HABER: FEDAYİ YILDIRIM
Ekonomi danışmanı ve istanbulticaretgazetesi.com yazarı Dr. Can Gürlesel, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından kamuoyuyla paylaşılan ve 2025-2027 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program'ı (OVP) değerlendirdi.
Dr. Can Gürlesel, yeni OVP’yi 11 maddede yorumladı:
1 - Yeni Orta Vadeli Program enflasyon ile mücadeleyi önceliğine alıyor ve makro ekonomik hedefler bu çerçevede oluşturuldu.
2 - 2025 yılı enflasyon hedefi yüzde 17.5 ile yüzde 4.0 büyüme hedefi genel olarak uyumlu. 2025 yılında iç talepte büyüme baskılanırken, net ihracatın daha fazla katkı vereceği öngörülüyor.
3 - 2025 yılsonu yüzde 17.5 TÜFE hedefi merkez bankası ile istişare içinde belirlendi. Merkez Bankası da 2025 yılı enflasyon hedefini bu şekilde güncelleyecek. Yüzde 17.5 ulaşılabilir bir hedef. Ancak iç talebin önemli ölçüde baskılanmaya devam etmesi gerekiyor.
4 - 2025 yılsonunda yüzde 17.5 TÜFE hedefine ulaşılması için sıkı para politikası devam edecek. Merkez Bankası yüksek faizi, kredi büyümesi sınırlaması ve likidite sıkılaşması gibi uygulamalar en azından bu yılsonuna kadar devam edecek. 2025 yılı ilk çeyreğinden itibaren faiz indirimleri başlayabilecek.
5 - Seçici kredi politikası 2025 yılında da sürecek. Yatırımlar ve ihracat daha çok desteklenirken, tüketici kredileri sınırlanmaya devam edecek.
6 - Maliye politikası 2025 yılında dezenflasyon sürecini daha çok destekleyecek. 2024 yılında deprem harcamaları ile artan bütçe açığı 2025 yılında milli gelire oranla yüzde 3,1 olacaktır ve normalleşecek. Bu hedefe ulaşılmasında ilk vergi paketi ile gelen yeni düzenlemelerin etkisi olacak. Muhtemelen yeni vergi paketleri ve vergiler de gelecek.
7 - 2024 yılı ortalama TL/dolar kuru 33.2 oluyor. 2025 yılı ortalaması için varsayım 42 TL. 2025 yılında TL’nin nominal olarak yüzde 26,5 değer kaybedeceği varsayıldı.
8 - 2025 yılında ihracatın yüzde 5,9 artarak 279,6 milyar dolar olacağı öngörülüyor. İhracat pazarlarında toparlanmanın yavaş olacağı öngörülüyor. 42 TL 2025 yıl ortalaması dolar/TL kuru ihracatı 2024 yılına göre daha çok destekleyen bir kur seviyesi olacak. 2025 yılında ithalatta ise yüzde 6,9 artış öngörülüyor. İthalatta yavaş bir büyüme beklenmektedir. Dış ticaret açığı 2025 yılında yükselecek.
9 - 2025 yılında cari açık 28,6 milyar dolar ve milli gelire oranı olarak yüzde 2,0 olarak hedefleniyor. Bu seviyedeki cari açığının döviz/finansman ihtiyacı rahat karşılanacak. Bu koşullar altında 2025 yılında cari açıktan Türk lirasında değer kaybı baskısı çok sınırlı olacak.
10 - 2025 yılında ücretlerin hedeflenen enflasyon kadar arttırılacağı açıklandı. Ücret artışları seviyesi işverenler ve çalışanlar için çok kritik olacak. Yılbaşında asgari ücrette ve diğer ücretlere azami yüzde 20-25 arası artış bekleniyor. Bu seviyedeki ücret artışları çalışma barışı, hane halklarının refahı ve programın sürdürülmesi açısından nasıl karşılanacaktır, bu önemli olacak.
11 - Reel sektör açısından en azından 2025 yılının ilk yarısı sıkılaştırma politikalarının aynen sürdüğü, finansmana erişimin sınırlandığı, maliyetlerdeki artışların kademeli olarak yavaşladığı, ihracat olanaklarının kısıtlı kalacağı ve iç talebin de baskılanmaya devam edeceği bir dönem olacak. Enflasyondaki düşüş gerçekleşirse sıklaşma politikaları 2025 yılının ikinci yarısında gevşemeye başlayacaktır ve yılın ikinci yarısı reel sektör için daha uygun koşullara sahip olabilecek.
