izleyeceği yolu belirledi.

Bakanlar, yapay zekaya ilişkin ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Sözleşmenin imza faslı eylülde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta başlayacak.

Hukuki bağlayıcılığı olan sözleşme, yapay zekaya başvurulurken uluslararası insan hakları, demokrasi ve hukuk devletine yönelik hukuki düzenlemelere uyulduğunu garanti altına almayı amaçlıyor.

Sözleşmeye üye devletlerin, yapay zeka sistemlerinin kullanımı sırasında insan hakları düzenlemeleriyle aykırı riskleri belirlemeye, ölçmeye ve önlemeye yönelik önlemler alması gerekecek.

Üye devletlerden ayrıca, yapay zeka sistemlerinin eşitlik ilkesine, ayrımcılık yasağına uymasını ve özel hayatı korumasını sağlaması isteniyor.

Bu arada, Ukrayna'nın desteklerini ifade eden bakanlar, toplantıda bu ülke için "Hasar Kaydı" mekanizmasının önemini de kaydetti.

Söz konusu mekanizma kapsamında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna topraklarında oluşan hasarların tazminat taleplerine ilişkin kanıt ve bilgiler toplanıyor.

Bakanlar, Ukraynalı çocukların korunması ve "kaçırılan Ukraynalı" çocukların geri getirilmesi için atılan adımları memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.

Toplantıda, 2025'te gençlik bakanlarını bir araya getiren bir konferans düzenlenmesi kararlaştırıldı.

BAKANLAR KOMİTESİ BAŞKANLIĞINI LİTVANYA DEVRALDI

Toplantı kapsamında Liechtenstein, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığı görevini Litvanya'ya devretti.

Litvanya Başbakanı İngrida Simonyte, ülkesinin Bakanlar Komitesi Başkanlığı dönemindeki öncelikleri hakkında bilgi verdi.

Buna göre, Litvanya'nın öncelikli görevleri arasında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna'yı desteklemek, Reykjavik Zirvesi'nde alınan kararları uygulamak, otoriterliğe karşı Konsey'in değerlerini korumak, demokrasiyi, insan haklarını ve üye devletlerde hukuk devletini savunmak yer alacak.

17 Mayıs 2024 Cuma