Ahmet Kutsi Tecer’in şiirindeki gibi uzakta bir köy, ancak bizim köyümüz Poçitel… Bölgedeki sağlam taşlardan yapıldığı için ‘Taş şehir’ olarak da tanımlanan Poçitel; aradan geçen zamana, Bosna Hersek’te yaşanan savaşlara ve afetlere rağmen hâlâ dimdik ayakta…

HABER: ŞEVVAL ÖZDEMİR

Bosna Hersek, Balkanlar’daki Osmanlı-Türk mirasını günümüze kadar taşımayı başaran nadir bölgelerden biri. Savaş ve afetlere rağmen Bosna Hersek’teki Osmanlı medeniyetinin eserleri, varlığını günümüzde de koruyor. Mostar Köprüsü ve Blagay Tekkesi, ilk akla gelenler… Ancak biri daha var ki, anıt gibi dimdik ayakta. Hatta, ‘Taş gibi duruyor’ da diyebiliriz. Bölgedeki sert taşlarla yapıldığı için ‘Taş şehir’ olarak da tanımlanıyor. Şehir denilmesinin nedeni gayet açık: 150 haneden oluşan bir yerleşim birimi…

NİŞANE GİBİ AYAKTA

Sözünü ettiğimiz yer, Poçitel Köyü… Ahmet Kutsi Tecer’in “Orda bir köy var, uzakta” şiirindeki gibi uzakta bir köy, ancak o köy bizim köyümüz. Tarihçilerin anlatılarına göre, Bosna Hersek bölgesini fetheden Osmanlı, Türk askeri mimarisinin kudretini görkemli bir şekilde yansıtmak istemiş. Önce mevcut kale güçlendirilmiş, ardından da Osmanlı-Türk mimari kültürüne uygun olarak bir köy inşa edilmiş. 

NERETVA KIYISINDA

Bosna Hersek’in hayat kaynağı olan Neretva Nehri’nin hemen yanında inşa edilen bu köy; dar sokakları, hamamları, medresesi ve Osmanlı-Türk kültürünün olmazsa olmazı kervansarayı ile tarihi bir yolculuğa çıkarıyor. Camisi, evleri ve namaz saatlerini gösteren saat kulesiyle tam bir kültür kenti olarak varlığını koruyor.

Poçitel’de ilk akla gelen yapı, kale. Beş katlı yapıda birinci ve sonuncu katları taş kemerler ayırıyor. Kalenin bazı pencereleri yalnızca bir ok atabilecek kadar küçük; düşmanın okun nereden atıldığını anlamasın diye taş levhalarla kapatılmış. Dik bir merdiven ile kalenin tüm katları birbirine bağlanıyor.

KADILIĞIN MERKEZİ

Bir dönem kadılığın merkezi olan bu Türk köyünde bulunan cami; bir merkezi ve iki küçük kubbe ile bir minareden oluşuyor. Caminin hemen yanındaki Şişman İbrahim Paşa Hanı ve Medresesi, farklı zamanlarda inşa edilmesine rağmen birbirine uygun şekilde planlanarak yapılmış. Bu üç yapı, mimarileri bakımından külliye benzeri bir bütünlük oluşturuyor. Medresede, insanların İslami gelenekleri dinlemek için toplandığı birkaç salon ile genellikle öğrencilerin ders arası vakit geçirdiği büyüleyici bir avlu yer alıyor.

KAPTAN KONAĞI

Poçitel’de tarihi evlerin çoğu köyün kaptanlık merkezi olduğu dönemde inşa edilmiş. Gavran Kaptan Konağı, bu evlerden en büyüğü ve en iyi şekilde restore edileni. Konak, bugün birçok ülkeden sanatçının çalışabildiği uluslararası bir ‘sanatçı kolonisi’ne dönüşerek yolcuğuna devam ediyor. Medrese ve İbrahim Paşa Kervansarayı ise restore edilip şark lokantaları haline getirildi. Birçok tarihi ev de ziyaretçilerin konaklayabilmesi için otel ve pansiyona dönüştürüldü. 

