İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda kamu kurumları ve 50’den az çalışanı olan ‘az tehlikeli’ sınıftaki işyerleri için öngörülen hükümler yürürlüğe girdi. 6331 Sayılı Kanun, Haziran 2012’de yayımlanmasına rağmen, uygulamanın, tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri ile 50 ve üstü çalışana sahip işyerleri dışında kalan küçük işletmeler için geçerliliği birkaç kez ertelenmişti.
BU DEFA ERTELENMEDİ
Defalarca ertelenen yürürlük tarihi, bu yıl ertelenmedi. Dolayısıyla 2025 yılı itibariyle sayılan işyerleri, 6331 Sayılı Kanun’da düzenlenen yükümlülükleri sağlamakla mükellef oldu. Buna göre, kamu kurumları ve 50’den az çalışanı olan ve ‘az tehlikeli’ sınıfta yer alan işyerleri, ‘İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri’ başlıklı 6. madde ile sayılan yükümlülüklere ek olarak, ‘işyeri hekimi’ ve ‘iş güvenliği uzmanı’ görevlendirme zorunluluğu kaydedildi.
CEZASI YÜKSEK
Mevzuata göre 50'den az çalışanı olan işletmelerde bu yükümlülükler yerine getirilmezse iş sağlığı güvenliği uzmanı olmaması durumunda 88 bin 663 TL ceza, işyeri hekimi görevlendirmeme halinde de 88 bin 663 TL ceza uygulanacağı belirtildi.
BAKANLIKTAN YALANLAMA
Konunun gündeme gelmesi üzerine bu cezaların sistem üzerinden otomatik olarak uygulanacağı iddia edildi. Konunun küçük işletme sahibi işverenler üzerinde stres oluşturması üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan bu konuda açıklama yapıldı. Bakanlık açıklamasında otomatik ceza iddiaları yalanlandı.
OSGB VE ÇASMER
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan da konuyla ilgili mesajında şunları kaydetti: “50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından; çalışanları arasından uygun nitelikte personel görevlendirmesi yaparak, gerekli belgeye sahip olması halinde kendisi üstlenerek, bakanlıkça yetkilendirilen Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB) ve Çalışan Sağlığı Eğitim Merkezi (ÇASMER)’lerden hizmet alarak veya İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi görevlendirme şartı aranmaksızın bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlayarak yerine getirebilir.”
İŞVEREN NE YAPACAK?
Bu durumda 50'den az çalışanı olan 'az tehlikeli' sınıfta yer alan işyerleri İSG profesyoneli görevlendirme yükümlülüğünü nasıl yerine getirebilir sorusunun cevabı da belli oldu.
İşverenin bu yükümlülüğü şu yollar yerine getirmesi mümkün:
Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olan işveren, İSG hizmetlerini bizzat kendi üstlenebilir.
İşveren, çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirebilir.
İşveren, OSGB’den veya ÇASMER’den hizmet alabilir.
SAĞLIK MUAYENESİNİ KİM YAPACAK?
İSG mevzuatı gereği personelin sağlık muayenesini kim yapacak sorusunun cevabı da belli oldu. Buna göre, çalışanların sağlık muayenelerine ilişkin hizmetler, kamu sağlık hizmeti sunucuları veya aile hekimleri ya da çalışan sağlığı merkezlerinden alınabiliyor.
MUHASEBECİ, MARKET VE DÜKKANLAR
İşletmeler açısından örnek vermek gerekirse, 50’den az çalışanı bulunan bir hukuk bürosu, muhasebe bürosu terzi dükkanı, manav, market, apartmanlar gibi işyerlerinin işveren veya işveren vekilleri sağlık gözetimi dışında hizmetleri kendileri verebiliyor.
AÇIKÖĞRETİMDEN SERTİFİKA ALINABİLİR
İSG mevzuatı gereği 50’den az çalışanı olan ‘az tehlikeli’ işyerine sahip işverenin açıköğretimle sertifika alma imkanı bulunuyor.
İşveren veya işveren vekili, açıköğretim sistemi, uzaktan veya yüz yüze olarak tercih edilebilecek 2 günlük bir eğitim ile işveren kendi işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini bizzat üstlenebilir.
E-SERTİFİKAYA NASIL BAŞVURULUR?
Anadolu Üniversitesi ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı arasında ‘İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Eğitim, Sınav ve Belgelendirme’ işbirliği protokolü imzalandı.
İşbirliği kapsamında hazırlanan sertifika programına katılarak başarılı olan işveren veya işveren vekilleri, 50’den az çalışanı bulunan ‘az tehlikeli’ sınıftaki işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini kendileri yürütebilecek. Bunun için öncesinde herhangi bir diploma şartı aranmıyor.
BAŞVURU TARİHİ VE KAYIT BEDELİ
Açıköğretim e-sertifikası için başvuru işlemleri 3 Şubat’ta başladı. Başvurular 28 Şubat 2025’e kadar yapılabilecek. Sertifika programı için kayıt bedeli 750 TL.
PDF DERS KİTABI
İşveren ve İşveren Vekili İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri e-Sertifika programına kayıt yaptıran öğrenciler, PDF formatındaki ders kitaplarından ve internet ortamında verilen hizmetlerden yararlanarak sertifika sınavlarına hazırlanabilecek.
Katılımcılar, e-Sertifika Programları Portalinde kullanıcı adı ve parolalarını yazarak oturum açacak ve böylece e-Öğrenme hizmetlerine ulaşabilecek.
GİRİŞ NEREDEN YAPILACAK?
İşveren ve İşveren Vekili İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri e-Sertifika programının eğitim portaline şu adresten giriş yapılabiliyor: https://ekampus.anadolu.edu.tr/#
SERTİFİKA ALANLAR İSG-KATİP’E KAYIT OLACAK
50’den az çalışanı olup ‘az tehlikeli’ sınıfta yer alan ve yapılan eğitime katılarak e-sertifika almaya hak kazanan işveren veya işveren vekillerinin kendi işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetini üstlenmeleri halinde, görevlendirmelerin İSG-KATİP üzerinde yapılması gerekiyor.
