HABER: SÜMEYRA YARIŞ TOPAL
Türkiye’de hemen hemen her sektörün en büyük sorunlarından biri ara eleman. Lise hayatı boyunca teknik eğitim gören ancak mezun olduktan sonra kendi alanlarında değil de farklı alanlarda çalışan öğrenciler, sektörün kalifiye ara eleman açığını had safhaya ulaştırıyor. Son dönemlerde Organize Sanayi Bölgeleri’nde (OSB) açılan meslek liseleri, sektörün ara kalifiye eleman açığına çözüm oluyor. Hızla yayılmaya başlayan OSB meslek liseleriyle, teknik eğitimden mezun olup ‘kaçan’ oran yüzde 20’lere kadar düşmüş durumda. Bu oran herhangi bir meslek lisesinde yüzde 98’lere kadar ulaşıyor.
13 YILDA 6 KAT ARTTI
Halen özel ve devlet olmak üzere 57 OSB meslek lisesi bulunuyor. Son 13 yılda 6 kat artan OSB meslek liselerinde öğrenciler, teknik eğitimlerini alırken bir yandan da sanayinin içinde kendi alanlarıyla ilgili pratik yapma imkânına kavuşuyor. Normal meslek liselerinde son sınıfta haftada 3 gün staj görerek sektörü tanımaya çalışan öğrenciler, OSB meslek liselerinde her an sektörle iç içe oluyor. Hiç dışarı çıkmadan stajlarını da OSB içindeki işletmelerde gerçekleştiren öğrenciler, sanayideki firmalar tarafından lise başından beri takip ediliyor ve mezun olduktan sonra da hemen işe alınıyor.
TALEP ÇOK YOĞUN
İstanbul’da 3’ü özel olmak üzere toplam 4 OSB meslek lisesi eğitim veriyor. Türkiye’deki tüm OSB meslek liselerinde eğitim gören öğrenci sayısı 36 bin 155 iken bu sayı İstanbul’da 4 bin 100. OSB meslek lisesinde eğitim gören öğrencilere hem sektör teknik destek sağlıyor hem de öğrenciler sektörle daha yoğun bir irtibat halinde olduğu için kendi mesleklerinde çalışma konusunda daha istekli oluyor. İstanbul’da henüz yeni olan ve ilk mezunlarını vermeyen bu liselerin öğrencilerine staj noktasında dahi sektör tarafından yoğun talep gösteriliyor. İstanbul’daki OSB meslek liseleri bu eğitim yılının sonunda ilk mezunlarını verecek olmanın heyecanını yaşıyor. Bu mezunların yüzde 80’inin sektörde işlerinin başında olacağı öngörülüyor.
DESTEK VERİLİYOR
Meslek liselerinden mezun olan ‘kaçak’ oranının önüne geçmek isteyen Milli Eğitim Bakanlığı, 2012 yılında Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ‘Organize Sanayi Bölgelerinde Mesleki ve Teknik Eğitimin Güçlen-dirilmesi’ protokolünü imzaladı. Yine aynı dönemde Organize Sanayi Bölgelerindeki Özel Mesleki ve Teknik Eğitim Okullarında Öğrenim Gören Öğrencilere Destek Verilmesine İlişkin Tebliğ, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu tebliğden sonra özel okul sayısında bir artış görüldü. Buna göre OSB’de yer alan özel bir meslek lisesinde okuyan öğrenci hiçbir ücret ödemiyor ve devlet öğrenci başına resmi okullarda eğitim gören bir öğrencinin 1.5 katı kadar tutarı destek olarak veriyor.
SİSTEM NASIL İŞLİYOR
Organize Sanayi Bölgeleri’nde yer alan meslek liselerinde müfredat diğer meslek liseleriyle aynı olsa da, uygulama farklılık arz ediyor. Öğrenciler hem ders aralarında hem de ders çıkışı ya da hafta sonu sektörle iç içe olma şansı yakalıyor. Çevresinde eğitim gördüğü meslek mensupları olması sebebiyle kendi yaptığı mesleğe de daha çok ısınmış oluyor. Ayrıca teknoloji transferi de her an mümkün hale gelebiliyor. Sektör temsilcileri staj esnasında o öğrenciyi işe almaya karar verdiğinden ona bir çalışan gibi her şeyi öğretiyor ve bu liseler sayesinde sanayinin kalifiye ara eleman ihtiyacı en aza indirgenmiş oluyor.
