Kuyum ve dövizde işlem limitine dikkat

Kuyumcular ve döviz büroları, alışverişte 185 bin TL’lik yasal limitin aşılması halinde müşteri kimliklerini doğrulamak ve MASAK’a bildirmek zorunda. Aksi takdirde firmalara ciddi cezalar uygulanıyor.

HABER: BARIŞ CABACI

Türkiye, karapara aklama ile mücadelede bir taraftan finansal düzenlemelerde önemli değişikliklere giderken, bir taraftan da uluslararası standartlara uyum sağlamak için yoğun çaba gösteriyor. Bu kapsamda bankalar ve diğer finansal kurumlar, değerli maden ve döviz alımında, yasal limitin aşılması halinde müşteri kimliklerini doğrulama ve Mali Suçları Araştırma Kurulu’na (MASAK) bildirme gibi önemli yükümlülüklerle karşı karşıya. MASAK’a 2020’de 2 bin 400 şüpheli işlem bildirilirken, bu rakam 2021’de 3 bin 781, 2022’de 5 bin 435 oldu.

İstanbul Ticaret Odası, üyelerini bu konuda aydınlatmak için bilgilendirme paneli düzenledi. Panelin moderatörlüğünü, İTO Kuyumculuk Meslek Komitesi Başkanı ve aynı zamanda Meclis Katip Üyesi Ercan Özboyacı yaptı. Panelde, İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Mustafa Atayık ve Mücevher İhracatçılar Birliği Başkanı Burak Yakın sektörleri hakkında bilgi verdi.

4 TURİSTTEN 1’İ 

Ayrıca ekonomik gelişmelere bağlı olarak İstanbul gibi bir metropolde, kuyum ve döviz alanında hem bireysel bazlı hem de ticari amaçlı işlem yoğunluğu da gün geçtikçe artıyor. Türkiye, altında yılda 1 milyar doları aşkın ithalat, 8 milyar dolardan fazla da ihracat gerçekleştiren bir ülke haline geldi.

Türkiye’ye gelen her 4 turistten biri mücevher satın alarak ülkesine dönüyor. Kapasiteden üretim hacmine, yetişmiş işgücünden ihracat verilerine kadar bütün göstergeler, kuyumculukta ülke olarak gerçekten çok iyi bir noktada olduğumuza işaret ediyor.”

DAHA TEMKİNLİ OLMALIYIZ

Dünyanın en büyük 20 ekonomisinden biri olan Türkiye’nin aynı zamanda Avrupa ile Gümrük Birliği’ne dahil olduğunu hatırlatan Develioğlu, “Uluslararası para sistemlerine entegre olabilmek için her zamankinden çok daha temkinli olmamız gerekiyor. İşlerin ticaretimizi aksatmayacak, ancak kayıt dışı ekonomiye de hizmet etmeyecek şekilde yürüyebilmesi lazım. MASAK bu yüzden çok önemli” diye konuştu.

KİMLİK TESPİTİ İÇİN

MASAK uzmanları Aysel Bozavcı ve Naciye Çaycı ise döviz ve kuyum işlemlerinde müşteri kimlik tespitinin önemli olduğunu vurguladı. MASAK uzmanları, müşterilerden hangi durumda kimlik isteneceğini de şöyle özetledi: “3 aşamada müşterilerinizi analiz etmeniz ve MASAK’a bildirmeniz gerekir. Bunlar; devamlı bilgi verme, müşterinin tanınması ve şüpheli işlem bildirimi. Kara para aklama süreçlerinin takibi için 185 bin TL üzeri kuyum ve döviz alımında müşterinin bazı bilgilerini kaydetmemiz gerekiyor. Bu tutar, elektronik transferlerde ise 15 bin TL üzerinde olduğunda kimlik bilgilerini arşivlemek gerekiyor. Öte yandan, tutar sınırı olmaksızın; uzun süreli iş tesisinde ve şüphe duyulan durumlarda kimlik tespiti ve kayıt yapılmalı. Kredi kartı ekstresi, adres teyidi bakımından geçerli belge niteliği taşımıyor.”

