İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Uzmanı Şant Manukyan, Çin hükümetinin açıkladığı mali teşvik paketine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Paketi ikiye ayırmak gerektiğini belirten Manukyan, basında 2 trilyon yuan diye konuşulan bazı rakamların yer aldığına ancak bunların karşılanmadığına dikkati çekti.
Manukyan, dolayısıyla bunun finans piyasalarını tatmin etmeyen bir paket olduğunu belirterek, şöyle devam etti: "Çok yerini bulan bir paket değil. Bu nedenle kısa vadede piyasaları kötü etkileyebilir. Bir günlük satış da görebiliriz ama kamu çok aktif olduğu için şu anda bir düşüş trendini tetikleyecek bir durum değil. Şimdi Maliye Bakanlığı 'bütçe hedeflerimiz gerçekçi ve geçerli. Zaten 2 trilyon yuanın üzerinde özel tahvil ihracı yapacağız sene sonuna kadar. Herhangi bir şekilde finansal bir problemimiz yok. Dolayısıyla bu şekilde devam etmemiz son derece rahat bizim açımızdan.' diyor. Merkezi hükümetin borcu düşük gözüküyor ama herkes biliyor ki yerel hükümetler ve hatta bazı bankacılık ürünlerinde merkezi hükümet tarafından garanti edilmiş olan borçlanmalar. Dolayısıyla aslında kamu, 'Ben rahat bir durumdayım, daha fazla borçlanabilirim.' dediğinde çok da öyle olmadığını biliyoruz."
"ORTA UZUN VADEDE SORUNUN ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK DEĞİL"
Paketin önemli bazı önemli noktaları olduğuna işaret eden Manukyan, bunlardan birinin yerel hükümetlerin biraz gri bir şekilde borçlanmaları olduğunu söyledi.
Manukyan, bu durumun büyümenin önüne geçmeye başladığının altını çizerek, "Şimdi bunlarla bir swap yapılacak. Yani sorunlu borçlar, yerel hükümetlerin bilançosundan kamunun bilançosuna aktarılacak. Dolayısıyla yerel hükümetlerin bütçeleri rahatlayacak, harcama yapma imkanları artacak ve bu da ekonomiyi canlandırabilir. Bu iyi bir adım ama 2015'te de benzer bir adım atılmıştı. Dahası bu 'borçla büyümeye devam edin' sinyalini veren bir adım. Dolayısıyla orta uzun vadede sorunun çözümüne yönelik değil." diye konuştu.
İkinci noktanın ise bankacılık sektörüne sermaye enjekte edilmesi konusu olduğunu vurgulayan Manukyan, Çin finans piyasasının 450 trilyon yuanlık bir sektör olduğunu aktardı.
Manukyan, bankacılık sektörünün ise 175 trilyon yuan büyüklüğünde olduğunu belirterek, şunları kaydetti: "Buraya nasıl bir para aktaracaksınız? İlk pakette konuşulan 1 trilyon yuan, yani 140 milyar dolarlık bir kaynak vardı. Büyük bankalara bu veriliyordu. Bu çok yetersiz. Küçük bankalar faydalanabilecek mi? Büyüklüğü ne olacak? gibi soru işaretleri de var. Bir diğer önemli nokta özel tahvil ihraçlarıyla boş konutlar satın alınacak ve sosyal konutlar haline getirilecek. Boş konut stoku çok büyük. Sosyal konut haline getirildiğinde yine konut fiyatları eğer düşerse yerel hükümetlerin üzerine bir yük daha mı binecek? 100 yuandan aldığınız ev 90 yuana düştüğünde ne olacak? Bu paket Çin'deki var olan ana sorunu yani tüketimin düşüklüğünü canlandıracak bir paket değil. Emlak sektöründe bankacılık sektörünün bilançosunu kuvvetlendirmek gerekiyor. Yerel hükümetlerin bütçeleri çok iyi değil. Bunlara yönelik adımlar atılmış ama günün sonunda canlandırılması gereken aslında tüketici tarafı. Ona yönelik bir adım olmadığını görüyoruz. Dolayısıyla bu paket yüzde 5'lik bir büyüme hedefinin yakalanması açısından pozitif ama ekonomik sorunlara neden olan politikaların geride bırakılarak yeni politikalara doğru bir yürüyüş değil."
