NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, evrende ışık hızında yankılanan bir yıldız ölümünü görüntüledi. Gözlemin odak noktası, Su Yılanı (Hydra) takımyıldızında yer alan sarmal gökada NGC 3285B oldu. Bu gökada, 2023 yılında meydana gelen bir Tip IA süpernova (Bir beyaz cücenin kritik kütleye ulaşarak meydana gelen termonükleer patlama sonucu oluşan süpernova türü) patlamasıyla bilim dünyasının dikkatini üzerine çekti.
SÜPER PARLAK PATLAMA
SN 2023xqm adı verilen bu süpernova, bir beyaz cücenin kritik kütleye ulaşarak patlaması sonucu ortaya çıkan muazzam bir enerji boşalımıyla gerçekleşti. Güneş’ten yaklaşık 5 milyar kat daha parlak olan bu olay, gökada diskinin kenarında mavimsi bir parıltı olarak Hubble’ın kamerasına yansıdı.
EVRENSEL MESAFELERİN ÖLÇÜSÜ
Hubble’ın bu gözlemi, Tip IA süpernovaları temel alan büyük bir araştırma programının parçası olarak gerçekleştirildi. Araştırmacılar, morötesi, optik ve yakın kızılötesi ışıkta 100 farklı süpernovayı analiz ederek, kozmik mesafelerin daha hassas ölçülmesini hedefliyor. Bu sayede süpernovaların rengi üzerindeki toz ve mesafe etkileri daha net biçimde çözümlenebilecek.
KOZMOLOJİDE KRİTİK ARAÇ
Tip IA süpernovaları, evrenin genişleme hızını anlamakta ve karanlık enerjiyi modellemekte kritik öneme sahip. Standart mum olarak adlandırılan bu süpernovalar, evrenin farklı köşelerindeki uzaklıkların belirlenmesinde referans kaynağı işlevi görüyor.
DEV KOZMIK KOMŞULAR
NGC 3285B, Hydra I adlı dev bir gökada kümesinin dış halkasında yer alıyor. Bu küme, yüzlerce gökadadan oluşan bir yerçekimi ağıyla birbirine bağlı ve içinde Samanyolu’ndan yüzde 50 daha büyük eliptik devler barındırıyor. Gözlemler, sadece bu galaksinin değil, yerel kozmik çevrenin evrimini de daha iyi anlamamızı sağlıyor.
GÖKYÜZÜNÜN DEVLERİ
Hydra takımyıldızı, gece gökyüzündeki en büyük takımyıldızlardan biri. 100 dereceyi aşan uzunluğuyla gökyüzünde yaklaşık 200 dolunaylık bir alan kaplayan bu takımyıldız, kozmik olayların sıkça gözlemlendiği önemli bir bölge olarak biliniyor.
