Tahkimde Rusya ile uluslararası işbirliği

HABER: ADEM ORHUN

İstanbul Ticaret Odası Tahkim Merkezi (İTOTAM), Rusya Tahkim Derneği’nin (RAA) de katılımıyla ‘İstanbul Tahkim Günleri - Tahkimde Güncel Konular ve Tahkimin Geleceği Konferansı’ düzenledi. İki ülkeden uluslararası tahkim çevrelerince tanınmış akademisyen, hakem ve avukatların katıldığı konferansta işbirliği anlaşması da imzalandı. Tahkimde güncel gelişmelerin paylaşıldığı konferansın açılış konuşmasını İTO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Hasan Erkesim yaptı. Erkesim, “Odamız tahkim yoluyla ticari uyuşmazlıkların çözümlenmesini teşvik ediyor ve tahkim kurumunun geliştirilmesi bakımından etkin bir rol oynuyor. İTOTAM, tahkim hizmetini, uluslararası uygulamalara ve yabancı ülkelerdeki emsallerine uygun bir şekilde veriyor. Bu toplantıya katılan değerli konuşmacılar ve Rusya Tahkim Derneği ile işbirliği de İTOTAM’ın çalışmalarının önemini ortaya koyuyor” dedi.

MEVZUAT DEĞİŞİYOR

Konferansın birinci oturumunda Rusya Tahkim Derneği (RAA) Başkanı Vladimir Khvalei, Rusya’daki yeni mevzuat hakkında bilgi verdi. Rusya’da çok büyük şirketlerin kendi cep tahkim mahkemeleri kurduğunu belirten Khvalei, “Bunlar Rusya’da ne yazık ki çok yaygın. Fakat bunların tarafsız olduğunu söylemek mümkün değil” diye konuştu.

KALİTEYİ ARTIRACAK

Rusya’da her iki tarafın da Rus olduğu uyuşmazlıklarda dahi diğer ülkelerin tahkimlerine gidildiğini belirten RAA Başkanı Vladimir Khvalei, şunları söyledi: “Rusya’da yargı sisteminin ve kurumların kalitesinin artması gerekiyor. RAA ile İTOTAM arasındaki anlaşma da bu sebeple çok önemli. Bunun devamında Rus ve Türk şirketleri işbirliği yapabilecek, Türkiye’deki ve Rusya’daki anlaşmazlıklarını güven ve hukuk çerçevesinde çözebilecek. Zira Türkiye’nin bu konuda çok fazla tecrübesi var. Biz de Paris ve Londra gibi gelişebiliriz.”

ALGI ETKİLİYOR

Konferansta ‘Türkiye’de hakem kararı ve tenfizi’ başlıklı bir konuşma yapan Prof. Dr. Ercüment Erdem ise tahkim yeri tercihinde etkili olan algıya dikkati çekti. Prof. Erdem, şunları söyledi: “Zürih, Viyana, Londra veya Paris’e baktığımızda hukuki çerçevenin genel algısının daha güvenli olduğunu görüyoruz. Burada toptan iyileştirme gerekiyor. Ayrıca gençlerin ve kadınların bu alanda önlerinin açılması gerekiyor. Fakat bu da yetmiyor. 80 milyonluk Türkiye’de yabancı işlerde kaç hakem var? Ne yazık ki bir elin parmaklarını geçmiyor. Sizin kişisel olarak donanımlı olmanız yetmiyor. Zira siz uluslararası arenaya kültürünüzü ve tarihinizi de birlikte götürüyorsunuz.”

YARGITAY’IN ŞARTLARI

Prof. Erdem, konuşmasında şunları dile getirdi: “Türkiye’de yabancı hakem kararlarının tenfizinde yazılılık şartının yargıda nasıl anlaşıldığı en çok sorunun ortaya çıktığı nokta. Yargıtay’ın yazılı tahkim anlaşmasında ne aradığına bakmak gerekiyor. Diğer taraftan ‘görev belgesi’ de tartışılan bir konu. Bu acaba yeni bir tahkim anlaşması mıdır? Yargıtay, bu fikirde değil, 2006’daki karara baktığımızda olumsuz görüş bildirdiğini görüyoruz. Yargıtay, görev belgesinin sözleşmeyi geliştirme gücüne de sahip olmadığını kaydediyor. Görev belgesine göre alınan tahkim kararı hukuk genel kuruluna gidiyor, 2006 kararına atıf yapılıyor. Milletlerarası Tahkim Divanı’nda (ICC), taraflar görev belgesi imzalıyor, ancak Yargıtay bu belgeye bakmıyor. ” Yargıtay’ın yazılı şekil şartını genişlettiği, esnettiği bazı uygulamalar olduğunu belirten Prof. Erdem, “Yargıtay, bunu dürüstlük şartına bağlıyor” dedi. Ayrıca, ticarete ilişkin uygulamada atıf yoluyla yapılan çok fazla tahkim anlaşması olduğunu belirten Prof. Erdem, “Hububat ticaretinde bunu sık sık görüyoruz. Yargıtay bunları geçerli kabul ediyor” diye konuştu.

