istanbul-ticaret-gazetesi
istanbul-ticaret-gazetesi

Kuantum sensörleriyle parçacık fiziğinde yeni dönem

Yeni nesil kuantum sensörleri, parçacık fiziği ve astronomi gibi farklı alanlarda daha hassas ölçümler yapabilme yeteneği sunarak teknolojik sınırları zorluyor.

Giriş: 25.04.2025 - 16:48
Güncelleme: 25.04.2025 - 16:51
Kuantum sensörleriyle parçacık fiziğinde yeni dönem

Fizikçiler, madde, enerji, uzay ve zamanın doğasını anlamak için yüksek enerjili parçacıkları hızlandırıcı makinelerde çarpıştırıyorlar. Bu çarpışmalar, evrenin temel parçacıkları ve kuvvetleri hakkında bildiklerimizin ötesine geçerek, standart model tarafından öngörülmeyen yeni parçacıkların keşfedilmesine olanak tanıyabiliyor. Daha güçlü parçacık hızlandırıcılarıyla bu araştırmalar daha da derinleştirilecek.


DAHA HASSAS ALGILAMA  

ABD Enerji Bakanlığı'nın Fermilab’ı, Caltech, NASA’nın Jet Tahrik Laboratuvarı ve diğer iş birliği yapan kurumlar, tek parçacıkları hassas şekilde tespit edebilen kuantum sensörlerini kullanarak yeni bir algılama yöntemini geliştirdi. Araştırmacılar, bu sensörlerle yüksek enerjili parçacıkların daha hassas bir şekilde tespit edilmesini sağladı.  


YENİ NESİL DEDEKTÖRLER

Caltech'teki profesörler, önümüzdeki 20-30 yıl içinde parçacık çarpıştırıcılarının daha güçlü hale gelmesiyle, bu yeni kuantum teknolojisinin öneminin artacağına dikkat çekiyorlar. Bu gelişmeler, yeni parçacıkların ve karanlık maddenin keşfi için daha hassas dedektörlere olan ihtiyacı ortaya koyuyor. Araştırmacılar, bu nedenle kuantum teknolojilerini kullanarak yeni nesil aramaları optimize etmeyi amaçlıyorlar.


YÜKSEK HASSASİYET  

Cenevre Üniversitesi ve Venezuela’daki Universidad Santa María ile iş birliği yapan araştırma ekibi, Fermilab’da süperiletken mikrotel tek foton dedektörlerini test etti. Bu sensörler, parçacıkların zaman ve mekansal çözünürlük açısından çok daha hassas bir şekilde tespit edilmesini sağladı. Ayrıca, bu sensörler, parçacık fiziği deneyleri için gereken hassasiyetle, geleneksel dedektörlerden çok daha iyi performans gösterdi.


GELECEKTEKİ POTANSİYEL

Çalışmanın yazarları, SMSPD (süperiletken mikrotel tek foton dedektörleri) teknolojisinin gelecekteki parçacık fiziği deneylerinde önemli bir rol oynayacağına inanıyor. Bu sensörler, düşük kütleli parçacıkları ve karanlık maddeyi tespit etmek için büyük bir potansiyel taşıyor. Ayrıca, araştırmacılar bu sensörleri, daha hızlı ve doğru bir şekilde parçacıkları izleyebilmek için kullanmayı planlıyorlar.  


ZAMAN VE MEKAN ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ  

Araştırmacılar, parçacık çarpışmalarından sonra dışarı fırlayan parçacık kümelerini analiz ederken, bu parçacıkların uzay ve zamandaki yollarını izlemeyi hedefliyorlar. Bu, bir güvenlik kamerasının bir kalabalık içindeki şüpheli bir kişiyi takip etmesi gibidir. Hem zaman hem de mekansal çözünürlük gereklidir; sadece birine odaklanmak, doğru sonuca ulaşmayı zorlaştırabilir. 


YENİLİKÇİ DEDEKTÖRLER VE GELİŞEN TEKNOLOJİ

Fermilab ve Caltech'teki bilim insanları, SMSPD sensörlerini, özellikle parçacık fiziği deneylerinde etkili bir şekilde kullanmayı başardılar. Bu dedektörlerin, parçacıkların zaman ve uzayda daha hassas bir şekilde izlenmesine olanak tanıyacağı belirtiliyor. Bu çalışma, Geleceğin Dairesel Çarpıştırıcısı ve müon çarpıştırıcısı gibi projelerde de hayati bir rol oynayacak.