Tarife savaşları, Trump’ın özellikle Çin ile restleşmesi ve art arda açıklanan yeni gümrük vergileriyle farklı bir boyuta taşındı. ABD, Çin’e uyguladığı gümrük tarifesini yüzde 145’e kadar çıkartmış, Çin de ABD’ye yüzde 125 gümrük tarifesi getirmişti. Trump’tan gelen yumuşama sinyalleri sonucu başta Çin olmak üzere birçok ülke ABD ile müzakere masasına oturmaya başladı.
GÜÇLÜ DİYALOG
Türkiye, ABD tarafından açıklanan yeni tarife dilimlerinde yüzde 10'luk şanslı grup arasında yer almıştı. 2 Nisan’da Başkan Trump tarafından ilan edilen yeni gümrük tarifelerinin, Çin hariç diğer ülkeler için 90 gün ertelenmesi, Türkiye gibi müttefik ülkeler için önemli bir müzakere fırsatı sunuyor. Türkiye ile ABD arasında 100 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşma hedefi bulunurken, son yıllarda Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Donald Trump arasında gelişen ikili ilişkiler dış ticaretin dengelenmesine katkı sağladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ABD'ye geçen yıl itibarıyla 16.4 milyar dolarlık ihracat yapıldı. İhracatta özellikle makina, mekanik cihaz, kıymetli taş, metal, otomotiv, halı, diğer tekstil zemin kaplamaları, kireç, çimento, elektrikli makina ve cihazlar sektörleri öne çıktı.
Bu süreçte Türkiye ve ABD arasında ticaret müzakerelerinin üçüncüsü yapıldı. Yapılan görüşmelerle ilgili olumlu sinyaller verildi. Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın nisan ayında ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ile yaptığı video konferans görüşmesinde işbirliği konuları belirlendi. Belirlenen konuları görüşmek üzere Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu başkanlığındaki teknik heyetin 22 Mayıs'ta Washington'ı ziyaret ederek ABD Ticaret Temsilci Yardımcısı Bryant Trick ve yetkililerle bir araya geldiği bildirildi.
SAVUNMA SANAYİ ÖNE ÇIKTI
Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, iki ülke arasında hemen her sektörde karşılıklı ticaret ve yatırım imkanları bulunduğuna işaret edilerek, yeni teknolojiler, inovasyon, imalat, yapay zeka ve siber güvenlik gibi alanlarda taraflar arasında büyük potansiyel olduğunun karşılıklı olarak teyit edildiği aktarıldı. Savunma ve enerji sektörlerinin de işbirliğinin hızla ilerlediği diğer kritik alanlar olduğu vurgulandı.
KATMA DEĞERİ YÜKSEK SEKTÖRLER AVANTAJLI
Ticaret görüşmelerinde her iki ülkenin kazan-kazan bağlamında adımlar atmasının sevindirici olduğunu söyleyen Yıldız Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nden Prof. Dr. Mesut Karakaş, yoğunlaşan temasları şöyle değerlendirdi: “Özellikle enerji ve teknoloji transferi içeren savunma sanayi alanlarında işbirliğinin yoğunlaşması ülkemize katma değer oluşturacak sektörlerde avantaj sağlayacaktır. Müzakerelerin Çin, Vietnam gibi yüksek seviyede tarifelere maruz kalacak ülkelerin ihracatını ikame edecek ürünler üzerinde de yoğunlaşması elzemdir. Özellikle makina sanayi ve tekstil sektörlerinde ABD tüketicisinin kullanımına uygun, yüksek kaliteli ürünler ürettiğimiz dikkatlerden kaçmamalıdır. Unutulmamalıdır ki ABD gibi gelişmiş pazarlarda fiyattan çok, yüksek kalite ön plana çıkıyor. Bu durum birçok sektörde bizim avantajımızadır.”
YAPAY ZEKA VE İNSANSI ROBOTLAR
Yapay zeka ve insansı robotlar konusundaki teknoloji transferi potansiyeline dikkat çeken Karakaş, “Yapay zeka sektörü güçlü bir telekomünikasyon alt yapısı ve enerji üretimi gerektirecektir. Yapay zekadan insansı (humanoid) robotlara geçişte, bu iki sektörün rolü ve önemi büyük olacaktır. İnsansı robotların birim maliyetlerinin düşürülmeye çalıştığı bu günlerde yapabileceğimiz teknoloji transferleri Türkiye’nin robot çağında elini güçlendirecektir” şeklinde konuştu.
Savunma sanayisinde iki ülke arasındaki fırsatlar konusunda ise Karakaş, “Ayrıca Baykar Teknoloji öncülüğünde büyük merhaleleri geride bırakan savunma sanayimiz için ABD ticaret görüşmeleri yeni fırsatlar ve işbirlikleri doğurabilir” dedi.
TÜRKİYE’YE İHTİYAÇ VAR
Küresel bir güç olmak isteyen ABD'nin Türkiye'ye ihtiyaç duyacağını söyleyen Prof. Dr. Karakaş sözlerine, “ABD küresel bir güç olarak kalmak istiyorsa Türkiye gibi bir ülkeye hem askeri hem de ekonomik olarak ihtiyaç duyacaktır. Trump bu durumun farkındadır. Özellikle Trump’ın Çin’e odaklandığı son zamanlarda ABD’nin oluşturduğu boşluğu doldurabilecek yegâne ülke Türkiye’dir. Bu sebeple ticaret görüşmelerinde masaya oldukça güçlü oturuyoruz. Bu durum ülkemizi diğer ülkelerden ayrıştırıyor ve ayrıştırmaya devam edecektir” şeklinde devam etti.
