İnşaatta büyük fırsat yurtdışı projelerinde

Giriş: 03.08.2018 - 00:00
Güncelleme: 17.12.2024 - 22:35

HABER: ADEM ORHUN

İstanbul Ticaret Odası, ekonominin lokomotif sektörlerini birer birer mercek altına alıyor. Sorunların ve çözüm önerilerinin birinci elden ortaya konulduğu toplantıların ilki önceki hafta gıda sektörünün temsilcilerini bir araya getirmişti. İkinci istişare toplantısı ise inşaat sektöründe yapıldı.

İTO Başkanı Şekib Avdagiç ve Yönetim Kurulu üyeleri, inşaat ve gayrimenkul sektörü istişare toplantısında, sektörle ilgili meslek komitelerinden meclis üyeleri ile bir araya geldi. Toplantıda maliyet artışları, finansman ve yurtdışı projeleri en çok dile getirilen konular oldu.

BÜYÜKLER YURTDIŞINA ÇIKSIN

İç piyasada sıkıntı olduğunu, konut satışlarının güçleştiğini belirten sektör temsilcileri, dışarıda daha fazla iş yapmak için güçlü teminata ihtiyaç duyduklarını vurguladı. TOKİ’nin veya Emlak Konut GYO’nun uluslararası arenada çalışabileceğini kaydeden iş adamları, “Bu büyük kurumlar, dışarı açılmalı. Yurtdışında iş yapacak küçük firmalarımızın ihtiyaç duyduğu desteği sağlayabilirler” dedi.

KÜÇÜKLERE TOKİ DESTEĞİ

İstanbul’da on binlerce müteahhit bulunduğunu ancak KOBİ ölçeğindeki firmaların yurtdışına çıkamadığını belirten sektör temsilcileri, şunları söyledi: “TOKİ gibi bir kurumun teminat mektubu vermesi veya yurtdışındaki büyük işleri alıp, uygun şekilde parçalayarak, küçük firmalara dağıtması sektöre büyük katkı sağlar. Bu destek, iç piyasayı da tetikler. Aynı zamanda küçüklerin uluslararası piyasada bocalamasını engeller. Tahsilat problemlerine karşı devletin garantisi de devreye girer. Bunlar gerçekleşirse sürdürülebilirlik ve büyüme açısından sıkıntılar çözülür.”

UZUN VADELİ FİNANSMAN

Yurtdışındaki işlerde Eximbank kredilerinin de büyük katkısı olduğunu kaydeden sektör temsilcileri, “Özbekistan-Türkiye ilişkileri yükselişte. Ancak oradaki projeleri Çinli ve Koreli şirketlere kaptırıyoruz. Çinliler çok aktif. Kendi firmalarına 30 yıl vadeli finans imkanı sağlayabiliyor. Afrika’da da Çinli firmalar, devletin veya büyük bankaların desteğiyle sahada görüyoruz. Bu sektörde finansman varsa, var oluruz. Büyük işler almamız için büyük desteğe ihtiyacımız var” diye konuştular.

MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ

Sorunların yanı sıra potansiyelin de vurgulandığı toplantıda, mühendislik hizmetleri alanındaki bilgi birikimi ve proje tecrübesine dikkat çekildi.
Sektörün bu birikimini ve tecrübesini ihraç etmesi gerektiğini belirten iş adamları, şunları söyledi: “Müteahhitlik hizmetlerinin ötesinde mühendislik hizmetlerindeki tecrübemizi yurtdışında pazarlamalıyız. Türk müteahhitleri 15 milyar dolarlık akit imzalıyor. Ancak bunlardan projesi bize ait olanlar 1-2 tane. Proje çizmek ve aynı zamanda denetimini yapmak lazım. Ancak proje yaparak, teknolojisi yüksek işleri alabiliriz.”

