Borsada, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından artan risk algısıyla dalgalı bir döneme girilirken, alınan önlemlerle dengelenme çabalarının öne çıktığı gözlemleniyor.

Piyasalarda oluşan belirsizliklerin azalması için tarihte büyük depremler sonrası borsanın tatil edildiği görülüyor. Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle borsada da oynaklık had safhaya ulaştı.

Borsa İstanbul, 6 Şubat'taki depremlerin ardından pazartesi günü depo şartı ve açığa satma yasağı gibi önlemlerle işlemlere başladı. Depremin ilk gününde yüzde 1,35 değer kaybeden, ikinci gününde de artan satış baskısıyla yüzde 8,62 gerileyen BIST 100 endeksi, çarşamba günü açılışın ardından oluşan sağlıksız fiyat hareketleri nedeniyle 5 işlem günü tatil edildi.

Borsa İstanbul 15 Şubat'ta işlemlere başlamadan önce, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Borsa İstanbul, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) aldığı önlemler açıklandı.

Alınan önlemlerle hisse geri alımında bürokratik süreçler kısaltıldı, Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) devlet katkısı fonlarının asgari hisse bulundurma yükümlülükleri artırıldı.

Borsa İstanbul'un depremden sonra alınan önlemlerle tekrar işleme açıldığı 15 Şubat Çarşamba günü yüzde 9,88 değer kazanan BIST 100 endeksi, perşembe gününe yüzde 7'den fazla yükselişle başlamasına karşın kazançlarının önemli bir kısmını geri vererek günü 1,17 artışla tamamladı.

Geçen hafta da dengelenme çabalarının öne çıktığı gözlemlenen BIST 100 endeksi, haftalık bazda yüzde 0,63 artışla 5.058,75 puana çıkarak deprem öncesi seviyenin üzerinde kalmaya devam etti.

Bölgedeki şirketler için özel önlem alındı

Özellikle deprem bölgesinde bulunan şirketler söz konusu durumdan görece daha fazla etkilenirken, hasar tespit çalışmaları sona erene kadar bazı şirketlerin borsada işlem görmesine ara verildi.

Bu kapsamda Sasa Polyester, Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri, Bilici Yatırım, Sanko Pazarlama ve Rubenis Tekstil, fabrikalarında önemli bir hasar oluşmadığını ve üretimin devam ettiğini duyururken, şirketlerin işlem sıraları aynı gün açıldı.

İskenderun Demir Çelik ve Hatay Tekstil 20 Şubat'ta işleme açılırken, Arsan Tekstil hala kapalı bulunuyor. Arsan Tekstil'in konuya ilişkin Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) gönderdiği bildiride, hasar dosyası açıldığı ve sürecin devam ettiği belirtildi.

Depremler sonrası BIST 100 endeksinin seyri

Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde 17 Ağustos 1999'da meydana gelen deprem nedeniyle Borsa İstanbul 7 iş gücü boyunca işleme kapatılmıştı. BIST 100 endeksi, 26 Ağustos'ta işleme açılmasının ardından önceki kapanış seviyesine göre yüzde 10,4 gerilese de ertesi gün bu kayıplarının bir kısmını telafi etmiş ve yüzde 1,4 yükselmişti.

BIST 100 endeksi, 1999 depremi sonrası işleme açılmasının ardından geçen bir aylık sürede yüzde 6,4 artıya geçmişti. Endeksin bir aylık sürede kayıplarını telafi ederek artıya geçmesine en büyük katkı taş, toprak ve metal ana sektörlerinden gelmişti.

BIST 100 endeksi, 23 Ekim 2011'de Van'ın Erciş ilçesinde meydana gelen deprem sonrası ise sınırlı tepki vermiş ve 24 Ekim 2011'de günlük bazda yüzde 0,9 gerilemişti. Haftalık bazda yüzde 0,4 değer kazanan endeks, 23 Kasım'a kadar geçen bir ayda ise bölgede yeni depremlerin yaşanması ile yüzde 10'un üzerinde düşüş kaydetmişti.

Elazığ'da 24 Ocak 2020'de meydana gelen deprem öncesi tarihi zirvelerinde seyreden BIST 100 endeksinde günlük kayıp yüzde 0,3 düzeyinde gerçekleşirken, endeks haftalık bazda yüzde 2,5 ve aylık bazda yüzde 6'yı aşkın değer kaybetmişti.

Son olarak, İzmir'de 30 Ekim 2020'de meydana gelen depremde BIST 100 endeksi, günlük bazda yüzde1,3 değer yitirmişti. Endeks haftalık bazda kayıplarını telafi ederek yüzde 7,2 artış kaydederken, aylık bazdaki yükseliş yüzde 15,4 olmuştu.

27 Şubat 2023 Pazartesi

Emtia piyasasında Fed'in faiz indirimlerine ilişkin beklentilerin güçlenmesi ABD'nin yaptırım kararları ve Çin'in attığı adımlarla geçen hafta sert yükselişler yaşanırken tarım grubunda üretimin artacağına yönelik öngörülerle negatif ayrışma görüldü.

