Kanadalı bilim insanları, günde yaklaşık 4 litre tatlı su üreten yeni bir arıtma cihazı geliştirdi. Buluşun en iyi tarafı, düşük maliyeti ve ekstra fonksiyonları. Eski lastiklerden üretilen cihaz, sadece su arıtmakla kalmıyor, elektrik de üretiyor.

AYŞE BAŞAK

 

Görünürde dünyada su sıkıntısı yok ama gezegenimizdeki suların çok azı içilebilir nitelikte. Okyanuslar tuzlu, nehirler ve göllerin çoğu artık çok kirli ve ne yazık ki, milyarlarca insan en temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorluk çekiyor. Kanada’daki Dalhousie Üniversitesi araştırmacıları, geliştirdikleri yeni cihazla insanların düşük maliyetle kolayca içme suyu elde etmesine yardımcı olabilir. Cihazın temel tasarımı tanıdık: Yüzerek altındaki suyu emen ve güneşten gelen ısıyı kullanarak buharlaştıran ve kubbesinde toplayıp bir hazneye yönlendiren bir güneş damıtma cihazı! 

 

GÜNDE 4 LİTRE

Su üzerinde yüzen ve kubbeli tasarımıyla dikkat çeken bu cihaz, testlerde başarılı oldu ve günde yaklaşık 4 litre kadar tatlı su üretti. Yani bir kişinin her gün ihtiyaç duyduğu su miktarının yaklaşık 1.5 katı kadar suyu arıtabildi. Çok sayıda insana hizmet etmek için daha büyük damıtma cihazları yapmak veya çok sayıda cihazdan oluşan bir filoyu yüzdürmek planlar arasında.  

 

MALİYETİ UCUZ

Buluşun en önemli tarafı, ucuza mal olması. Cihaz litre başına sadece 0.86 cent maliyetle su üretebiliyor ve yapımında altın ve gümüş gibi değerli metaller kullanılan benzer cihazların aksine bu buluştaki ana malzeme, eski lastikler. Bu, hem maliyetleri büyük ölçüde düşürüyor hem de bu atık malzemelerin dönüştürülüp verimli bir işte kullanılmalarını sağlıyor. 

 

ELEKTRİK DE ÜRETİYOR

Bir bonus olarak cihaz, termoelektrik etki yoluyla az miktarda elektrik de üretebiliyor. Havadan su toplayan, su kütleleri üzerinde yüzen çeşitli modellerde güneş enerjili damıtma cihazı tasarımları mevcut. Ancak bu yeni tasarım, çok ucuz olduğu için öne çıkıyor. Muadillerini geride bırakan buluş, gelişmekte olan ülkeler ve temiz suya ulaşmakta zorlanan dar gelirli toplulukların yaşadığı ücra yerleşimler için büyük bir avantaj olarak görülüyor. Ayrıca, ek iş olarak elektrik de üreten başka bir cihaz, şu an için mevcut değil. 

 

LASTİK NASIL İŞLENİYOR?

Lastikler, karbon açısından zengin kömür üretmek için piroliz adı verilen bir teknikle işleniyor. Ardından ışığı yakalayan ve suyu buharlaştırmak için ısıya dönüştüren plazmonik titanyum karbürlerle karıştırılıyor. Neticede bu malzemeden kağıt inceliğinde bir tabaka elde ediliyor ve cihazın kubbesi altındaki yüzen köpüğün üst yüzeyine yerleştiriliyor.

22 Kasım 2024 Cuma