YABANCIYA KONUT TEŞVİĞİ

Emlak müşavirliği meslek komitesi meclis üyeleri, yabancılara konut satışının canlandırılması için hararetle bekledikleri konulara dikkat çekti. 1 milyon dolarlık konut alan yabancılara vatandaşlık verildiğini belirten sektör temsilcileri, “Sınırın 300 bin dolara çekilmesini bekliyoruz. Bu rakam indirilirse yurtdışına konut satışı artacak” dedi.
Sektör temsilcileri yeni Taşınmaz Yönetmeliği’nin kendilerini memnun etmediğini de belirtti. Sektör temsilcileri, “Sektörü daha disiplinli ve sağlıklı hale getirecek bir düzenleme istiyoruz” diye konuştular.

TAŞERON SORUNLARI

Sahada taşeron çalıştırırken yaşadıkları sorunlara da dikkat çeken iş adamları, “Taşeron işçilerin sigortalarını biz yapıyoruz. Ancak taşeron şirket, işçinin parasını ödemediğinde işçiler bizi mahkemeye veriyor. Bu kanun kanunla çözülmeli” dedi. Diğer yandan kurumlara iş yapan müteahhitlerin yaşadığı sıkıntılarda tedarikçiden ziyade taşeronla karşı karşıya kaldıklarını belirten inşaat malzemecileri, “Taşeron çok kırımlı (ucuz) iş alıp battığında biz verdiğimiz malın parasını tahsil edemiyoruz. İnşaat için mal alınırken, yüklenicinin ödemeyi taşerona değil bize yapmasını istiyoruz” diye konuştu.

İŞÇİ-İŞVEREN İLİŞKİLERİ

Toplantıda, bazı iş adamları da işçi-işveren sorunlarının artık çözülmesi gerektiğini belirttiler. İş adamları, şunları söyledi: “Birçok işçi, hakkını aldığı halde, dava açıyor ve maalesef bu davalar aleyhimize sonuçlandığı için yeniden ödeme yapıyoruz. Türkiye’den dışarıya işçi götürmekten çekinir hale geldik. Sektördeki birçok işveren yurtdışındaki projelerde yabancı işçi çalıştırmaya başladı. Hatta Vietnam’dan işçi getiren var.”

MALİYET ARTIŞLARI ZORA SOKUYOR

İstişare toplantısında, maliyet artışları da ana konulardan biri oldu. İş adamları bu konunun firmaları çok zora soktuğunu belirterek, şunları söyledi: “Fiyat artışları dikkate alınmalı. 1 Ocak 2018’den önce sözleşmesi yapılmış ve kesin hesaba bağlanmamış tüm işlerde, mevcut sözleşmede fiyat farkı olup olmadığına bakılmaksızın fiyat farkı uygulaması yapılması, mevcut işlerin selameti için çok önem arz ediyor.”

Yıllara sari olup olmadığına bakılmaksızın kamu ihalelerinde fiyat farkı olarak ihaleye çıkılmasını öneren sektör temsilcileri, “İhalelerde fiyat farkı olup olmaması kanun maddesi olarak düzenlenmeli. Fiyat farkı hesapları piyasadaki reel fiyat artışlarına uygun yapılmalı” dedi.

MÜHENDİSLİK HİZMETLERİ VE PROJE ÇİZİM ÖNERİLERİ

  • Yurtdışındaki işler için proje çizecek şirketler özel teşvik kanununa tabi tutulmalı.
  • Proje hazırlanması, ürün ihracı gibi bir hizmet ihracı olarak düşünülmeli.
  • Merdiven altı mühendislik faaliyetlerine izin verilmemeli.
  • Proje hizmetlerinde yüksek standartların tam işlemesi için gerekenler yapılmalı.
  • Yurtdışında hizmet yapan müteahhitlere işin çapına göre yeşil pasaport verilmeli. Hem müteahhit hem proje şirketi bundan faydalanmalı.