Emtia piyasasında geçen hafta yükseliş eğilimi hakimdi.

ABD'de enflasyona dair endişelerin ve dolara talebin azalması emtia gruplarında genel olarak talebi olumlu etkiledi.

Analistler, ülkede Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) beklentilerin altında artmasının, enflasyonun ikinci çeyreğin başında yavaşlama eğilimine devam ettiğini gösterdiğini ve eylül ayı için faiz indirimi beklentilerini artırdığını belirterek, söz konusu durumun emtia piyasasında risk iştahını artırdığını söyledi.

ABD'nin Çin'e yönelik yaptırım kararlarına Çin'den de misilleme gelebileceğine ilişkin öngörüler de arz endişelerini tetikledi.

Emtia piyasasında, Fed'in faiz indirimlerine dair beklentilerin güçlenmesi, ABD'nin yaptırım kararları ve Çin'in ekonomisini güçlendirmek için attığı adımlarla geçen hafta sert yükselişler görülürken tarım grubu, üretimin artacağına yönelik öngörülerle negatif ayrıştı.

Geçen hafta ons bazında altın yüzde 2,3, gümüş yüzde 11,5, platin yüzde 8,6, paladyum yüzde 3,1 değer kazandı.

Gümüşün onsu, 31,59 dolarla Şubat 2013'ten bu yana en yüksek seviyeyi test etti.

ABD'nin petrol hariç ithalat fiyat endeksinin son 16 ayın en büyük artışını kaydetmesinin ardından enflasyondan korunma aracı olarak artan talepten dolayı değerli metallerde sert yükselişler görüldü.

ABD'NİN ÇİN İÇİN GÜMRÜK VERGİLERİNİ ARTIRMA KARARIYLA BAZ METALLER SERT YÜKSELDİ

Baz metallerde geçen hafta ABD'nin Çin için gümrük vergilerini artırma kararıyla sert yükselişler yaşandı.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, kritik endüstrilerdeki yerli üretimi desteklemek amacıyla Çin'den ithal edilen çelik ve alüminyum, yarı iletkenler, elektrikli araçlar, bataryalar, kritik mineraller ve güneş pilleri gibi ürünlere yönelik gümrük vergilerini artırma kararı aldı.

Çin hükümetinin ülke ekonomisi için attığı destekleyici adımlar özelikle baz metallerde talebin daha fazla artabileceği öngörülerini öne çıkardı.

Halihazırda sıkıntılı durumda olan gayrimenkul sektörü için ise Çin hükümetinin yerel yönetimlerin makul fiyatlardan konut satın almasına izin vereceği bildirildi. Öte yandan, hükümet vatandaşlara uygulanan mortgage faizlerinde taban uygulamasını kaldırdığını duyurdu.

Bu gelişmelerle, tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar, libre bazında, bakırda yüzde 10,1, alüminyumda yüzde 4,1, çinkoda yüzde 3,3, kurşunda yüzde 3,2, nikelde yüzde 10,5 artış kaydetti.

BAKIRIN LİBRESİ, 5,24 DOLARLA TARİHİ ZİRVEYİ GÖRDÜ

Ekonomilerde en kötünün görüldüğü beklentisi ve artık faiz indirimlerinin başlayacağına yönelik öngörülerle özellikle bakır piyasasında yeniden toparlanma yaşandı.

Uzak Doğu'da, faiz indirimlerinin başlayabileceğine yönelik beklentilerle bölgeye verilen siparişlerde de artışlar olması bakır talebinde canlanmaya yol açtı.

Özellikle elektrikli araç kullanımının ve yenilenebilir enerjinin artması da bakır fiyatlarında sert artışlara neden oldu. Aynı zamanda uluslararası ticarette de ABD'nin Çin'e engeller koyması, yeni vergiler getirmesi, Rusya'ya uygulanan yaptırımlar da özellikle bakır fiyatlarının yönünü etkiledi.

Çin'deki devalüasyon endişeleri de bakır fiyatlarının artmasına neden olan önemli bir faktör olarak öne çıktı.

Melbourne merkezli madencilik şirketi BHP Group, Güney Amerika'daki bakır varlıkları için Londra merkezli Anglo American'a 43 milyar dolarlık teklif yapmıştı. Anglo American ise bu teklifi reddederek kendisini bir bakır devine dönüştürmek için planladığı bir yeniden yapılanmayla elmas, platin ve kömür madenciliğinden çıkmaya karar verdi.

Analistler, madencilik şirketlerinin girişimlerinin de bakıra olan talebi ortaya koyduğunu dile getirdi.

Nikel fiyatları ise dünyanın en büyük maden yataklarından bazılarını barındıran Fransa'nın, topraklarından 17 bin kilometre uzaklıktaki kolonisi Yeni Kaledonya'daki şiddet olaylarının üretimi kesintiye uğratmasıyla sert yükseldi.

