Şehirdeki kadınlara tarımdan kazandıran proje

Teknopark İstanbul firmalarından LEOS’un ileri tarım projesi ‘Greenbox’ ile And Dağları’ndaki çiçeği bile evde yetiştirmek mümkün. Sürdürülebilir tarım, beslenme ve enerji alanlarında inovatif çözümler üreten şirket, Refresh projesiyle kadınlara eğitim vererek girişimciliğe teşvik ediyor.

HABER: ÖMÜR KIRBAŞLI

Giderek kirlenen doğa, hızla artan nüfus ve şehirleşme beraberinde sağlıklı ve nitelikli besine ulaşmamızı zorlaştırıyor. İleri teknolojik ürünler, inovasyon, yalın yönetim ve sürdürülebilir tarım ve enerji alanlarında mühendislik ve danışmanlık hizmeti veren Teknopark İstanbul’da yerleşik LEOS’un kurucusu Ertaç Çiftçi, kadınlara iş fırsatları sunan ‘Refresh’ ve yenilikçi tarım projesi Greenbox’ı İstanbul Ticaret’e anlattı. 

* Bize kısaca şirketinizi tanıtır mısınız? 

Ar-Ge, inovasyon, enerji, yetkinlik ve yalın yönetim alanlarında uzmanlaşmış bir mühendislik ve danışmanlık şirketiyiz. LEOS, geliştirdiğimiz ileri teknoloji ürünler ile sürdürülebilir tarım ve beslenme, yaşam, doğa ve enerji alanlarında mühendislik çözümler üretmek ve bilimsel çalışmalar ile Ar-Ge faaliyetleri yürütmek amacıyla 2018’de Petrol Mühendisi Ertaç Çiftçi, Avukat Melis Çiftçi ve Endüstri Mühendisi Prof. Dr. Sinan Apak tarafından kuruldu.

İSKANDİNAV ÜLKELERİNDE İHTİYACI GÖRDÜK

* Bu iş fikri nasıl ortaya çıktı? 

Aynı zamanda İsveç vatandaşı olan eşimle bir Stockholm seyahati sırasında; aylarca güneşi görmeyen ve ekilebilir tarım arazileri olmadığı için tüm sebze ve meyvelerini ithal etmek zorunda kalan İskandinav ülkelerindeki ihtiyacı görüp, pazara yönelik bir çözüm sunma kararı aldık. Dönüşte Prof. Dr. Sinan Apak ile ortak hobimizi yenilikçi bir teknolojiyle birleştirip çözümü bulduk ve evlerde sağlıklı sebze ve meyve üretme imkânı sağlayan şık bir beyaz eşya ürünü yapmaya karar verdik.

TÜBİTAK DESTEĞİ ALDI

Giderek kirlenen doğa, hızla artan nüfus ve şehirleşme gelecekte hayatlarımızın fanuslara hapsolacağını düşündürse de, bu fanusların içerisini yaşanabilir kılmak artık mümkün diyerek yola çıktık. Sürdürülebilir tarım ve beslenme alanında inovatif çözümler sunmayı hedefleyen, adını İsveççe ‘fanus’ anlamına gelen ‘lykta’dan alan LEOS’un ilk Ar-Ge projesi ‘lykta‘ ile 2018 yılı TÜBİTAK Bigg Girişimcilik Desteği aldık. Sonrasında bu projenin başarısı ile yepyeni, daha çevreci, daha uygulanabilir ve daha yenilikçi olan ‘Greenbox’ ve sürdürülebilir tarımın yanı sıra başka problemlere de çözüm olan ‘Refresh’ projelerini geliştirdik.

DİKEY TARIMIN FARKI 

* Refresh hangi konularda çözüm üretiyor? 

Refresh, günümüzde en çok kirlilik yaratan ve kaynakların aşırı tüketilmesine yol açan alanlardan biri olan tarım sorununu ele alıyor. Geleneksel tarım; yüksek su tüketimi, kimyasal işlemler, tarım ilaçları nedeniyle hava kirliliğine ve iklim değişikliğine büyük oranda katkıda bulunuyor ve aynı zamanda orman alanlarının yok edilmesinden de sorumlu. Dikey tarım hızla büyüyen bir alan olup, geleneksel tarıma göre daha hızlı ürün yetiştirilmesine, su, pestisit ve diğer kimyasal tedavilerin tüketiminin azaltılmasına olanak sağladığı için bu sistemlerin kullanımı giderek yaygınlaşıyor. Seralarda bitki üretimi yapan dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olan Türkiye için tarım önemli bir gelir kaynağı. Aeroponik yöntemi Türkiye’de hızla gelişiyor ve bu yeni yöntemleri kullanan seraların sayısı artıyor.

EĞİTİM VERİYOR 

Refresh, şehirde tamamen kadınlar tarafından yönetilen, bir topluluk oluşturulmasını teşvik eden, nihai amacı bu alanda iş bulmak ve kendi gelirini elde etmek olan çevre dostu bir aeroponik tarım sistemi sunuyor. Refresh programının ilk bölümünde; hem aeroponik dikey tarım dersleri hem de sağlıklı yemek pişirme dersleri ile restoran işletmeciliğinin ele alındığı bir eğitim programı yer alıyor. İkinci bölümde ise; şehirlerin merkezi bölümlerinde yer alan Refresh Pointler’de eğitim alan bu kadınlar, pratik uygulama tecrübesi ediniyor ve aynı zamanda para kazanma şansı yakalıyor.