OKULLAR SANAYİ GİBİ
Şaban Gülbahar-İkitelli Organize Sanayi Bölgesi Başkan Vekili: Organize sanayi bölgemizde 3 meslek lisesi bulunuyor. Bu okullar ara eleman noktasındaki açığımıza çok önemli katkı sağlıyor. Öğrenci okulda adeta bir sanayide gibi eğitim görüyor. Biz de birebir öğrencilerle ilgilenme şansı elde ediyoruz. Aslında nasıl bir ara eleman istiyorsak öğrencinin de o yönde eğitilmesi sağlanıyor. Burada öğrenciler çıraklığın çok ötesinde bir eğitim görüyor ve biz sektör mensupları olarak onların stajda bile çok faydasını görüyoruz. Şundan eminim ki, bünyemizdeki okullardan mezun olan bu öğrencilerin hemen hemen tamamı sektör içinde kalifiye ara eleman olarak çalışmaya başlayacak. Bu öğrencilerin farklı alanlara yönelme ihtimalinin çok düşük olduğunu düşünüyorum, çünkü kendileri de eğitim hayatları boyunca sektörle iç içe olduklarından dolayı yapacakları işi daha çok sahipleniyorlar.
TENEFFÜSTE SANAYİ
Hasan Uzman-Konya Ayakkabıcılar Odası Başkanı: Milli Eğitim Bakanlığı, Konya Büyükşehir Belediyesi ve Odamız işbirliği ile Aykent Ayakkabıcılar Sitesi’nde bir mesleki ve teknik lise açıldı. Bu okuldan mezun olanlar ‘ben ne iş yapacağım’ diye düşünmüyor.
Okulun sanayi sitesinde olması öğrencinin malzemeye ulaşımını kolaylaştırıyor. Ders aralarında veya sonrasında sanayiciyle konuşup tavsiyeler alabiliyor.
40 MEZUNUN 32’Sİ SEKTÖRDE ÇALIŞIYOR
İsa Uzman-Konya Karatay Aykent Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü: Yaklaşık 6 yıldır OSB içinde eğitim veren bir okuluz. Her yıl 40 kadar mezunumuz oluyor. Bunlardan 32’si sektör içinde kalifiye eleman olarak çalışıyor. Başka sektörlere gidenler yok denecek kadar az. OSB içinde olmak bizlere teknoloji transferi noktasında da çok büyük kolaylıklar sağlıyor. Ancak mezunların sektörde kalması için sektör mensuplarının da ücret politikasını tekrar gözden geçirmeleri gerekir diye düşünüyorum.
TALEBE YETİŞEMİYORUZ
Şükrü Yeşilkaya-Tuzla Organize Sanayi Bölgesi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü: İlk mezunlarımızı bu yıl vereceğiz ancak biz sektörden gelen talebe yetişemiyoruz. Staj için dahi o kadar çok talep oluyor ki. Sektör mensupları buradaki öğrenciyi ihtiyacı noktasında değerlendirmek istiyor. Bu nedenle 11. sınıftaki dersleri de sanayi ile ortak olarak yapma gibi bir projemiz var. Burada öğrenci her şeyi işin içinde görüyor. Öğrencilerimiz bu yüzden mesleklerine karşı daha istekli oluyor. Mezun verdikten sonra bu öğrencilerin çok büyük bir kısmının sektörde ara kalifiye eleman olarak istihdam edileceğini öngörüyoruz.
BÜTÜN ÖĞRENCİLER GÖZDE
Necmettin Yıldız-Kayseri Melikgazi Organize Sanayi Bölgesi Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi Başmüdür Yardımcısı: Henüz ilk mezunlarımızı bu yıl vereceğiz. Ancak sektörden çok olumlu dönüşler alıyoruz. Bizim çalışmadığını düşündüğümüz öğrenciler dahi işletmeler tarafından yere göğe sığdırılamıyor. Öğrenciler de sektörle iç içe olmaktan memnun. Ancak, sektörün ara eleman sıkıntısı yaşamasında ücret politikasının da etkili olduğunu düşünüyorum. Sektörde kendi işlerini yapmayan öğrencilerin çoğu ‘kalifiye ara eleman isteniyor ancak vasıfsız eleman maaşı veriliyor’ diye düşünerek kendi ağır işlerini yapmayıp, daha kolay işler yapmaya yöneliyor.
