Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaşın neden olduğu küresel kriz, petrol ve doğal gaz zengini Arap ülkelerinin bütçelerine yüz milyarlarca dolar gelir artışı olarak yansıdı.
Dünya ekonomisi 2022'de Kovid-19 salgınının 2 yıl boyunca devam eden etkilerinden kurtulmaya fırsat bulamadı.
Şubat 2022'de başlayan Rusya-Ukrayna savaşı gibi küresel etkenlere bağlı gelişmeler sonucu enflasyon oranlarında görülen büyük yükselişlerin yanı sıra gıda ve enerji fiyatlarındaki aşırı artışlar, ülke ekonomilerinde genelde daralmalara yol açtı.
Ancak küresel kriz, özellikle Körfez İşbirliği Konseyine (KİK) üye Arap ülkeleri için adeta fırsat oldu.
Batı dünyasının Ukrayna'ya destek bağlamında Rusya'ya uyguladığı yaptırımlar sebebiyle artan petrol fiyatlarından en çok yararlanan ülkelerin başında dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan ve diğer Arap ülkeleri geldi.
Ukrayna'daki savaşın yol açtığı etkiler sonucu Körfez bölgesinde 2022 genelinde yüzde 6,9 ekonomik büyüme tahmin ediliyor.
Uluslararası gelişmelere bağlı olarak Brent petrolün varil fiyatının 140 doların üzerini test ettiği 2022'de petrol ve doğal gaz ihraç eden Arap ülkelerinin gelirleri açık kaynaklardan derlendi.
Suudi Arabistan bütçesi geçen yıl petrol fiyatlarındaki artış sayesinde 2013'ten beri ilk defa fazla verdi.
Maliye Bakanlığı’nın Aralık 2022'te açıkladığı verilere göre, 102 milyar riyallik (27,13 milyar dolar) bütçe fazlasının ülkedeki gayrisafi yurt içi hasılaya oranı yüzde 2,6 oldu.
Suudi Arabistan, Ukrayna-Rusya krizi nedeniyle fiyatların tavan yaptığı 2022'nin ilk 9 ayında petrol ihracatından yüzde 83,68 artışla 253 milyar dolar gelir elde etti. Ülkenin 2021'in aynı dönemindeki petrol gelirleri ise 137,94 milyar dolar olmuştu.
Riyad'ın 2022 toplam gelirleri de, bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 28 artarak 1 trilyon 234 milyar riyale (330 milyar dolar) ulaştı.
Gelirlerinin yüzde 90'ından fazlasını petrolden sağlayan Kuveyt'te de bütçenin 9 yıl sonra fazla vermesi bekleniyor.
Kuveyt El-Enba gazetesinin yayımladığı istatistiklere göre, 2022 bütçesinin baz aldığı petrol varil fiyatı ortalama yüzde 28,74 yükselişle 103,5 dolara çıktı.
Ülkenin petrol gelirleri 2022'de büyük artış göstererek 30,9 milyar dinarı (yaklaşık 100 milyar dolar) buldu. Kuveyt 2021'de petrolden 16,7 milyar dinar (yaklaşık 54 milyar dolar) gelir elde etmişti.
KİK üyesi Umman'da Maliye Bakanlığı, ilk verilere göre 2022 bütçesinin 1 milyar 146 milyon riyal (yaklaşık 3 milyar dolar) fazla vermesinin beklendiğini açıkladı.
Maliye Bakanlığının açıklamasında, petrol ihracatı sayesinde 2022 gelirlerinin 14,234 milyar riyala (37 milyar dolar) ulaştığı aktarıldı.
Irak Petrol Bakanlığından 2 Ocak'ta yapılan açıklamada, ilk verilere göre ülkenin 2022'de 115 milyar dolardan fazla gelir elde ettiği belirtildi.
Açıklamada, ülkenin geçen yıl 1 milyar 209 varil petrol ihraç edildiği ifade edildi.
Irak Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Ammar Hamad da ülkenin döviz rezervlerinin 99 milyar doları aştığını aktardı. Hamad, döviz rezervlerindeki yükselişi petrol fiyatlarındaki artışa bağladı.
