Son dakika haberleri: Milyonlarca sigortalı, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ediyor. EYT düzenlemesiyle birçok sigortalı 40'lı ve 50'li yaşlarda emekli olsa da iş hayatından kopmuyor. Bazıları sigortalı olarak çalışırken, bazıları ise Bağ-Kur üzerinden kendi işini kuruyor. Öte yandan 2025'te devreye alınması beklenen tamamlayıcı sistemle, emeklilere çift maaş imkanı sağlanarak çalışan emekli sayısının azaltılması hedefleniyor.
GENÇ YAŞTA EMEKLİ OLANLAR
Emekli çalışanların diğer sigortalılar gibi özlük hakları yasalarla korunmuş durumda. Türkiye'de yaklaşık 16 milyon dosya üzerinden emeklilik maaşı ödeniyor. Bunların bir kısmı dul ve yetim maaşı olsa da emekli olan sayısı yine 100'den fazla ülkenin nüfusunun üzerinde. Ülkemizde genç yaşta emekli olanların sayısı da hayli fazla. Özellikle EYT yasasından sonra milyonlarca sigortalı 40'lı yaşlarda ya da 50'li yaşların başında emekli oldu.
OVP’YE GÖRE 2025’TE BAŞLAYACAK
Yeni Asır’da Faruk Erdem imzasıyla yayınlanan yazıya göre genç yaşta emekli olunması üzerine de çalışma hayatına ara verilmiyor. Dolayısıyla çok sayıda emekli ya bir işte çalışıyor ya da kendi işini kurup Bağ-Kur üzerinden iş hayatını devam ettirebiliyor. Tamamlayıcı emeklilik sisteminin olmaması da emeklilerin düşen maaşları karşısında çalışmalarını zorunlu kılıyor. Tamamlayıcı emeklilik sistemiyle çift maaş alınacağı için ileride çalışan emekli sayısı da azalacak. Orta Vadeli Program'da (OVP) yer alan tamamlayıcı emeklilik sisteminin 2025 yılında devreye alınması bekleniyor.
KIDEM TAZMİNATI HAKKI
Emekli çalışanların özlük hakları bakımından diğer çalışanlardan hiçbir farkı yok. Yani izinleri, tazminatları aynı şekilde hesaplanıyor. Emekli bir çalışan da diğerleri gibi 1 yıl dolduktan sonra işten çıkartılırsa, kanunun tarif ettiği ihbar ve kıdem tazminatını brüt maaş üzerinden alıyor. Ayrıca izin günleri de yine diğer çalışanlar gibi kıdemlerine göre belirleniyor. Hatta 50 yaşından büyük olanlar için kıdemine bakılmaksızın 20 günden az izin verilemiyor. Bir işyerinde çalıştıktan sonra emekli olanlar istedikleri zaman ayrılıp kıdem tazminatını alabiliyor. Son işyerinde en az bir yıl çalışmış olmak kaydıyla ne kadar kıdemi varsa o kadar tazminat ödeniyor. Daha sonra bir başka iş yerinde de bir yılı doldurup kendi istek ve kusuru dışında çıkartılırsa bu kez ikinci tazminatı da alabiliyor.
HASTALIK VE RAPOR PARASI
Çalışan emeklinin hastalanması veya ameliyat olması durumunda rapor alması gerekebilir. Ancak çalışan emeklilerin iş kazası veya meslek hastalığı kapsamında sayılmayan hastalıklar nedeniyle rapor almaları durumunda SGK tarafından ödenen rapor parasını alma hakları bulunmuyor.
YAŞA GÖRE İZİN HAKKI
Çalışan emekliler de işyerinde bir yılı doldurduklarında izin hakları da oluşuyor. Buna göre iş yerinde kaldıkları süreye göre izinlerini kullanıyorlar. Hizmet süresi bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 gün, hizmet süresi beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara 20 gün, hizmet süresi onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az izin verilemiyor. Emekliler için burada bir başka avantaj ise yaş ile ortaya çıkıyor. Yasaya göre 50 yaş üstündekilere, kıdemi ne olursa olsun 20 günden az izin verilemiyor.
ÇALIŞAN EMEKLİNİN KIDEM TAZMİNATI
Emekli olurken kendi isteğiyle ayrılmasına yani istifa etmesine rağmen kıdem tazminatını alabilen emekli, daha sonra bir yerde çalışmaya başladığında istifa ederse para alamıyor. Emekli olduktan sonra tazminatını alıp aynı işyerinde devam ederse, kıdemi sıfırlandığı için yine bir yıl beklemesi gerekiyor.
