HABER: ADEM ORHUN
Ticari haklar ve katma değerli ürün için büyük önemi olan patent, önemli bir gelişmişlik göstergesi. Üniversiteler, şirketler ve kurumların tasarımları, geliştirdikleri ürünler ve tescil ettirdikleri hakları ticaret ve ihracatta kritik avantaj oluşturuyor. Fakat Türkiye’de patentle ilgili mevzuat yıllardır bir Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yürütülüyor.
551 Sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK, gerekli iyileştirmenin de yapılmasıyla kanun taslağına dönüşmüş durumda. Taslak metni önceki hafta TBMM’ye sunuldu.
21 yıldır Kanun Hükmünde Kararname ile yönetilen Fikri ve Sınai Haklar alanı, artık bir kanunla düzenlenecek. Bu kanun fikri mülkiyetler bakımından ülkemizi geleceğe taşıyacak bir adım.
TPE GÖRÜŞLERİ TOPLADI
Türk Patent Enstitüsü (TPE), Şubat ayında web sitesinden yaptığı duyuruda, Sınai Mülkiyet Kanun Tasarısı Taslağı’nın görüş ve önerilere açıldığını duyurmuştu. Taslakla ilgili görüş ve öneriler 4 Mart’a kadar kabul edildi. Daha sonra tamamlanan taslak metni, ilgili bakanlık üzerinden TBMM’ye sunuldu. Patent Kanunu da denilen Sınai Mülkiyet Kanun Tasarısı’nın 85 sayfalık pdf dosyasına TPE’nin sitesindeki duyurulardan ulaşılabiliyor.
NİTELİKLİ İNSAN GÜCÜ
Uludağ Ekonomi Zirvesi’nde konuyla ilgili bilgi veren Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, 4’üncü Sanayi Devrimi için eğitimli, nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Şirketlerin ve ülkenin gelişmesi için Patent Reformu’nu tamamladıklarını ve Meclis’e gönderdiklerini kaydeden Şimşek, iş ortamını iyileştireceklerini, katma değer zincirinde yukarıya çıkaracaklarını söyledi. Şimşek, Ar-Ge Reformu’nu yaptıklarını hatırlatarak, “İddia ediyorum; Ar-Ge’nin ticarileşmesi, üniversite-sanayi işbirliği için çok önemli adımlar attık. Dünyanın en cömert teşviklerini veriyoruz ama yetmez, eksiğimiz var. O da ekosistem” diye konuştu.
ÇÖZÜM AR-GE YAPMAK
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık da Türkiye’nin yüksek teknolojideki üretim açığının temel nedeninin Ar-Ge açığı olduğunu vurguladı. Bakan Fikri Işık, “Ar-Ge yapmadan yüksek teknolojili üretim yapıp satmanız mümkün değil. Bazen bedeli ödediğiniz halde bile teknolojiyi satın alamıyorsunuz. Yapmanız gereken tek şey kendi Ar-Ge’nizi yapmak. Ama bu söylenen kadar kolay bir iş değil” dedi.
Bakan Işık, konuşmasının devamında şunları kaydetti: “Bakanlığımızda, çok kapsamlı bir üretim reform paketi için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu paketle ülkemizde üretenin ve üretimin önünü açacak düzenlemeleri hayata geçirmeyi planlıyoruz. Bir diğer kanun çalışmamız olan Sınai Mülkiyet Kanun Tasarısı, Patent Kanunu olarak biliniyor. Hazırlıklarını tamamladık. Bu tasarının kanunlaşmasıyla, patent, marka ve tasarımlarla ilgili başvuru, tescil ve koruma süreçlerini hem iyileştirecek hem de hızlandıracak önemli düzenlemeleri hayata geçireceğiz.”
SÜREÇLER BASİTLEŞECEK
Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, “Fikri ve Sınai Haklar Kanun Tasarısı ya da bilinen adı ile yeni Patent Kanunu Yasa Teklifi yasalaştığında artık daha nitelikli bir sınai mülkiyet yapısına kavuşacağız” dedi. İTO İşletme Destek Hizmetleri Meslek Komitesi Meclis Üyesi de olan Yamankaradeniz, kanun ile birlikte şu an yürürlükte olan 5 ayrı mevzuatın tek bir çatı altında toplanacağına dikkati çekti. Yamankaradeniz, “Bu kanun daha fazla gecikmemeli. Çünkü söz konusu yasanın 1 yıl bile gecikmesi demek, 30 yıl geriye gitme riski anlamına gelir. Kanun ile süreçler basitleşecek ve kısalacak. En önemli değişikliklerden biri de, patent ihlallerinin artık cezasız kalmayacak olması. İhlallerde asgari standartlar belirlenerek daha hızlı şekilde hukuki yaptırımlar uygulanabilecek. Marka ve Endüstriyel Tasarım hakkı için de cezai yaptırım zorunlu olacak” dedi.
Yamankaradeniz’in verdiği bilgiye göre mevcut durumda patent vekilliği şirketleri, patent vekili olmayan kişilerce de kurulabiliyor.Durumu değerlendiren Yamankaradeniz, şöyle devam etti: “Biz sadece patent vekillerinin şirket ortakları olması ve bu şirketlerin işin uzmanları tarafından yönetilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Ayrıca sektörde faaliyet gösteren şirketlerin, belli bir sermaye gücüne, belli bir insan kaynağı profiline sahip olması büyük önem arz ediyor. Gerekli eklemelerin yapılacağına olan inancımız tam.”
ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ GELİŞECEK
Avrupa Patent ve Marka Vekili Orhan Eriman (Markiz Patent), yasal düzenlemenin kanunlaşması halinde patentte daha güçlü işlem ve yaptırım olacağını söyledi. Uzun zamandır beklenen kanun sayesinde hem iş dünyasının teşvik edileceğini hem de taklitçilerin önünün alınacağını belirten Eriman, “Üniversitelerde patent sayısı artacak. Üniversite sanayi işbirliği çok önemli. Kanunun da etkisiyle hocaların patent çalışmaları hız kazanacak” dedi. Türkiye’de yılda 100 bin marka tescili yapıldığı halde patent sayısının 10 bini bulmadığını kaydeden Eriman, “Herkesin patentle ilgili kültür sahibi olması bu ülkenin kalkınması için önemli. Katma değerli ürünlerle ihracatımızı ve gelirimizi artırabilir; böylelikle refaha ulaşabiliriz. Bunun için patent üretiminin, yeni dizaynların, daha rekabetçi ürünlerin önündeki engellerin kaldırılması gerekiyor. Hele ki taklitçiliğin önlenmesi çok önemli” şeklinde konuştu. İTO Meclisi eski Üyesi de olan Eriman, “Bu kanun sayesinde beklentilerimizin çoğunun karşılanacağını ümit ediyoruz. İş dünyası olarak ilgili sivil toplum kuruluşlarına da görüşlerimizi aktarmıştık. Şimdi taslağın kanunlaşmasını bekliyoruz” dedi.
OTOMOTİVDE ÖNE ÇIKIYOR
Türk Patent Enstitüsü verilerine göre 2015 yılında patent tescilleri bulunan Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) üyesi firmalar ödüllendirildi. OSD Başkanı Kudret Önen, “Türk otomotiv sanayi, küresel üretim sıralamasında iki basamak yükselerek 15. ve AB üretim sıralamasında da bir basamak yükselerek 5’inci sıraya çıktı. 10 yılda OSD üyeleri Ar-Ge istihdamını yüzde 96, patent başvuru sayısını da yüzde 370 artırdı. Geçtiğimiz yıl 479 patent başvurusu yaptık” dedi.
