Künye uygulaması ile sebze ve meyve fiyatında otokontrol sağlanacağına inandığını belirten İstanbul Ticaret Odası (İTO) Meyve ve Sebze Meslek Komitesi Meclis Üyesi Abdulmuti Baran, tüketicinin bu avantajı iyi kullanması gerektiğini belirtti. Kurallara sonuna kadar uyulduğu takdirde uygulamadan olumlu sonuç alınacağını savunan Baran, “Tüketici bilinçli bir şekilde fiyatların takipçisi olmalı” dedi.
FİYATLAR DÜŞER
Baran, künye sistemiyle satıcının da fiyat belirlerken kâr marjına dikkat etmek zorunda kalacağına işaret ederek, bu durumun fiyatları da aşağı çekeceğini söyledi. Sebze ve meyve fiyatının sadece mutfak giderlerini değil, ülke ekonomisini de etkilediğine dikkat çeken Baran, “Çünkü sebze ve meyve fiyatının artması, enflasyonun artmasına önemli etki yapar. Enflasyon artınca maliyet de artar. Maliyet artınca da başta zam ve kira olmak üzere her şey artar. Tabii bir de bunun faizlere etkisi söz konusu” dedi.
ŞEFFAF OLACAK
Baran, künye uygulamasının üreticiler açısından da sağlayacağı avantajı şöyle anlattı: “Üretici ile tüketici fiyatları arasındaki devasa fark her zaman tartışılan bir konu oldu. Bu tartışmada bugüne kadar hep hal esnafı suçlandı. ‘Halde pahalandı’ denir, geçilir.
Bu tartışma üreticilerimizi yoran ve üzen bir tartışmaydı. Şimdi şeffaf fiyatlarla kamuoyu ve üretici, en azından aradaki kârın kimin cebinde kaldığını görecek. Şimdi tarla fiyatı da hal fiyatı da market fiyatı da belli olacak.Bu nedenle biz halciler, uygulamayı sonuna kadar destekliyoruz.”
HAKEM OLACAK
İTO Meyve ve Sebze Meslek Komitesi Meclis Üyesi Mevlüt Yılmaz ise künyede özellikle ‘alış fiyatının yer alması’ uygulamasının serbest piyasa ekonomisine herhangi bir müdahale olmadığına dikkat çekerek, “Yani Bakanlık ürünü ‘kaça aldın, kaça satıyorsun, tüketiciye göster’ diyor. Şeffaf olunmasını istiyor” dedi. Yılmaz, sebze ve meyvenin doğası gereği fire verdiği için marketlerin de bu fire ve kayıpları maliyet hesabına koyarak sattığını savundu. Yılmaz, şunları söyledi: “Marketlerin sürekli gündemde olan gıda fiyatları pahalılığı tartışmalarına, alış ve satış fiyatlarını şeffaflaştırarak bir otokontrol sağlama çözümü getiren bu yeni künye uygulamasından rahatsız olacaklarını sanmıyorum. Tarımda iki patron var; üretici ve tüketici. Künye ile tüketici, cebin-den çıkan para için hakem olma fırsatına kavuşuyor. Herkes milletin hakemliğine güvenmeli ve teslim olmalı.”
TÜKETİCİ KÂR MARJINI DA GÖRECEK
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Meyve ve Sebze Meslek Komitesi Başkanı Mustafa Manav, künyelerin hem gıda güvenliği hem sağlıklı sebze ve meyvenin tüketicilere sunulması hem de kayıt dışılıkla mücadele için büyük önem taşıdığını söyledi.
Künyenin, sebze ve meyvelerin nüfus cüzdanı olarak düşünülebileceğini belirten Manav, “Bugün geldiğimiz noktada, marketlerde satılan sebze ve meyvelerin künyelerinde ürünün market kapısından girdiği fiyat da gösterilecek” dedi.
2012’den beri uygulaması devam eden hal yasasının belki de en önemli uygulama alanının bu künye sistemi olduğunu kaydeden Manav, tüketici için de çok avantajlı ve hayırlı bir uygulama olduğunu savundu.
Manav, şunları söyledi: “Tüketici artık marketin alış ile satış fiyatı arasındaki kâr marjını görüp, buna göre tercihini belirleyecek. Biz sebze ve meyve toptancıları olarak bu uygulamayı milletimizin menfaati ve fiyatın şeffaflaşması adına hayırlı
buluyor ve destekliyoruz.”
KÜNYE NE GETİRECEK?
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sebze ve Meyvelerin Toptan ve Perakende Ticaretinde Kullanılacak Künyelere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliği ile artık sebze ve meyvelerde ‘künye’ bilgileri yer alacak. Sebze ve meyvelerin toptan ve perakende ticaretinde kullanılacak künyelerde ürünün miktarı, nereden geldiği, üretici bilgileri ve üretim tarihinin de aralarında olduğu bazı bilgiler yer alacak. Künye, sistem üzerinden tekli, çoklu veya etiket formatında basılacak. Künyede, ürünün üretim veya ithal edilmişse ithal tarihi, adı, cinsi ve türü, ülkeye girdiği gümrük kapısının bulunduğu yer, gideceği yer, üretici bilgileri, miktarı, araç bilgileri, sertifika bilgileri ve bakanlıkça uygun görülecek diğer bilgiler yer alacak.
Künyenin üzerindeki bilgilerin okunabilir ve sorgulanabilir punto büyüklüğünde vearalığında basılması gerekiyor.
