Tarım ve Orman Bakanlığı’nın örtü altı tarım başlığı altında verdiği hibe ve destekler sayesinde topraksız, dikey, jeotermal ve sera organize tarımla daha az alanda 365 gün üretim mümkün.
HABER: BARIŞ CABACI
Dünya nüfusu hızla artarken, tarım toprakları ve su miktarı çeşitli etkilerle azalıyor. Dünyada artması beklenen tarımsal gıda ihtiyacı için yeni formüller devreye girerken, Türkiye’de de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın geliştirdiği yeni modeller ve sağladığı teşviklerle alternatif üretim yollarının önü açılıyor. Bakanlığın uyguladığı topraksız, dikey, jeotermal ve sera organize tarım modelleri, daha az maliyetle daha fazla üretim yapılması için alternatif sunuyor. Bu tarım türlerinin hepsi örtü altı tarım olarak tanımlanıyor.
KAYIT ALTINA ALINIYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı, örtü altı tarım alanında yeni bir adım daha attı. Bakanlığın örtü altı tarımı kayıt altına almak amacıyla hazırladığı Kapalı Ortamda Bitkisel Üretim Kayıt Sistemi Yönetmeliği, 16 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmeliğe göre seralar, dikey tarım tesisleri ve mantar tesisleri gibi çiftçilerin üretim yaptığı, kısmen ya da tamamen kontrol edilebilir kapalı alanlarda gerçekleştirilen tüm bitkisel üretim, taahhütname ile mülkiyetine veya yapıldığı yere bakılmaksızın coğrafi koordinatlarıyla kimliklendirilerek kayıt altına alınacak. Üretim yüzey alanı toplamda en az 100 metrekare kapalı ortamda bitkisel üretim işletmesine sahip üreticiler, sisteme kayıtlarını yaptırmak veya güncellemek üzere gerekli belgelerle sisteme başvurabilecek. Üreticiler, Tarım ve Orman Bakanlığınca yetki verilmesi halinde iş ve işlemlerini internet veya e-Devlet üzerinden gerçekleştirebilecek.
KARBON AYAK İZİ
Bu yönetmelikle sadece ışık geçirebilen örtü altı yetiştiricilik modeline özel 2014 yılında yürürlüğe giren yönetmelik yürürlükten kaldırılarak, uygulamanın kapsamı günün ihtiyaçlarına göre genişletildi. Yeni yönetmelikle mevcut potansiyel ve bölgesel dağılım en doğru şekilde tespit edilerek üretim planlaması yapılabileceği gibi iç ve dış pazar hedefleri doğrultusunda, lojistik faaliyetler de dahil olmak üzere karbon ayak izini azaltıcı yeni üretim alanları oluşturulabilecek.
SU TASARRUFU
Geçmişte tarımsal üretim tarla, bahçe, sera gibi alanlarda yapılıyordu. Yeni teknolojilerle ‘Dikey Tarım Üretim Modeli’ devreye girdi. Bu modelde kapalı bir alanda, güneşe ve toprağa ihtiyaç duyulmadan bitkiler katlı raflarda veya kulelerde yetiştiriliyor. Hidroponik gibi farklı tekniklerle ışıklar kullanılarak bitkinin fotosentez yapması sağlanıyor. Bu yöntem, apartman otoparklarında, gökdelenlerde, hatta kruvaziyer gemileri gibi büyük yapıların içinde, ihtiyaç duyulan sebzeleri yetiştirmek için kullanılıyor. Tarım ilacı kullanılmadan yapılan dikey tarımda yüzde 95 oranında su tasarrufu sağlanıyor. Kontrol edilebilir iklim koşulları nedeniyle her mevsimde her ürün yetiştirilebilirken, bölgeler arası taşıma yapılmadığı için karbon ayak izi de düşürülüyor. İklim değişikliğinden etkilenmeyen sistemde hasat zayiatı da oldukça az.
EN ÇOK SEBZE ÜRETİLİYOR
Türkiye, örtü altı varlığı bakımından dünyada dördüncü, Avrupa’da ise İspanya’nın ardından ikinci sırada. Örtü altı üretim alanları 2002 yılında 540 bin dekar iken 2023 yılında yüzde 42’lik artışla 764 bin dekara ulaştı. Toplam 764 bin dekar örtü altı alanının, 504 bin dekarı sera, 142 bin dekarı alçak tünel, 117 bin dekarı yüksek tünel alanı olup seraların 22 bin dekarı ise modern sera alanı olarak kayıtlara geçti. Örtü altı Kayıt Sistemi’nde Ocak 2024 itibarıyla 61 bin üretici ve 485 bin dekar alan kayıt altında. 2023 yılı itibarıyla Antalya, Mersin, Adana, Muğla, Burdur, İzmir, Aydın ve Hatay illerindeki alanlar, toplam örtü altı varlığının yaklaşık yüzde 92’sini oluşturuyor. Modern seralarda üretilen ürünlerin yüzde 90’ı ihraç ediliyor ve ülkemizin ekonomisine güç katıyor. Sera alanlarımızın yüzde 91’inde sebze, yüzde 8’inde meyve ve yüzde 1’inde ise süs bitkileri yetiştiriliyor.
58 İLDE TOPRAKSIZ TARIM
Türkiye’nin modern sera varlığı yaklaşık 22 bin dekar, ortalama işletme büyüklüğü 27 dekar olup bu seralarda topraksız tarım metodu ile ihracata yönelik üretim yapılıyor. Bu rakam 2020’de 13 bin dekar seviyesindeydi. 2023 yılı itibarıyla 58 ilde topraksız tarım yöntemi ile üretim yapılıyor. Topraksız tarım metodu ile üretim yapan işletmelerimizin yüzde 30’u Antalya, yüzde 12’si Afyonkarahisar, yüzde 11’i Mersin ve yüzde 9’u İzmir’de bulunuyor.
‘ŞEHİRDE TARIM’ İÇİN EĞİTİM
Şehirde tarım mottosuyla birçok büyükşehirde topraksız tarım eğitimi veriliyor ve teşvik ediliyor. Bunların biri de İstanbul Ticaret Odası’nın da içinde bulunduğu Fatih bölgesinde yer alıyor.
Öte yandan, geçen yıl kurulan İstanbul Kapalı Dikey Tarım Uygulama Merkezi ile bölgedeki ürünlerle Ar-Ge çalışması yapılırken, İstanbul’un topraksız tarım için gelişmesi sağlanıyor.
DESTEK DE VAR
Tarım ve Orman Bakanlığı, topraksız tarım başta olmak üzere örtü altı tarıma birçok destek sunuyor. 2.5 milyon TL’ye kadar düşük faizli kredi verilirken, 1 milyon TL’ye kadar da hibe sağlanabiliyor.
Desteklerden
yararlanmak
için QR kodu
taratõnõz.