SEKTÖRÜN TALEPLERİ

  • Hakedişler süratle ödenmeli. Gecikme mağduriyete sebep oluyor.
  • Tahsil edilmeyen fatura karşılıklarının vergisi hemen tahsil edilmemeli.
  • Konutta KDV düşürülmeli.
  • Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun uygulamaları, sektör gerçekleri ve ihtiyaçlarına uygun şekilde yumuşatılmalı.
  • Hafriyat döküm sahalarındaki aksaklıklar çözülmeli.
  • Vadeli satışlarda KDV, vadeyle birlikte parça parça tahsil edilmeli.
  • Tahsilat problemlerine karşı sıkı tedbirler getirilmeli. Karşılıksız çekte hapis cezası uygulanmalı.
  • Milli Emlak’ın hissedar olduğu arsalardaki satış süreci 1.5 yılı buluyor. Devir süreci hızlandırılmalı.

İMAR BARIŞI’NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ

İnşaat sektörü istişare toplantısında dile getirilen konulardan biri de ‘İmar Barışı’ oldu. İzinsiz yapılmış veya ruhsat konusunda sorunlu olan binaların İmar Barışı kapsamında Yapı Kayıt Belgesi alınarak birçok probleminin çözüleceği kaydedildi. Sektör temsilcileri, “Yoğun başvuru var ama tahsilat düşük. Zira konutlar için yüzde 3, ticari binalar için yüzde 5 oranıyla hesaplanan miktarın yılsonuna kadar ödenmesi gerekiyor. Taksitlendirme yönünde bir iyileştirilme yapılmasını bekliyoruz” dediler.

Geçtiğimiz haftalarda İTO’da ‘İmar Barışı’ konulu bir panel düzenlendiğini belirten sektör temsilcileri, konunun daha iyi anlatılması için yeni panel düzenlenmesini istedi.

İTO Başkanı Avdagiç de yaptığı açıklamada, “İmar Barışı’nın ticari ve sanayi binalarıyla ilgili kısmını anlatmak için farklı bir kurguyla yeni bir panel düzenlemeyi planlıyoruz. Bir sonraki panel, deklarasyon halinde, çözüm önerisi şeklinde olmalı” dedi.
Avdagiç ayrıca Eminönü’ndeki Merkez Bina’da yer alan İTO Bilgilendirme Merkezi’nin, İmar Barışı hakkında İTO üyelerinin sorularını yanıtlamaya başladığının haberini verdi.

İNŞAATTA BİR YILLIK FİYAT DEĞİŞİMİ

(Haziran 2017 - Haziran 2018)
Çimento (ton) 185 TL’den 250 TL’ye
Alüminyum (kg) 13 TL’den 18 TL’ye
Demir (ton) 1.950 TL’den 3.100 TL’ye

İTO, SEKTÖRLERİN ORTAK AKLI OLUYOR

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, “Sektörlerin sorunlarının ve çözüm önerilerinin birinci elden toplanması için sektörel istişare toplantılarına başladık. Önceki hafta gıda sektörünün paydaşlarını bir araya getirmiştik. Şimdi inşaatla bağlantılı bütün meslek komitelerini buluşturduk” dedi. Komiteler arasında bir eşgüdüm sağlayarak ortak akılla hareket etmek istediklerini belirten Avdagiç, şöyle konuştu: “Böylece, sektörünüzle ilgili bakanlıklara, ilgili kurumlara taşıyabileceğimiz başlıkları ve çözüm önerilerini belirleyeceğiz. Bu konuda sizin tavsiyelerinize ve önerilerinize değer veriyoruz. Zira inşaat sektörü yeni projelerle daha da büyüyecek. Bunun için bazı problemlerin giderilmesi gerekiyor. Bu toplantılarda komiteler arasında ortaya çıkacak farklılıkları da giderip görüşleri ve önerileri İTO’nun ortak aklı olarak ortaya çıkarmanın gayreti içindeyiz.”