Online alışveriş arttı, risklere dikkat

Türkiye’de ve dünyada pek çok insan son günlerde yaşanan Covid-19 nedeniyle evlerinde daha çok vakit geçiriyor.Salgından korunmak için evde bulunulan günlerde halkın uzaktan alışveriş tercihini fırsata çevirmek isteyen dolandırıcılar, genellikle sahte internet siteleri ve sosyal medya sayfalarını kullanıyor. Buna karşılık, vatandaşların ürün almadan önce fiyat karşılaştırma sitelerini incelemesi, adres çubuğunda yer alan Güvenli Giriş Katmanı (SSL) sertifikasındaki yeşil bara dikkat etmesi ve kredi kartı ödemelerinde ‘3D Secure’ yöntemini kullanan firmaları tercih etmesi önem kazanıyor.

Bilişim Teknolojileri ve Siber Güvenlik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Sultan Selim, sahte hesap açan dolandırıcıların, mağdur olan insanların küçük bir meblağ için mahkemeyi göze alamayacağını bildiği için bu yöntemle hareket ettiğini söyledi. Selim, bu nedenle vatandaşların mağdur olmadan önce önlem almaları gerektiğini ifade ederek, internette güvenli alışverişin ipuçlarını verdi:

FİYAT UÇURUMU VAR MI?

İnternetten alışveriş yaparken önce ne alınacağına karar vermek gerekiyor. Ardından birkaç siteden o ürünün fiyatı araştırabilir. Örneğin 3 liraya alacağınız bir malı 1 liraya internette alamazsınız. Bu teknik olarak imkânsız. Fiyatta çok az altı ve üstü olabilir ama arada çok uçurum olmaması gerekir. Vatandaşların fiyatı belirlemek için en önemli kurallardan biri budur. Bir kampanya veya anormal bir fiyat farklılığı varsa oradan kötü kokular geliyordur. Bunun için ürün ve fiyat karşılaştırmalı siteler çok önemli bir işlev görüyor. Vatandaşların en öncelikli dikkat edeceği husus, fiyatta tuzağa düşmemektir. Ürünü değerinde satın almaya çalışmak dolandırılma ihtimalini engellemek için çok gerekli.

MERSİS NUMARASI OLMALI

Bir siteden alışveriş yapan müşterilerin, alınan ürünlerle ilgili açıklamaları, görüş ve önerileri çok önemli bir kriter. İnternet ve sosyal medya aracılığıyla ürünü satan firmaların gerçek ve kurumsal bir şirket olup olmadıklarına da dikkat etmek gerekir. Alışveriş siteleri için iletişim sayfalarında Ticaret Bakanlığı’nın koyulmasını zorunlu tuttuğu bazı bilgiler var. Bunlardan biri elektronik posta adresinin beyan edilmesi. Ayrıca Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) numarasını yazıyor olması gerekir. Alışveriş yapılacak firma ciddiyse zaten ‘iletişim’ veya ‘hakkımızda’ sayfasında bunların bulunması lazım. Eğer bu bilgiler yoksa vatandaşlar için şüpheli bir durum.

YEŞİL BAR ÇIKMALI

‘Kredi kartı aidatları geri ödeniyor’ sloganıyla ve e-devlet görseliyle sponsorlu reklamlar çıkıyor. Tüketiciler buna tıklayıp aidatlarını almak isterken kredi kartı bilgilerini çaldırıyor. Verilerin site üzerinde şifrelenmesinin ardından bankayla iletişim kurduğu SSL sertifikasının olduğu bölümde yeşil bir bar çıkmalı. Bu bar, alışveriş yaptığınız kurumun sertifikayı almak için uluslararası bir kuruluş tarafından akredite edilmiş ve denetlenmiş olduğunu gösterir. Bu da çok kolay alınan bir şey olmadığı için sitenin daha güvenilir olduğu anlamına gelir.

3D SECURE YÖNTEMİ

İnternette alışveriş yaparken kredi kartı ödeme işlemleri dolandırıcılık açısından kullanılıyor. Kredi kartı ödemeleri için bir şirketin ‘3D Secure’ (güvenli alışveriş) yöntemini seçiyor olması gerekir. İnternette ödeme yaparken iki yöntem kullanılır. Bunlardan biri sanal POS denilen eski yöntem. Kredi kartı bilgilerinin girilmesi sonucu satın alma tuşuna tıklandığında hiçbir onaya gerek olmadan kredi kartından para çekilir. Bu işlemler sırasında kart bilgileri site güvenli bir altyapıya sahip değilse çalınabilir. 3D sisteminde ise banka tarafından sizin kayıtlı cep telefonunuza şifre gönderilir. O şifreyi ilgili alana girdikten sonra alışveriş tamamlanır. Özel bilgilerin güvenliği için muhakkak ‘3D Secure’ yönteminin seçilmesi gerekir.

SOSYAL MEDYADA MARKA DENETİMİ YETERSİZ

Özellikle sosyal medyadaki sayfalar aracılığıyla ürün satın alırken çok dikkat edilmeli. Instagram üzerinden online alışverişler şu dönemde çok yaygın. Büyük markaların ürünlerinin orijinal görselleri paylaşılıyor ama aslında çoğu taklit ürünler ve gerçek firmalar değil. Sosyal paylaşım sitelerinde marka denetimi var ama çok sıkı değil. Örneğin bilinen ‘x marka outlet’ diyor ama aslında ilgisi yok. Buradan size 300 liralık bir ürün 100 liraya satılabiliyor. Oysa gelen ürün 30 lira değerinde bile olmuyor.

08 Nisan 2020 Çarşamba

Etiketler : Gündem