SAĞLIKLI YEMEK NETWORKÜ 

Refresh’in son bölümü ise sürdürülebilir restoran/kafe ve aeroponik seralar için ilk iki bölümden başarı ile mezun olan kadınlara iş fırsatı sunan Refresh Network. Refresh, iş bulması gereken kadınlarla, nitelikli çalışanları arayan şirketler arasında bir bağlantı görevi görüyor. Bu hem kadınlar hem de yenilenen üyelik sayesinde yüksek kalite garantisi sağlayan şirketler için değerli. Kadınlara yönelik Refresh faydaları, sosyal ve ekonomik yönler olarak sınıflandırılabilir. Refresh, kadınları güçlendiriyor ve ekonomik özgürlüklerini kazanmalarına destek oluyor. Kadınların yeni beceriler edinmelerine, iş bulmalarına, para kazanmalarına ve kendi gelirlerini elde etmelerine de olanak tanıyor. Ayrıca Refresh, şehir merkezinde sağlıklı, sürdürülebilir yemeklerin yanı sıra taze sebze ve meyveleri kolayca bulabilecek vatandaşlar için bir buluşma noktası görevi görecek bir temas noktası oluşturacak. 

ÇÖLDE ISPANAK, SOĞUKTA DOMATES YETİŞTİR 

* Greenbox projenizden de bahsedebilir misiniz? 

Eski zamanlarda insanların gıdaya erişimi zordu, ancak bizlerden daha sağlıklı besleniyorlardı. Başta kanser, lösemi, otizm, üreme problemleri gibi birçok hastalığın kaynağı olan tarım ilaçlarından uzak yaşıyorlardı. Greenbox, insanların evlerinde ilaçsız, hormonsuz, organik tohumdan hiçbir zararlı kimyasalla buluşmadan sağlıklı sebze ve meyvelerini yetiştirmesini sağlıyor. Topraksız tarım teknolojisiyle bitkiler geleneksel yöntemden 3 kat daha hızlı yetişiyor ve herhangi bir tarım ilacı ya da kimyasal kalıntısı kalmıyor. Bugünlerde 2 demet roka yiyeceğiz diye 3 saat sirkeli suda bekletiyoruz, 5 kez tuzlu suyla yıkıyoruz. Ancak bunlar bitkinin içine işleyen kimyasallara çözüm olmadığı gibi aşırı su tüketimine yol açıyor. Greenbox ile yıkamanıza bile gerek yok, tohumdan yetiştirdiğiniz bitkiyi direkt dalından koparıp tüketebilirsiniz. 

HEM TASARRUF HEM FAZLA ÜRETİM 

Greenbox, entegre edilen iklimlendirme sistemi sayesinde mevsiminden ve bulunduğu iklim koşullarından bağımsız bitki yetiştirmeye imkan tanıyor. Örneğin; soğuk bir coğrafyada domates yetiştirilebilir ya da çölde ıspanak. Greenbox, tekrar tekrar kullanımı sayesinde yüzde 98 su ve gübre tasarrufu da sağlıyor. Öte yandan, yer tasarrufu ile kapladığı alanda topraktakinin 10 katı, hatta üst üste konarak 50-60 katı bitki yetiştirmek mümkün.

ENDEMİK BİTKİ DE YETİŞİYOR 

Greenbox, aynı zamanda çok çevreci bir ürün. Şehirlerde ekilebilir tarım arazileri neredeyse yok. Kilometrelerce uzaktan henüz olgunlaşmamış sebze ve meyveler kamyonlarla şehirlere taşınıyor. Bunların olgunlaştırılması ve taşınması esnasında arkasında bıraktığı karbon ayak izi doğamızı kirletiyor. Greenbox ile olgunlaşmamış meyve ve sebze yemeye gerek yok, isterseniz endemik bitkileri bile yetiştirebilirsiniz. Paris’te restoranı olan Şilili ünlü bir şefi düşünün. Onu ünlü yapan tabağına And Dağları eteklerinde yetişen bir çiçeğin yapraklarından koyması için artık Şili’den gelen akrabalarını beklemek zorunda değil.

KISA VADEDE HEDEF AVRUPA VE AFRİKA 

* Geleceğe dönük hedeflerinizden bahseder misiniz?

Geleceğe yön veren, istihdam yaratan çevreci ve eşitlikçi bir teknoloji ve inovasyon firması olmayı hedefliyoruz. Kısa vadede ürünlerimiz ile Türkiye, Avrupa, İskandinavya ve Afrika pazarlarında yer almayı, uzun vadede dünya pazarlarında olmayı, hatta Mars ve kurulacak diğer kolonilerde insanların sağlıklı beslenmesini sağlamayı amaçlıyoruz.

20 Kasım 2023 Pazartesi