Münih Teknik Üniversitesi’nde (TUM) geliştirilen yeni nesil yapay zeka çipi, mevcut çözümlerden köklü biçimde ayrılıyor. AI Pro adı verilen bu çip, herhangi bir internet bağlantısına ya da bulut sunucusuna ihtiyaç duymadan çalışabiliyor. TUM’da AI işlemci tasarımı profesörü olan Prof. Dr. Hussam Amrouch tarafından geliştirilen çip, insan beyninden ilham alan nöromorfik mimarisiyle dikkat çekiyor.
NÖROMORFİK MİMARİ GELİYOR
AI Pro, hesaplama işlemlerini anlık olarak gerçekleştirebilen yapısı sayesinde, tam siber güvenlik sağlama iddiasında. Aynı zamanda enerji verimliliği açısından da dikkat çekiyor; geleneksel AI çiplerine kıyasla 10 kata kadar daha az enerji tüketiyor. Dresden merkezli yarı iletken üreticisi Global Foundries iş birliğiyle ilk prototipler üretildi bile.
HİPER BOYUTLU HESAPLAMA
Klasik AI çiplerinden farklı olarak, AI Pro'da hesaplama ve bellek birimleri entegre çalışıyor. Bu, "hiper boyutlu hesaplama" prensibiyle mümkün hale geliyor. Sistem, milyonlarca veriyle eğitim gerektiren geleneksel derin öğrenme yaklaşımlarından ayrılarak, bilgi parçacıkları arasında bağlantılar kurarak öğreniyor. Örneğin, bir arabanın tanımlanması için yüzlerce görsel yerine; dört tekerleği olduğu, yolda gittiği ve farklı şekillere sahip olabildiği gibi bilgilerin birleştirilmesi yeterli olabiliyor.
ENERJİDE REKOR VERİM
Beyin benzeri düşünme yeteneği, sadece esnek öğrenme kabiliyeti değil, aynı zamanda yüksek enerji tasarrufu da sağlıyor. AI Pro, örnek bir görevin eğitimi için yalnızca 24 mikrojoule enerji harcıyor. Bu rakam, benzer görevlerde geleneksel çiplerin tükettiği enerji miktarından 10 ila 100 kat daha düşük. Uzmanlara göre bu, alanında rekor sayılabilecek bir değer.
BULUTSUZ YERİNDE İŞLEME
Çipin geliştirilmesinde modern işlemci mimarisi, algoritma optimizasyonu ve yenilikçi veri işleme yöntemlerinin bir araya geldiği ifade ediliyor. NVIDIA gibi endüstri devlerinin sunduğu genel amaçlı ve bulut tabanlı platformların aksine, AI Pro özel görevler için özelleştirilmiş bir yapı sunuyor. Bu sayede çip, büyük sunucu altyapılarına ihtiyaç duymadan veriyi bulunduğu yerde işleyebiliyor. Bu yapı hem işlem süresini kısaltıyor hem de yapay zekanın karbon ayak izini azaltıyor.
KİŞİSEL VERİLER GÜVENDE
AI Pro’nun sunduğu en önemli avantajlardan biri de veri gizliliği. Çip, doğrudan cihaz üzerinde işlem yaptığı için verilerin buluta gönderilmesine gerek kalmıyor. Böylece hem güvenlik tehditleri ortadan kalkıyor hem de internet bağlantısına olan bağımlılık son buluyor. Çipler, akıllı saatler veya drone’lar gibi cihazlarda, kalp atışı ya da navigasyon verilerini anlık ve yerinde analiz edecek şekilde özelleştirilebiliyor.
YERİNDE TEKNOLOJİ GELECEĞİ
Henüz yalnızca bir milimetrekare büyüklüğünde olan AI Pro, yaklaşık 30.000 avroya mal oluyor ve içinde yaklaşık 10 milyon transistör barındırıyor. Karşılaştırıldığında, NVIDIA’nın 200 milyar transistörlü çiplerinden çok daha az yoğun yapıda. Ancak proje ekibinin önceliği, yüksek veri aktarımı ve güç gereksinimi olmadan çalışabilen, yerinde işlem yapan verimli sistemler geliştirmek.
TUM’un bu çipi, Avrupa Katı Hal Elektroniği Araştırma Konferansı (ESSERC 2025) için değerlendirme sürecinde bulunuyor. AI Pro’nun sunduğu model, gelecekte kişisel donanım üzerinden çalışan, güvenli ve enerji verimli yapay zeka sistemlerinin önünü açabilir.