MUHTEŞEM MANZARALI KÖYDE EVLİYA ÇELEBİ’NİN GÖRDÜKLERİ

Kalesine çıkıldığında muhteşem bir manzara sunan Poçitel’i, 1664’te Evliya Çelebi ziyaret etmiş ve ziyaretini şöyle kaydetmiş: “Poçitel Kalesi küçük ama sağlam bir yapı. Kalede surların, kulelerin ve komutan konutunun yanı sıra ambar ve küçük bir cami de yer almakta. Kale dışında 150 hane var. Evler taş tuğla ve kiremitten yapılma. 1562’de yapılmış bir de köy camisi var.” 

CUMALIKIZIK İLE FARKI

Bursa’daki Cumalıkızık, Osmanlı klasik yerleşiminin günümüze ulaşan Anadolu’daki nadir örneklerinden… Cumalıkızık Anadolu’da ne ise Balkanlar’da da Poçitel aynı konumda. En bariz farkları ise inşaatlarında kullanılan malzemeler… Cumalıkızık’ta ahşap kullanılırken Poçitel’de taşlar malzeme olmuş. Bu yüzden yapı daha dik duruyor.

31 Temmuz 2023 Pazartesi

2025 yılında üniversitelere ayrılan 487 milyar liralık bütçede en yüksek payı 14,6 milyar lira ile Ankara Üniversitesi alırken, İstanbul Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi de öne çıkanlar arasında yer aldı.

 2025-2027 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program'dan (OVP) derlediği verilere göre, ülkedeki üniversiteler için 487 milyar 298 milyon lira ödenek ayrılması öngörüldü.

Ankara Üniversitesi, 2025 yılı için öngörülen 14 milyar 680 milyon 940 bin liralık bütçe ödeneğiyle, Avrupa Birliği Başkanlığı (6 milyar 797 milyon lira), İletişim Başkanlığı (6 milyar 155 milyon lira), Yargıtay (4 milyar 10 milyon lira), Sayıştay (3 milyar 259 milyon lira), Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı (3 milyar 113 milyon lira) ve Danıştay (2 milyar 389 milyon lira) gibi kurumları geride bıraktı.

İKİNCİ SIRADA İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ VAR

İstanbul Üniversitesi, 14 milyar 149 milyon 774 bin liralık bütçe ödeneğiyle Ankara Üniversitesinin ardından ikinci sırada yer aldı. Bu kurumu 13 milyar 938 milyon 766 bin lirayla Hacettepe Üniversitesi, 12 milyar 586 milyon 655 bin lirayla Ege Üniversitesi ve 12 milyar 314 milyon 502 bin lirayla Gazi Üniversitesi izledi.

Ödenek teklif tavanı en düşük üniversite ise 543 milyon 991 bin lirayla Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi oldu. Ödenek teklif tavanı düşük diğer üniversiteler ise 590 milyon 851 bin lirayla Gaziantep İslam Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, 604 milyon 926 bin lirayla Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi şeklinde sıralandı.

Öte yandan Yükseköğretim Kurulu (YÖK) için 1 milyar 123 milyon 426 bin lira ve Yükseköğretim Kalite Kurulu için de 63 milyon 422 bin lira ödenek öngörüldü.

Ödenek teklif tavanları en yüksek 20 üniversite şöyle:

Üniversite        Ödenek Tavanları (TL)

ANKARA ÜNİVERSİTESİ           14.680.940.000

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ        14.149.774.000

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ      13.938.766.000

EGE ÜNİVERSİTESİ       12.586.655.000

GAZİ ÜNİVERSİTESİ     12.314.502.000

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ  10.243.805.000

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA            9.769.318.000

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ         9.507.278.000

SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ            9.127.841.000

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ          8.881.854.000

BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ            8.846.584.000

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ            8.301.814.000

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ      8.210.916.000

ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ            7.859.052.000

MARMARA ÜNİVERSİTESİ       7.685.153.000

FIRAT ÜNİVERSİTESİ    7.567.213.000

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ            7.508.743.000

SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ            7.503.198.000

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ 7.245.506.000

DİCLE ÜNİVERSİTESİ   6.985.460.000

07 Eylül 2024 Cumartesi

Etiketler : üniversite ödenek bütçe

TÜİK verilerine göre, Türkiye'deki müze sayısı 2023'te yüzde 7.1 artışla 606'ya yükseldi. Müze ve ören yeri ziyaretçi sayısı ise 55 milyon 752 bin 208'e çıkarak yüzde 6.2'lik bir artış kaydetti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin "Kültürel Miras İstatistikleri"ni açıkladı.

Milli Saraylara ait istatistikler, Cumhurbaşkanlığına bağlı Milli Saraylar Başkanlığından 2023 yılından itibaren derlenmeye ve yayımlanmaya başlandı.

Buna göre, Türkiye genelinde müze sayısı geçen yıl 2022'ye göre yüzde 7,1 artarak 606'ya çıktı. Bu müzelerin 212'si Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde, 376'sı ise özel müze kategorisinde yer alırken, Milli Saraylar Başkanlığına bağlı 18 müze faaliyet gösterdi. Ören yeri sayısı ise 144 oldu.

Müzelerdeki eser sayısı, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 2,9 azalarak 3 milyon 900 bin 331 olarak kayıtlara geçti.

Bakanlığa bağlı müzelerdeki eser sayısı da bu dönemde yüzde 0,5 artarak 3 milyon 341 bin 162 olurken, özel müzelerdeki eser sayısı ise yüzde 32,5 azalışla 286 bin 334'e geriledi. Aynı dönemde Milli Saraylar Başkanlığına bağlı müzelerdeki eser sayısı yüzde 2,2 artışla 272 bin 835 oldu.

Bakanlığa bağlı müzelerdeki eserlerin yüzde 60,1'i sikke, yüzde 27,6'sı arkeolojik materyal, yüzde 6,6'sı etnografik materyal, yüzde 3,6'sı tablet oldu.

SİT ALANI SAYISI ARTTI

Müze ve ören yeri ziyaretçi sayısı, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 6,2 artarak 55 milyon 752 bin 208'e yükseldi. Ziyaretçilerin yüzde 54,7'si Bakanlığa bağlı müze ve ören yerlerini ziyaret etti.

Bakanlığa bağlı ücretli müze ve ören yerlerini ziyaret edenlerin sayısı 17 milyon 673 bin 661 olurken, bunun toplam ziyaretçiler içindeki payı yüzde 31,7'yi buldu.

Özel müze ziyaretçi sayısı da yüzde 22,5 artarak 18 milyon 236 bin 130'a, Milli Saraylar Başkanlığına bağlı müze ziyaretçi sayısı ise yüzde 5 yükselerek 7 milyon 27 bin 103'e çıktı.

Bakanlığa bağlı ücretli müze ve ören yeri ziyaretlerinden 2 milyar 666 milyon 691 bin 663 lira gelir elde edildi. Bakanlık tarafından satılan müze kartı sayısı 4 milyon 214 bin 303 oldu.

Taşınmaz kültür varlıklarının sayısı 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 2,1 artarak 124 bin 671'e çıktı. Bu kültür varlıklarının en çok bulunduğu il 33 bin 869 ile İstanbul olurken, bu ili 7 bin 976 ile İzmir ve 4 bin 948 ile Muğla takip etti.

Toplam sit alanı sayısı 2023'te bir önceki yıla göre yüzde 4,9 artarak 24 bin 786'ya ulaşırken, sit alanlarının yüzde 97'sini arkeolojik sit alanları oluşturdu.

Milli parkların sayısı 2023 yılında bir önceki yıla göre değişmeyerek 48 oldu. Milli park alanı yüzde 0,2 azalışla 909 bin 158 hektara geriledi. Tabiat parkı sayısı yüzde 1,9 artarak 266 olurken, tabiat parkı alanı yüzde 0,3 azalışla 108 bin 36 hektar olarak kayıtlara geçti.

Tabiatı koruma alanı sayısı ise önceki yıla göre değişim göstermeyerek 31 olurken, tabiat anıtı sayısı yüzde 2,7 azalarak 110'a düştü.

06 Eylül 2024 Cuma

Etiketler : kültür sanat örenYeri müze