Enerji grubuna bakıldığında ise Brent petrolün varil fiyatı yüzde 1,4, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz Termal Birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 17,1 arttı.

Petrol fiyatlarının yükselişinde, dünyanın en çok petrol tüketen ülkeleri ABD ve Çin'de talebin artacağı beklentisi etkili olmaya devam ediyor.

ABD Enerji Enformasyon İdaresinin açıkladığı resmi veriye göre, ülkedeki benzin stokları bir önceki hafta yaklaşık 200 bin varil, ticari ham petrol stokları ise yaklaşık 2 milyon 500 bin varil azaldı. Piyasa beklentisi, ham petrol stoklarının yaklaşık 400 bin varil azalacağı yönündeydi.

Dünyanın en çok petrol tüketen ülkesinde stokların beklentilerin üzerinde düşmesi ülkede talebin arttığına işaret ederek fiyatları yukarı yönlü destekliyor.

Doğal gaz fiyatları, ABD Enerji Enformasyon İdaresinin haftalık doğal gaz stoklarının beklenenden daha az arttığını bildirmesinin ardından yükseldi. Bu durum, aşırı arza ilişkin endişelerin azalmasına yardımcı oldu.

ŞEKERİN LİBRESİ 0,1795 DOLARLA EKİM 2022'DEN BU YANA EN DÜŞÜK SEVİYEYİ GÖRDÜ

Tarım grubu, geçen hafta negatif seyretti.

Chicago Ticaret Borsası'nda geçen hafta kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 2, mısırda yüzde 3,6, pirinçte yüzde 3,1 azalırken, soya fasulyesinde yüzde 0,7 arttı.

Intercontinental Exchange'de libre bazında fiyatlar pamukta yüzde 1,8, kahvede yüzde 2, şekerde yüzde 6,2 azalış kaydetti. Kakaonun ton başına fiyatı ise yüzde 17,4 azaldı.

Şekerin libresi 0,1795 dolarla Ekim 2022'den bu yana en düşük seviyeyi gördü.

Dünya buğday ve pirinç üretim tahminlerinin artış göstermesi, fiyatlarda değer kaybına neden oldu.

Fildişi Sahili, Gana ve Endonezya'da yağışların artmasının üretime yönelik endişeleri azaltmasıyla kakao fiyatlarında sert düşüş görüldü.

Brezilya'da artan şeker üretimi fiyatların düşmesine sebep oldu.

Kahve stoklarının yeniden artış göstermesi ve üretim fazlası beklentileri, fiyatlarda değer kaybına yol açtı.

Uluslararası Kahve Organizasyonu (ICO) 2023/2024 sezonunda 1 milyon torba üretim fazlası olacağını tahmin ediyor. Avustralya'da pamuk üretiminin artacağı beklentileri de fiyatları aşağı yönlü etkiledi.

20 Mayıs 2024 Pazartesi

Trendyol Süper Lig'de dün aldığı galibiyetle taraftarını sevindiren Fenerbahçe'nin borsada işlem gören hisseleri yaklaşık yüzde 5 değer kazanarak yatırımcısının da yüzünü güldürdü.

Trendyol Süper Lig'in 37. haftasının sonuçları borsada hisse fiyatlarına da yansıdı.

Ligde Galatasaray'ın 6 puan gerisinde çıktığı karşılaşmada lig lideri Galatasaray'ı mağlup ederek puan farkını 3'e indiren Fenerbahçe hisseleri, galibiyetin ardından haftaya güçlü yükselişle başladı.

Cuma günü 105 liradan kapanış yapan Fenerbahçe Futbol AŞ'nin hisse fiyatı, açılışta yaklaşık yüzde 8 yükselirken, şu sıralarda önceki kapanışın yaklaşık yüzde 5 üzerinde 110 lirada dengelendi.

Galatasaray deplasmanından 0-1'lik galibiyetle ayrılan sarı-lacivertli ekip, böylece şampiyonluk yarışında Galatasaray'ın bu hafta şampiyonluğunu ilan etmesinin önüne geçti.

Öte yandan Galatasaray Spor AŞ hisse fiyatı, Fenerbahçe karşısında alınan mağlubiyetin ardından yüzde 2,5 değer kaybederek 8,84 liraya geriledi.

Borsa İstanbul'da işlem gören diğer spor hisselerinden Beşiktaş ise yüzde 9,9 değer kazancıyla 33,02 lira ile tavan fiyattan işlem görürken, Trabzonspor hisseleri yüzde 1 yükselişle 2,06 liradan alıcı buluyor.

Sportif başarının finansal açıdan önemli olduğunu kaydeden analistler, ligin üst sıralarında yer alan takımların Avrupa kupalarında mücadele ederek önemli gelir elde etme şansı bulunduğunu anımsattı.

20 Mayıs 2024 Pazartesi