Irak’ın petrol gelirleri geçen yıl 75 milyar dolar, 2020’de ise 42 milyar dolar olmuştu.
Dünyanın önde gelen doğal gaz üreticilerinden Katar, Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaşın ardından doğal gaz ihracatını artırırken, bu dönemde birçok uzun vadeli anlaşma yaptı.
Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretimini 2026'ya kadar yıllık 77 milyon tondan 110 milyon tona çıkarmayı hedefleyen Katar, bu amaçla yürüttüğü Kuzeydoğu Saha Genişletme projesinde Batılı ülkelerden Royal Dutch Shell, TotalEnergies, Exxon Mobil, ConocoPhilips ve Eni şirketleriyle ortak oldu.
Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani de ülkesinin sıvılaştırılmış doğal gaz üretimini, 2026'ya kadar yüzde 40 artırmayı hedeflediğini duyurdu.
Katar'ın sahip olduğu Qatar Energy ve Çin Petrokimya Şirketi (SINOPEC) arasında 27 yıl süreli LNG anlaşması, bu alanda yapılan en uzun süreli anlaşmalardan birisi oldu. Anlaşma kapsamında Katar'ın her yıl Çin'e 4 milyon ton LNG ihraç etmesi öngörülüyor.
Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaş sonrasında farklı kaynaklar arayan Avrupa, coğrafi yakınlığı ve mevcut altyapı sebebiyle Cezayir'e yöneldi.
2022'de doğal gaz ihracatını 56 milyar metreküple rekor seviyeye çıkaran Cezayir, Avrupalı yetkililer tarafından en çok ziyaret edilen Arap ülkesi oldu.
İspanya ile Batı Sahra meselesi nedeniyle ilişkileri gergin olan Cezayir, Tunus üzerinden İtalya'nın Sicilya Adası, Fas üzerinden İspanya ve bir diğeri de İspanya'nın güneyindeki Almeria bölgesine uzanan 3 ayrı doğal gaz boru hattıyla Avrupa'ya bağlanıyor.
İtalya'ya doğal gaz ihracatını 2022'de 25 milyar metreküpe çıkaran Cezayir, 2023-2024'te ise bu ülkeye 30 milyar metreküp ihracat hedefliyor. Cezayir, İspanya ile Batı Sahra konusunda yaşadığı gerilime rağmen, 5 milyar metreküple en büyük doğal gaz ihracatçısı konumunu sürdürüyor.
Yeni doğal gaz sahalarının keşfedildiği ve doğal gaz ihracatında artışın planlandığı Cezayir'de bu yıl 99 milyar dolarlık ülke tarihinin en büyük bütçesi kabul edildi.
Libya Merkez Bankasından yapılan yazılı açıklamada, 2022'de petrol satışlarından 105,5 milyar dinar (22,01 milyar dolar) elde edildiği belirtildi.
Açıklamada, 2021'de ise petrol gelirlerinin 103,4 milyar dinar olarak kayıtlara geçtiği hatırlatıldı.
Libya makamları, halihazırdaki günlük 1,2 milyon varil petrol üretim kapasitesini gelecek 3 yılda 2010 öncesindeki 1,6 milyon varil seviyesine yükseltmeyi hedeflediklerini belirtiyor.
06 Ocak 2023 Cuma
Çin’in, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yatırımı 2023’te yüzde 16 artarak 1.3 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptığı yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.
NECMİ UYSAL
Çin ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında artan ekonomik ilişkilere paralel olarak Çin’in BAE’deki yatırımları 2023 yılında yüzde 16 artış ile 1.3 milyar dolara yükseldi.
TOPLAM YATIRIMIN YÜZDE 60’I
Bu rakam tüm Asya ülkelerinin Arap ülkelerinde yaptıkları toplam yatırımın yüzde 60’ına karşılık geliyor.
BAE’NİN ÇİN’DEKİ YATIRIMLARI YÜZDE 120 ARTTI
Diğer taraftan Birleşik Arap Emirlikleri’nin Çin’deki yatırımları ise geçtiğimiz yıl yüzde 120 artış gösterirken, Arap ülkelerinin Çin’de yaptıkları yatırımların yüzde 90’ına karşılı geliyor.
