İş ahlakının abidesi Ahilik

Ahi Evran Veli tarafından 1200’lü yıllarda Anadolu’ya göç eden Türkmenlere hem aş ve iş imkanı sağlamak hem de onları tekke ve zaviyelerde iyi bir Müslüman ve vasıflı bir meslek sahibi üretici haline getirmek için kurulan Ahilik, eskimeyen ilkeleriyle asırlardır esnafa yol göstermeye devam ediyor.

Kökleri asırlar öncesine dayanan Ahilik, eskimeyen ilkeleriyle ticaret erbabına yol göstermeye devam ediyor. Ahi Evran Veli’nin 13. asırda temellerini attığı Ahilik, Balkanlar’dan Orta Asya’ya, Orta Doğu’dan Afrika’ya kadar çeşitli coğrafyalarda yaşatılmaya devam ediyor. Anadolu’dan başlayarak dünyaya yayılan Ahilik; helal lokma yeme, üretimde kalite ve barış için çalışma sistemiyle yüzyıllardır esnafa rehber oluyor.

MESLEK SAHİBİ OLMA ŞARTI

Kimi görüşlere göre fütüvvet geleneğinin Anadolu’ya özgü hal alışının bir adı olan Ahilik, temelde bir meslek sahibi olma şartına dayanıyor. Meslek ve sanat sahibi kişiler hem kişisel hem de iş ahlakını birleştirerek, her anlamda güvenilir esnaf unvanına kavuşuyor. Asırlara damga vuran güvenilir esnaflık modelini temsil eden Ahilik teşkilatının kurucusu ise Ahi Evran Veli. İran’da doğan, Anadolu’yu irşat eden Ahi Evran’ın son durağı ise Ahiliğin merkezi olan Kırşehir.

SANAYİ SİTESİ KURDU

Anadolu’da özellikle esnafa İslamiyet’i anlatarak dünya ve ahiret işlerini düzenli hale getirmeleri için çalışmalar yapan Ahi Evran, Kayseri’de deri işleme atölyesi (debbağ) kurdu. Sanat sahibi kişiler tarafından çok sevilen Ahi Evran, o dönem Moğol istilasına karşı Kayseri’yi savunan Ahileri teşkilatlandırdı. Devletin de desteğini alan Ahi Evran, Kayseri’de bir sanayi sitesinin kurulmasına öncülük etti. Bu kompleksin hemen ortasına bir mescit ve evini inşa eden Evran, evinin kapılarını mescit ve sanayi sitesine bakacak şekilde konumlandırarak mesleki eğitimi İslam dini ile birleştirdi.

32 ÇEŞİT ESNAF TEŞKİLATI

Ahi Evran, bu kompleks içinde 32 çeşit esnafı teşkilatlandırdı. Hepsinin başına birer rehber görevlendirerek, kompleksi aynı zamanda bir eğitim merkezi haline de getirdi. Ahi Evran, o dönemde 32 meslek kolunun rehberlerine rehberlik etme vazifesi sebebiyle ‘Pir-i Piran’ olarak anıldı. Bir dönem Konya ve Denizli’de yaşayan Ahi Evran, 1206 yılında o zamanki ismi ‘Gülşehri’ olan Kırşehir’e göç ederek iş ve aş verdiği Türkmenlerin tekke ve zaviyelerde iyi bir Müslüman ve vasıflı bir meslek sahibi üretici olmaları için çalışmalar yaptı.

AHİLİK HAFTASI KUTLANDI

Ahilik Haftası, her yıl eylül ayında kutlanıyor. Hafta, bu yıl da 18-23 Eylül’de idrak edildi. Bir kalfa, Ahiliğin aradığı tüm ilkeleri taşıyorsa ve ustası da onay veriyorsa icazet alabiliyordu. Bu icazet töreni de mesleğe dair kuşağın kalfaya giydirilmesi ile yapılıyordu. Günümüzde bu merasim temsili olarak yapılıyor. Kutlamalar kapsamında İstanbul Ticaret Odası adına Yönetim Kurulu Üyesi Münir Üstün’ün ve meslek odalarının katılımıyla İstanbul Valisi Davut Gül’ün ev sahipliğinde tören gerçekleştirildi. İlin ahisi, kalfası ve çırağına plaket takdim edildi.

AHİLİĞİN TEMEL İLKELERİ

Meslek ve sanat: Ahilik kurumuna üye olmak isteyenler meslek sahibi olmalı.

Cömertlik: Ahi, dünya kazancından önce ahiret kazancını önemsemeli, kazandığını paylaşmalı.

Tevazu ve kanaat: Ahi kişi, dünya hırsından kurtulmuş olmalı.

Misafirperverlik: Ahi kişinin kapısı herkese açık olmalı. Her misafire ikramda bulunmalı.

Yardımlaşma: Ahi kişi, kardeşi ile dayanışma içinde olmalı.

Sır saklama: Ahi kişi, güvenilen ve emanete sahip çıkan, sırları dışa vurmayan biri olmalı.

İnsan sevgisi: Ahi kişi, yaratılan her şeye sevgiyle yaklaşmalı.

Kardeşlik: Ahi, kardeşine hoşgörü ile yaklaşmalı, kusur örtücü olmalı.

Eğitim ve çalışma: Ahi kişi, mesleki eğitimini sürekli devam ettirmeli ve kendini geliştirmeli.

Sanat: Ahi kişi, işinin pirlerini kendine örnek almalı, onlara saygı duymalı.

İlim: Ahi kişi, alim kişiye saygı duymalı, öğrenme gayretinde olmalı.

Gerçeklik ve uyanıklık: Ahi, hayatın gerçekleri karşısında farkındalık sahibi olmalı. Merhamet: Ahi kişi, affedici ve merhamet sahibi olmalı.

25 Eylül 2023 Pazartesi