Startup yatırımlarında büyüme yüzde 948

Startup ekosistemine, 2021 yılında dünya genelinde toplam 643 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Böylelikle bir önceki yıla göre 2021’de yüzde 92 büyüme gerçekleşti.

Geçtiğimiz yıl startuplara 1 milyar 552 milyon dolar yatırımın yapıldığı Türkiye ise yüzde 948 artış oranı ile çok hızlı bir yükseliş yaşadı. Ayrıca dünya ortalamasının 10 kat üzerindebir büyüme de başarıldı.

HABER: ŞEREF KILIÇLI

Küresel ekonomi, pandeminin olumsuz koşullarına rağmen 2021 yılını büyüme ile tamamladı. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve Uluslararası Para Fonu (IMF) tahminlerine göre rakam yüzde 5.6-5.9 arasında olacak. Geleneksel ekonomide toparlanma süreci yaşanırken, yeni nesil ekonomi diye de tabir edilen startup ekosistemi ise yapısal değişime öncülük ediyor. Dünya genelinde 2021 yılında startuplara toplam 643 milyar dolar yatırım yapıldı. Bir önceki yılki 335 milyar dolar rakamı ile kıyaslandığında yüzde 92 büyüme gerçekleşti. Ayrıca milyar dolarlık startupların yer aldığı dünya unicorn ailesine 390 yeni unicorn daha katıldı ve sayı 959’a yükseldi.

ORTALAMANIN 10 KATI

Girişimcilik ekosistemine Türkiye özelinde bakıldığında ise Startupswatch’ın verilerine göre; 294 yatırım turunda 1 milyar 552 milyon dolar yatırım yapıldı. Startuplara yıllık yatırımda 1 milyar dolar bandının geçilmesi, Türkiye’yi bu alanda tarihinde ilk kez Avrupa 1. Ligi’nden, Avrupa Süper Ligi’ne taşıdı. Rakam, 2020 yılındaki 148 milyon dolar yatırım ile karşılaştırıldığında Türkiye startup yatırımlarında yüzde 948 büyüme oranını yakaladı. Diğer taraftan, Türkiye’deki startup yatırımlarının büyüme oranı dünya ortalamasının ­­10.3 kat üzerinde gerçekleşti. Bölgedeki konuma bakıldığı zaman ise Türkiye startuplara yatırımda Avrupa’da 10. sırada, Ortadoğu’da 2. sırada yer alıyor. Ayrıca dünya unicorn ailesi arasında beş Türk unicornu bulunuyor.

YÜKSELEN YILDIZ İSTANBUL

Şehirler özelinde 2021 yılına bakıldığında, melek ve VC (girişim sermayesi fonları) yatırım miktarına göre İstanbul, 1 milyar 491 milyon dolar yatırım miktarıyla Avrupa şehirleri arasında 21. sıradan 13. sıraya yükseldi. İstanbul, 218 yatırım adedi açısından değerlendirildiğinde ise Londra, Berlin ve Paris’ten sonra en çok yatırım yapılan Avrupa’daki 4. şehir oldu. Ortadoğu bölgesi sıralamasında ise İstanbul, Tel Aviv’in ardından adet ve miktar olarak 2. sırada yer aldı. İstanbul’un hem yatırım miktarı hem de adedi açısından Dubai’nin üstünde yer alması da dikkat çekti.

Türkiye’deki şehirler değerlendirildiğinde ise İstanbul’u 43 yatırımla Ankara, 9 yatırımla İzmir, 5 yatırımla Kocaeli ve 4 yatırımla Eskişehir takip etti.

BAŞARIYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Startup yatırım ekosistemindeki büyüme oranlarını değerlendiren İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adnan Veysel Ertemel, şöyle konuştu: “Globalde 2020 yılıyla bir kıyaslama yaparsak, 2021’de ekonomide genel bir toparlanmanın etkisinin olduğunu söylemek mümkün. Diğer yandan Türkiye’de bu orandaki yüksek artışta, Getir’e yapılan 500 milyon doların üzerindeki yatırım ile Trendyol ve DreamGames’e de yapılan yüz milyonlarca dolarlık yatırım etkili oldu. Bunlar bir yana 2021 yılında Türk startup ekosisteminin ciddi bir atak yaptığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Son dönemde kurulan yeni yatırım fonları da bu yükselişin istikrarlı biçimde devam edeceğinin en net göstergesi oldu.”