PETROLE BAĞIMLILIKTAN KURTULMA ÇABASI
Birleşik Arap Emirlikleri de Suudi Arabistan’ın yaptığı gibi ekonomisini petrole bağımlılıktan kurtarıp çeşitlendirmeye çalışıyor.
Bu kapsamda Çin ile BAE arasındaki karşılıklı ekonomik ilişkiler artış gösterme eğiliminde.
EN BÜYÜK İHRACAT PAZARI
Nitekim BAE, Çin’in Arap ülkeleri arasındaki en büyük ikinci ticaret ortağı olurken, aynı zamanda en büyük ihracat pazarı konumunda.
Diğer taraftan BAE, 2023 yılında doğrudan yabancı yatırım pazarında aktif proje bakımından 1.277 proje ve 23 milyar dolarlık yatırım ile dünyada üçüncü sırada bulunuyor.
Geçtiğimiz yıl körfez yatırım fonu ise Çin’de 2.3 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdi.
17 Mayıs 2024 Cuma
Merkezi Fransa'nın Strazburg kentinde bulunan Avrupa Konseyi, yapay zekayla ilgili ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti.
Kuruluşunun 75. yılını kutlayan Avrupa Konseyine 46 üye devletin dışişleri bakanları, yıllık toplantıları kapsamında Strazburg'da bir araya geldi.
Avrupa Konseyinden yapılan açıklamaya göre, üye ülkelerin dışişleri bakanları, Konsey'in çevre, göç, insan kaçakçılığı ve gazetecilerin korunması dahil farklı alanlarda gelecekte izleyeceği yolu belirledi.
Bakanlar, yapay zekaya ilişkin ilk uluslararası sözleşmeyi kabul etti. Sözleşmenin imza faslı eylülde Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta başlayacak.
Hukuki bağlayıcılığı olan sözleşme, yapay zekaya başvurulurken uluslararası insan hakları, demokrasi ve hukuk devletine yönelik hukuki düzenlemelere uyulduğunu garanti altına almayı amaçlıyor.
Sözleşmeye üye devletlerin, yapay zeka sistemlerinin kullanımı sırasında insan hakları düzenlemeleriyle aykırı riskleri belirlemeye, ölçmeye ve önlemeye yönelik önlemler alması gerekecek.
Üye devletlerden ayrıca, yapay zeka sistemlerinin eşitlik ilkesine, ayrımcılık yasağına uymasını ve özel hayatı korumasını sağlaması isteniyor.
Bu arada, Ukrayna'nın desteklerini ifade eden bakanlar, toplantıda bu ülke için "Hasar Kaydı" mekanizmasının önemini de kaydetti.
Söz konusu mekanizma kapsamında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna topraklarında oluşan hasarların tazminat taleplerine ilişkin kanıt ve bilgiler toplanıyor.
Bakanlar, Ukraynalı çocukların korunması ve "kaçırılan Ukraynalı" çocukların geri getirilmesi için atılan adımları memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.
Toplantıda, 2025'te gençlik bakanlarını bir araya getiren bir konferans düzenlenmesi kararlaştırıldı.
BAKANLAR KOMİTESİ BAŞKANLIĞINI LİTVANYA DEVRALDI
Toplantı kapsamında Liechtenstein, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanlığı görevini Litvanya'ya devretti.
Litvanya Başbakanı İngrida Simonyte, ülkesinin Bakanlar Komitesi Başkanlığı dönemindeki öncelikleri hakkında bilgi verdi.
Buna göre, Litvanya'nın öncelikli görevleri arasında Rusya-Ukrayna Savaşı bağlamında Ukrayna'yı desteklemek, Reykjavik Zirvesi'nde alınan kararları uygulamak, otoriterliğe karşı Konsey'in değerlerini korumak, demokrasiyi, insan haklarını ve üye devletlerde hukuk devletini savunmak yer alacak.
17 Mayıs 2024 Cuma
17 Mayıs 2024 Cuma
17 Mayıs 2024 Cuma
17 Mayıs 2024 Cuma
17 Mayıs 2024 Cuma
17 Mayıs 2024 Cuma
21°C