Gölleri kurtarmak için oksijen takviyesi

AYŞE BAŞAK

Marmara Denizi’nde yaşadığımız müsilaj kirliliğinin görünür kısmını atlatsak da bilim insanları tehlikenin hâlâ sürdüğünü ve denizde oksijen oranının hâlâ çok düşük olduğunu söylüyor. Kirliliğin önüne geçmek için kirleticileri kontrol altına almak, su kaynaklarını kirletmemek, atıkları arıtmak uygulayabileceğimiz en büyük önlem.

Öte yandan deniz, okyanus ve göllerdeki kirlilik evrensel ve çok boyutlu bir sorun. Farklı ülkelerde bilim insanları birikmiş kirlilik ile mücadele için farklı çözüm yolları arıyor. Bu bilimsel çalışmaların dikkat çekici örneklerinden biri de Danimarka’da geliştirildi ve Sollerod Gölü’nde denendi. Proje kapsamında, gölü oksijenlendirmek için geliştirdikleri elektrotları çok başarılı bir şekilde kullanan araştırmacılar özellikle göllerde yaygın olarak tespit edilen oksijen eksikliğini bu şekilde giderebileceklerini düşünüyorlar.

AVRUPA İÇİN DE TEHLİKE

Oksijensizlik ve yosun sorunu tüm Avrupa göllerinin yüzde 75’inden fazlasında izleniyor. Özellikle sanayi devrimi sonrasında yüksek fosfor içeriğine sahip atık suların doğrudan göllere boşaltılması sonucunda göllerin dibinde büyük tortular oluştu. Bu tortular yüzünden göl suyunda bakterilerin, ölü bitkileri, balıkları ve algleri parçalamasına yetecek kadar oksijen bulunmamaya başladı. Tüm bunların sonucunda da göller genellikle hem bulanık hem de kokulu bir hal aldı. Atık politikaları değişse de doğaya verilen zararın hemen geri alınması mümkün değil.

BASİT VE UCUZ

Son yıllarda, göllerin dibini oksijenlendirmenin birçok farklı yolu denendi. Danimarka Teknik Üniversitesi’nden Profesör Stefan Trapp’a göre, bu girişimler genellikle hem pahalı hem de sadece sınırlı bir etkiye sahip. Prof, Trapp, konu hakkında şunları söyledi: “Yeni yöntemimiz hem basit hem de ucuz. Uygulamaya, sırasıyla gölün sathına ve dibine iki çelik ağın indirilmesiyle başlıyoruz. İki ağ bir tel ile birbirine bağlanıyor ve bir tür elektrik pili oluşturuyoruz. Bunu önce laboratuvarda ve ardından Sollerod Gölü’ndeki bir pilot projede test ettik ve çok umut verici sonuçlar elde ettik. En derin su katmanlarındaki fosfor içeriğinde yüzde 94’e varan azalmalar oldu.”

DENİZLERDE DE KULLANILABİLECEK

Sollerod Gölü’ndeki iki çelik ağ ile uygulanan pilot projede elde edilen sonuçlar olumlu. Gelecekte yapılması planlanan büyük çaplı denemelerin de sonuçları tatmin edici olursa, bu yeni yöntemin göl suyu iyileştirmelerinde önemli bir rol oynayacağı şüphesiz. Ayrıca bilim insanları yöntemin oksijen tükenmesi problemlerinin yaşandığı deniz alanlarında da kullanılmasının mümkün olabileceğini düşünüyor.

16 Ağustos 2021 Pazartesi

Etiketler : Teknoloji