ATAK YAPACAK SEKTÖRLER

Türkiye’nin dünya startup ekosisteminde adından daha çok söz ettirebilmesi için kendi cazibe merkezlerini diğer bir ifadeyle bölgesel hub’larını tasarlayıp kültürel dönüşümü de içerecek biçimde bütüncül ve sistemli bir yaklaşımla bu alana daha fazla yatırım yapması gerektiğini belirten Ertemel, şu bilgiyi verdi: “Özellikle İstanbul’un dünya startup ekosisteminde daha çok öne çıktığını memnuniyetle gözlemliyoruz. Türkiye’de öne çıkan startup kategorilerine baktığımızda oyun, e-ticaret, fintech girişimlerinin yanı sıra lojistik girişimler de var. Türkiye’de lojistik konusunda ‘müşteri merkezli’ çözümler anlamında daha alınacak çok yol olduğunu ve yeni girişimler için bu alanın ciddi fırsatlar barındırdığını düşünüyorum. Gelecekte globalde ve Türkiye’de blokzincir, yapay zeka ve ileri üretim/robot teknolojilerinin yatırım bütçesinden gittikçe daha fazla pay alacağı öngörülüyor.”

GLOBALLEŞMENİN BİRİNCİ ŞARTI DÜNYAYA YÖNELİK ÇÖZÜM ÜRETMEK

Startup yatırımlarında Türkiye’yi bir üst lige çıkaran büyümenin, globalleşmenin önemini de gösterdiğini vurgulayan Startupswatch’ın kurucusu Serkan Ünsal, “Getir’in etkisine temel yönüyle bakıldığında 2021 yılında globalleşen startupların meyvesini topladık. Globallaşen girişimler büyük yatırımlar alınca dünya ortalamasının 10 misli üstünde büyüme geldi” dedi. Unicorn kavramının aslında global olmanın bir kilometre taşı olduğunu da belirten Ünsal, şunları söyledi: “Globalleşebilen girişimler unicorn olabiliyor. Lokal pazarda kalarak unicorn olabilen çok nadir girişim var. Girişimlerimiz nasıl hızlı bir şekilde globalleşebilir diye bakmalıyız. Globalleşmenin de birinci şartı sadece Türkiye’nin değil, tüm dünyanın bir derdine çözüm üretmekten geçiyor. Yani ilk günden bu ürünü Brezilya’da da Singapur’da da Kanada’da da kullanırlar mı, onların da derdine derman olur mu diye düşünmek gerekiyor.”

GAYRİMENKUL TEKNOLOJİLERİ VE BLOKZİNCİRİN ÇIKIŞI

Geçtiğimiz yıl yatırım miktarına göre ilk beş sektör; ultra hızlı market dağıtımı, oyun, gayrimenkul teknolojileri, fintek ve blokzincir bazlı girişimler olarak sıralandı. Gayrimenkul teknolojileri ve blokzincir alanında 2021 yılındaki çıkışı değerlendiren Serkan Ünsal, şöyle konuştu: “Miktar olarak gayrimenkul teknolojileri Tiko sayesinde en dikkat çeken sektörlerden biri oldu fakat adet olarak halen az yatırım yapılıyor. Blokzincir konusunda da miktar olarak büyük yatırım olsa da halen adet olarak az yatırım yapılıyor. İki dikeyde de her sene 25-30 yatırım yapılması lazım ki, diğer ülkelerle bu konularda yarışabilelim.”

18 YENİ FON KURULDU

Girişimci ekosisteminin gelişiminde en önemli parametrelerden biri de startupların yatırım fonları tarafından aktif bir şekilde desteklenmesi. Türkiye’de 2017 ile 2021 yılları arasında 850 milyon dolarlık fon kurulurken sadece 2021 yılı özelinde bakıldığında 178 milyon dolar tutarında 18 yeni fon kuruldu. 2021 yılındaki yatırımlar aşamalarına göre değerlendirildiğinde, tohum aşamasındaki yatırım adedi bir önceki seneye göre yüzde 48 artarak 264’e ulaşırken, tüm zamanların rekoru da kırılmış oldu. Tohum aşamasında yatırımcı olmasına rağmen ön tohum aşamasında halen sınırlı kaynak olduğuna dikkat çeken Serkan Ünsal, “Fikir veya sunum aşamasındaki girişimci için çok seçenek halen yok. Fikri hayata geçirip biraz ürünü şekillendirdikten sonra yani tohum aşamasında seçenekler çoğalıyor. 2021’de tohum aşamasındaki yükselişin ana sebebi başarılı girişimleri gören herkes artık yatırımcı olmak istiyor ve kısıtlı kaynakları olduğu için de tohum aşamasında yatırım yapabiliyorlar. O nedenle tohum aşamasında şu anda yatırımcı bolluğu var diyebiliriz” diye konuştu.

07 Şubat 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem