Türkiye ekonomisi geçen yıl yüzde 4.5, 2023'ün son çeyreğinde de yüzde 4 büyüme kaydetti.
Türkiye, 2023'ün son çeyreğinde, yıllık bazda, ekonomik büyüme verisi açıklanan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütüne (OECD) üye ülkeler arasında ikinci, G20 ülkeleri arasında üçüncü ülke oldu.
2024'ÜN KATMA DEĞERLİ DIŞ TALEPLE FARK OLUŞTURACAK BİR YIL OLMASI İÇİN ÇALIŞACAĞIZ
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, GSYH sonuçlarına ilişkin yaptığı açıklamada, büyümenin 14 çeyrektir sürmesi ve 2023'te yüzde 4,5 ile OVP hedefinin aşılmasının pozitif bir gelişme olduğunu ifade etti.
Avdagiç, "2023'te tüketimin katkısı öne çıkarken, iş dünyası olarak 2024'ün katma değerli dış taleple fark oluşturacak bir yıl olması için çalışacağız. Öte yandan, yatırımların artması ve tarımsal üretime yeni bir soluk getirmek için de daha çok gayret etmeliyiz." dedi.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, "İş dünyası olarak, yılın son çeyreğinde büyümenin yüzde 4,0 gerçekleşerek, yılın tamamında Orta Vadeli Program'da öngörülen yüzde 4,4'ün üzerinde, yüzde 4,5 olarak gerçekleşmesini memnuniyetle karşılıyoruz." dedi.
Olpak, 2023 yılının pek çok açıdan zorlu bir yıl olduğunu ifade ederek, jeopolitik gelişmelerin dünya ekonomisi ve küresel ticaret üzerindeki olumsuz etkileri ile düşük küresel büyüme oranlarının gerçekleştiğini belirtti.
Türkiye'nin 2023 yılı büyüme performansı açısından hedef büyüme oranının aşılması ve büyüme istikrarının korunmasının değerli bir kazanım olduğunu vurgulayan Olpak, "Sektörel olarak değerlendirdiğimizde ise tarım sektöründeki ufak daralma dışında her sektörün büyümeye pozitif katkı verdiğini görüyoruz. Sanayideki büyümenin yüzde 0,8 artmasını da dikkatli okumalıyız. Çünkü sanayimizdeki ivme, ihracatımızın artışıyla da doğrudan etkilidir." değerlendirmelerinde bulundu.
Olpak, şunları kaydetti: "Sonuçları yıllık olarak değerlendirdiğimizde, ihracatımızın özellikle 2023'ün ilk yarısında küresel ekonomideki gelişmelere bağlı olarak negatif katkı vermesiyle, yılın ikinci yarısındaki toparlanmaya rağmen yılın tamamında büyümeye negatif katkı veren tek kalem olduğunu görüyoruz. 2024 yılına da yine küresel zorluklarla mücadele ederek başladık. Elbette yurt içinde finansal istikrarı sağlayarak, yatırım, üretim ve ihracatı artırma odaklı politikaların uygulanmasına devam etmek önemli. Özellikle küresel büyümenin yavaş seyrettiği bir ortamda ihracatımızın büyümeye daha fazla katkı sağlaması açısından, sanayi sektöründeki büyümenin bu dönemde daha fazla ön plana çıkması gerektiğini düşünüyoruz."
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe de büyümede yaşanan bu istikrarın son derece değerli olduğunu belirtti.
Gültepe, dünyanın ilk 10 ekonomisi arasında yer almak gibi büyük bir hedef olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti: "Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak en büyük hedefimiz, ülkemizin küresel ihracat liginde de ilk 10 ülke arasında yer alması. 2023 yılında büyüme rakamlarının detaylarını iyi okumamız gerekiyor. Büyümenin çok önemli bir bölümü makine ve teçhizat yatırımlarından geldi. Bu yatırımları, yakın gelecekte daha çok üretimin ve daha çok ihracatın müjdecisi olarak değerlendiriyoruz. Diğer yandan ihracatın büyümeye katkısında bir miktar gerileme var. Bu durum da dış talepte daralma ve rekabetçilik kaybına işaret ediyor.
Bu iki rakamı birlikte okuduğumuzda, sanayicinin yatırım iştahının yüksek olduğunu ancak rekabetçilik noktasında yaşanan gerilemenin ihracatı olumsuz etkilediğini görüyoruz. Bu yatırımların artmasında, önceki yıllarda rekabetçilikte kazandığımız güçlü rüzgarın bir etkisi var. 2024 yılında küresel talep noktasında önemli artışlar bekleniyor. İhracat ailesi olarak ülkemizde üretim, yatırım ve istihdamın dinamosu olmaya devam edeceğiz."
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı da milli ekonominin pozitif büyüme eğilimini üst üste 14'üncü çeyreğe taşıyarak "Türkiye Yüzyılı" iddiasına yaraşır bir başlangıç yaptığını söyledi.
Asrın felaketi olarak nitelenen 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin yanı sıra mayıs ayında yapılan iki büyük seçim sürecinin getirdiği belirsizliklere rağmen Türkiye ekonomisinin göstermiş olduğu bu performansın takdire şayan bir gelişme olduğunu dile getiren Asmalı, şöyle devam etti: "MÜSİAD olarak, söz konusu büyüme oranlarının 2024 yılı için de çok büyük bir motivasyon kaynağı olacağına inanıyor, ülke ekonomimizin üretim, ihracat ve istihdam odaklı büyüme sürecinin devam edeceğine olan inancımızı yineliyoruz. Makro-finansal dengelenme bağlamında Türkiye ekonomisi için oldukça önemli ve başarılı bir dönem olarak geride kalan 2023'ün ardından Türkiye ekonomisi; enflasyonu kalıcı bir şekilde düşürme, kurda istikrarı sağlama, kamu mali dengeleri ve dış ticarette sürdürülebilirliğe ulaşma hedeflerine adım adım yaklaşmayı sürdürecektir."
Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Orhan Aydın da Türkiye'nin kesintisiz bir şekilde 14 çeyrektir ekonomisini büyütmesinin büyük bir başarı olduğunu ifade ederek, kamu maliyesindeki tasarrufun etkilerinin son çeyrekte görülmesinin gayet memnuniyet verici olduğunu kaydetti.
Gelişmiş ülkelerde teknik resesyonun konuşulduğunu aktaran Aydın, "Rotamız, OVP hedeflerinden sapmadan üretimle büyüyen kalıcı sürdürebilir bir ekonomik büyümedir. Özellikle son çeyrekte kamu maliyesinde görülen harcamalarda tasarruf tedbirlerine uyulduğunu görmek OVP hedeflerine de uygun gösterilmektedir. Bu aynı zamanda kredi derecelendirme kuruluşlarının da dikkatlerinden kaçmayacak ve ülkemiz hak ettiği not artırımlarına kavuşacaktır." diye konuştu.
İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz da küresel ekonomilerde yön arayışının sürdüğü ve zayıflama beklentisinin olduğu bir süreçte, Türkiye ekonomisinin 2023 yılının tamamında gösterdiği yüzde 4,5'lik büyüme performansının gelecek için umut verici olduğunu ve önemli bir başarıya imza atıldığını söyledi.
Küresel ticarette yaşanan olumsuzluklardan, Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan, ABD, Çin ve AB ekonomilerindeki zayıflıklardan bahseden Kopuz, şu değerlendirmelerde bulundu: "Tüm olumsuzluklara rağmen 2024 için Türkiye olarak OVP hedefimiz olan yüzde 4 büyüme hedefimizde bir bozulma olmayacağını düşünüyoruz. 2023 yılında elde edilen bu güçlü büyüme oranı, küresel piyasalarda faizlerin düşeceği ve yatırım iştahının artacağını umduğumuz bir sürece daha güçlü girmemizi sağlayacaktır. Bu noktada fiyat istikrarına karşı uygulanan sıkılaştırıcı politika adımlarını ekonomik aktiviteye ve istihdama halel gelmeyecek şekilde sürdürülmesi önem arz ediyor."
Ankara Ticaret Odası (ATO) Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Baran da yazılı açıklamasında, 2023 yılına ilişkin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) verilerini değerlendirdi.
Türkiye ekonomisinin geçen yıl yüzde 4,5 büyüdüğüne dikkati çeken Baran, bu başarının enflasyonla mücadele edilirken gerçekleştiğini bildirdi.
Baran, 2023'te tarım dışındaki diğer sektörlerin büyümesine değinerek, "Küresel ekonomide yaşanan sıkıntılara, asrın deprem felaketinin etkilerine ve enflasyonla mücadele sürecine rağmen, 2023 yılında ekonominin yüzde 4,5 büyümesi Türkiye'nin güçlü ve istikrarlı yapısının muhafaza edildiğinin göstergesidir." ifadesini kullandı.
GSYH'nin 1 trilyon 118 milyar dolarlık büyüklüğe ulaştığını vurgulayan Baran, şunları kaydetti: "Enflasyonla mücadeleye yönelik para ve maliye politikasının etkin bir şekilde uygulanması, katma değerli üretimin sağlanması, eğitim-istihdam planlamasının yapılarak istihdam piyasalarının taleplerine uygun bir şekilde genç nüfusun yetiştirilmesi gibi yapısal düzenlemelerin hayata geçirilmesiyle Türkiye'nin kalkınma hızının artacağına, ihracat potansiyelinin daha da gelişeceğine ve ülkemizin tek haneli enflasyon ve çift haneli büyüme yapısına rahatlıkla kavuşabileceğine inanıyoruz.”
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Seyit Ardıç ise yaptığı yazılı açıklamada, geçen yılki yüzde 4,5'lik büyüme rakamı içerisinde özel tüketimin payının yüzde 12,8 arttığına dikkati çekerek, ülkenin istikrarlı ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşması için sınai üretime büyük önem verilmesi gerektiğini ifade etti.
Ardıç, iç piyasada atılan sıkılaştırma adımları ve küresel sıkılaşma eğilimlerine rağmen pozitif büyüme performansının oldukça önemli olduğunu aktardı.
Tüketim harcamalarının geçen yılın son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre bir miktar arttığını ve yüksek seyrettiğini belirten Ardıç, şunları kaydetti: "Sanayi sektörüne verilecek destek, orta ve uzun vadede verimlilik artışına bağlı olarak potansiyel GSYH büyüme hızını artıracak, ekonomide genel verimlilik ve istihdam artışını destekleyecektir. 2024 için makroekonomideki en önemli konu, enflasyon olmaya devam edecektir. Enflasyonla mücadelenin kararlı şekilde sürdürülmesini doğru buluyoruz. Sürdürülebilir büyüme için düşük enflasyon en önemli ön şarttır."
Genç iş insanları, Türkiye'nin 2023'te beklentilerin üzerinde büyümesinin makro ekonomik çerçeveye katkı sunduğunu ve iş dünyasının içini rahatlattığını belirtti.
Genç Girişim ve Yönetişim Derneği (GGYD) Genel Başkanı Nezih Allıoğlu, yüzde 4,5 ile beklentinin üzerinde gerçekleşen yıllık büyümenin iş dünyası açısından memnuniyet verici olduğunu söyledi.
Büyümenin yaklaşık üçte birinin üretken kapasiteyi artıran makine teçhizat yatırımlarından geldiğine dikkat çeken Allıoğlu, şunları kaydetti: "2023 yılı kolay bir yıl değildi. Genel seçimleri yaşadık. Bu yıl ise yerel seçimlerimiz var. Yeni ekonomi yönetiminin aldığı kararlarla bu büyümenin tüm makro ekonomik çerçeveye katkı sunacağını düşünüyorum. İyi yol alıyoruz. Ülke olarak istihdamı artıran, yatırım ve ihracatla desteklenen nitelikli büyümeye ihtiyacımız var."
Türkiye Genç İş İnsanları Derneği (TÜGİAD) Ankara Şube Yönetim Kurulu Başkanı Aykut Çakmaklı da 2023'te yaşanan büyük sorunlara rağmen ekonomideki büyümeyi olumlu bulduklarını söyledi.
"Türkiye'nin büyüme rakamı iş dünyasının içini rahatlatan bir rakamdır." diyen Çakmaklı, şu değerlendirmede bulundu: "Bu yıla bakacak olursak, yerel seçimlerden sonra ekonomide sıkılaştırma politikasının uygulanmasının ekonomide daralma yaratacağını öngörüyorum. Öte yandan ekonomi yönetiminin aldığı tedbirlerle enflasyonun temmuz ya da ağustos ayında düşüşe geçeceğini, 2025 yılının ilk çeyreğinde düşük enflasyonla birlikte yeni bir döneme gireceğimizi düşünüyorum."