YILDA 1.6 MİLYON DAVA

İTOTAM Genel Sekreteri Avukat Senem Bahçekapılı Vincenzi’nin de yer aldığı konferansta Rusya Tahkim Derneği Genel Sekreteri Roman Zykov ise ‘Rusya’da hakem kararlarının tanınması ve tenfizi’ başlıklı bir konuşma yaptı. Rusya’da birinci derece kararların üç ayda, ikinci derece kararların çoğunun altı ayda çıktığını belirten Zykov, mahkemelerdeki durumu şöyle açıkladı: “Çok şekilci bir yapı var. Hakeminizi ve dilinizi seçemiyorsunuz. Kanıt kabulünde sorunlar var. Bu kararların Rusya dışında tanınırlığı da çok fazla değil. Fakat küçük ve orta büyüklükteki anlaşmalarda tercih edilebilir. Bununla birlikte kompleks bir davayı, mahkemelerde çözemiyorsunuz. Diğer yandan ikili anlaşma olacak ki, Rusya’daki kararın Türkiye’de geçerliliği olsun. Medeni ve ticaret mahkemelerine yılda 1.6 milyon başvuru geliyor. Bir hakime günde 20 dava düşüyor. Dava başına düşen beş dakikada derdinizi ne kadar anlatabilirsiniz. Diğer yandan medeni davaların yüzde 80’i tahkim yoluyla çözülebilir. Belgeler kendi orijinal dilinde ve Türkçe olabilir. Karar kesin ve dünyada uygulanabilir nitelikte.”

GÜNCEL KONULAR

Konferansın ikinci oturumunda tahkimde güncel konular masaya yatırıldı. Avukat Doğan Gültutan, yapı işleri ile ilgili anlaşmazlıkların çözülmesine ilişkin uygulamaları anlattı. Dmitry Dyakin ise ticari şirketler ile ilgili anlaşmazlıkların Rusya’da çözümüne dair bilgi verdi. Mikhail Samoylov da yaptırımların uyuşmazlık çözümüne etkilerini anlattı. Eggo Jan Rietema da üçüncü taraf finansmanı hakkında bilgi verdi.

YENİ ÇÖZÜMLER

Konferansın üçüncü bölümünde uyuşmazlık çözümünün geleceğine dair görüşler paylaşıldı. Avukat Simel Sarıalioğlu, ‘online anlaşmazlık çözümü’ konulu konuşma yaptı. Timur Aitkulov ise tahkimde avukatların uyması gereken etik kurallara dikkati çekti. Tahkimde saydamlık konusunda görüşleri ve uygulamaları paylaşan Avukat Aslı Budak, saydamlığın ne kadar gerekli olduğuna dair tartışmaları aktardı.
Yrd. Doç. Dr. Özgün Çelebi ise ‘İyi hazırlanmış sözleşmelerle anlaşmazlıkların engellenmesi’ başlıklı bir konuşma yaparak, şirket yetkililerinin ve avukatların dikkat etmesi gerekenleri anlattı.

İLK İMZA ATILDI

Tahkimde Güncel Konular ve Tahkimin Geleceği konferansının ardından işbirliği anlaşması imzalandı. İstanbul Ticaret Odası Tahkim Merkezi (İTOTAM) Divan Başkanı Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez ve Rusya Tahkim Derneği (RAA) Divan Başkanı Vladimir Khvalei imzaladıkları anlaşmanın, iki ülkenin uyuşmazlık çözümünde ve tahkim süreçlerinin gelişmesinde karşılıklı fayda sağlayacağını vurguladılar.

RUSYA’DA LİBERAL ADIMLAR ATILIYOR

Rusya Tahkim Derneği (RAA) Genel Sekreteri Roman Zykov, Rusya’da tarafların Avrupa’daki tahkim merkezlerini seçtiğini söyledi. Zykov, şu bilgiyi verdi: “Daha çok da İsviçre veya İsveç tercih ediliyor.
Öte yandan Rusya’da tahkim alanında gerçekleştirilen reformlarla, uyuşmazlıkların tahkime götürülme oranı ve uygulanan tahkim kararları oldukça arttı. Eskisine göre daha liberal kararlar alınabiliyor. Kararların yüzde 35’i uluslararası geçerliliğe sahip. Rusya’da sadece kesin hükümler uygulanabiliyor. Kısmi hükümler uygulanamıyor. 2013’te yeni kamu politikası ile birlikte yorumlar da değişti. Bu alanda redler azalıyor. Tahkimde faks ve e-mail gönderileri geçerli sayılabiliyor.”

HAKEM YETİŞTİRİLMELİ

• İTO Genel Sekreter Yardımcısı Av. Nurcan Turan’ın da katıldığı konferansın ‘Türkiye ve Rusya’da Tahkim’ ana başlığı altındaki ilk oturumu İTOTAM Divan Başkanı Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Bu bölümde ilk konuşmacı olan Dr. İsmail Esin, Türkiye’de tahkim uygulamalarını anlattı. Dr. Esin, sözleşmelerde tahkim maddesinin daha fazla eklenmeye başlandığına dikkati çekti. Hakem yetiştirme konusunda Türkiye’nin biraz geride kaldığını ifade eden Esin, “Gençlere tahkim eğitimi vermeliyiz. Daha fazla hakem yetiştirmemiz gerekiyor. Ayrıca bu alanda daha fazla kadın olmalı. Zira daha dikkatli olan kadınlar bu işte oldukça başarılı oluyor” dedi. Hakemlerin hukukçu olmasının zorunlu olmadığını belirten Dr. Esin, gerekli şartlara sahip olduktan sonra çok genç yaşta da hakem olmanın mümkün olduğunu kaydetti.

28 Kasım 2017 Salı

Etiketler : Gündem