Tribo-elektrifikasyon, nispeten az bilinen ama temiz enerji üretimi için kritik olabilecek bir yöntem. Temelde statik elektrikle benzer olan tribo-elektrifikasyon için en basit haliyle sürtünme yoluyla enerji üretimi denebilir. Bu yöntem, büyük ölçekte güç üretme potansiyeli taşımadığı için rüzgar, güneş, jeotermal gibi yeşil enerji girişimlerinin yerini asla almayacak olsa da örneğin tıbbi ve giyilebilir cihazlar gibi daha küçük ama hayati teknolojilerde önemli rol oynayabilir.
Tribo-elektrifikasyon şimdiye dek gıdalardaki cıvayı tespit eden bir sensörde, orman yangınlarını takip eden bir monitörde ve kumaşları mini birer enerji santraline dönüştürebilen özel bir iplik tasarımında kullanıldı. Hatta Alabama Üniversitesi araştırmacıları, çift taraflı bant ve plastik film kullanarak düşük maliyetli bir tribo-elektrik jeneratörü dahi geliştirdi. Atılan tüm bu adımların ışığında gerçekleştirilen bu son keşif ise yepyeni bir eşiği ifade ediyor.
NANO PLASTİK BONCUKLAR
Belçika, Avustralya ve Hong Kong’lu bilim insanlarından oluşan kalabalık araştırma ekibi, tribo-elektrik prensibinin etkinliğine dair önemli bir buluş gerçekleştirdi. Bilim insanları, uzunca bir süre bir dizi malzeme üzerinde çeşitli deneyler gerçekleştirdikten sonra melamin ve formaldehitten yapılmış nano boyutlu plastik boncuklar üretti. Ardından bu boncukların farklı boyutlarda üretilip birbirlerine karıştırılmasının tribo-elektrik prensibiyle verimli enerji elde etmeyi sağladığını keşfetti.
Büyük boyutlu boncukların negatif yük alma eğiliminde, küçük olanların ise pozitif yük almaya meyilli olduğunu gözlemlediler. Buradan yola çıkarak küçük boncukları ince bir filmin bir yanında ve büyük olanları diğer yanında olacak şekilde yerleştirerek tribo-elektrik nano-jeneratör (TENG) olarak adlandırdıkları bir sistem tasarladılar. Böylece diğer tribo-elektrik yöntemlerden katbekat fazla elektrik üretebildiler.
MALZEME DEĞİŞİKLİĞİ
Araştırmanın en önemli yönü, malzeme seçimindeki küçük değişikliklerin enerji üretim verimliliğinde önemli iyileştirmelere yol açabileceğini ve geleneksel enerji kaynaklarına bağımlı olmadan yaşanabileceğini göstermesi. Ayrıca dört bir koldan geliştirilmeye çalışılan tribo-elektrik nano-jeneratörler için yeni olanaklar sunması. Araştırmanın bulguları, Small dergisinde yayınlanan bir makalede ayrıntılı olarak yayınlandı.