HANGİ BİLGİLER İSTENİYOR?

Kimlik tespiti aşamasında üyelerin hangi bilgileri müşteriden istemesi gerektiğini ise MASAK uzmanları, şöyle özetledi: “Gerçek kişiler için kimlik fotokopisi ya da pasaport, adres, imza örneği, mesleği, telefon numarası ve e-mail adresi istenmeli. Türk vatandaşları için bu bilgilere ilave olarak anne, baba adı ve TC kimlik numarası (imzalı) gerekiyor. Sürekli iş yapılan müşterilerden kesinlikle ikametgah adresi alınmalı. Tüzel kişiler için ise gerekli belgeler şunlar: Unvanı, ticaret sicil numarası, faaliyet konusu, adresi, vergi kimlik numarası, telefon numarası ve e-posta adresi.”

CEZA TUTARLARI

MASAK uzmanları, denetimler ve operasyonlar sırasında gerekli arşivlerin yapılmaması halinde firmalara cezai işlem uygulandığını hatırlatarak, “Bu nedenle mevzuat iyi okunmalı. Firmalar, gereksiz cezalarla karşılaşmamak için MASAK ile iletişime geçmeli” uyarısında bulundu. Uzmanlar, uygulanan cezaları ise şöyle özetledi: 

Finansal kuruluşlar 

Devamlı bilgi verme: 182.178 TL

Müşterinin tanınması: 182.178 TL

Şüpheli işlem bildirimi: 303.630 TL

(İşlem tutarının yüzde 5’inden az olmamak üzere)

Finansal olmayan kuruluşlar

Devamlı bilgi verme: 91.089 TL

Müşterinin tanınması: 91.089 TL

Şüpheli işlem bildirimi: 151.815 TL

Yükümlüler

Elektronik tebligat: 121.452 TL

MEVZUATI İYİ ANALİZ ETMELİYİZ

Toplantının moderatörlüğünü yürüten İTO Meclis Katip Üyesi Ercan Özboyacı, kara para aklama ve terör finansmanının engellenmesi noktasında sektör firmalarının yükümlülüğü olduğunu hatırlatarak, şunları söyledi: “Geçtiğimiz günlerde sektörümüzde bazı firmalar ceza aldı. Bu cezalar da tamamen mevzuatı iyi okumadıklarından kaynaklanıyor. Denetimlerde neler ibraz etmemiz gerektiğini bilmiyoruz. Bu konuda çalışmamız ve mevzuatı iyi analiz etmemiz lazım.” 

LİMİT YÜKSELMELİ

İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Mustafa Atayık, kuyumculuk sektörünün yılsonu ihracat hedefi olan 12.5 milyar doları gerçekleştirdiğini belirterek, “300 bin kişiye istihdam sağlamanın yanı sıra katma değeri en yüksek olan sektörüz. Katma değerimiz kg başına yaklaşık 700 dolar civarında. Bu açıdan bakıldığında, MASAK’ın inceleme ve kayıt altına almamızı istediği 185 bin TL’lik alışveriş tutarı oldukça az kalıyor. Bu rakam yaklaşık 6 bilezik ediyor. Bizler müşterimizi kaybetmemek ve daha hızlı alışveriş yapmak için bu limitlerin artırılmasını istiyoruz” dedi.

ÖNLEMLER SEKTÖRÜMÜZ İÇİN

Mücevher İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Yakın, Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force-FATF) üyesi olduğunu hatırlatarak, şunları söyledi: “FATF üyesi olduğumuz için sektörümüzün denetim ve hesap verilebilirlik açısından birçok sorumluluğu var. Artan kara para aklama olaylarında sektörümüzün aracı olmaması için var gücümüzle çalışıyoruz. Firmalarımız bilinçlenerek mevzuata daha sıkı sarılmalı. Bizler denetimlerde MASAK’a doneleri verirsek, sektörümüz daha da gelişir.”

25 Aralık 2023 Pazartesi