‘Enerji merkezi’ne startup takviyesi

Enerji açığını kapatmak için bir yandan fosil kaynak sondajlarını artıran Türkiye, diğer yandan da yenilenebilir enerji üretimini geliştiriyor.

Son yıllarda ise enerji startupları ile enerji teknolojilerinde dikkatleri çekiyor. Her geçen yıl sayısı artan enerji startupları ile Türkiye, enerji teknolojilerinde de söz sahibi olmayı hedefliyor.

Enerji startuplarına yapılan yatırımlardaki artış, Türkiye’nin enerji hubı olma vizyonunu da güçlendiriyor. 2022 yılında Türkiye’de enerji startup sayısı 350 civarına yükselirken, yatırım tutarı ise 56 milyon dolar oldu. Bu yatırım tutarı, bir önceki yılın tam 8 katı. Bu çalışmalarla Türkiye, enerji merkezi hedefini teknolojiyle takviye ediyor. 

HABER: BARIŞ CABACI

Enerji, bir ülkenin bağımsızlığını ve güvenliğini sağlamanın temel taşlarından biri olarak kabul ediliyor. Pandemi, iklim krizi ve süren savaşlar vb. faktörlerle birlikte enerjiye olan ihtiyaç giderek arttığı gibi enerji arzı güvenliği de ülkeler için artık stratejik bir unsur. Bu bağlamda, temiz enerji, karbon nötr enerji üretimi, karbon emisyonunu düşürme politikaları ve sınırda karbon vergisi gibi önlemler ön plana çıkıyor. Çünkü iklim krizi nedeniyle sadece mevcut enerji kaynaklarını değerlendirmek yerine, alternatif enerji kaynaklarını harekete geçirmek önem kazandı. Bunun yanı sıra enerji arzının güvenliği, bir ülkenin enerji kaynaklarına erişimini ve enerji tedarikini sağlamayı hedefliyor. Türkiye de enerji kaynaklarını değerlendirmek için teknolojisini takviye ediyor. Bu dönüşümde enerji startuplarına da büyük iş düşüyor.

DÜNYA STARTUPLARA YÖNELİYOR 

Dünya genelinde enerji startupları, hızla gelişen enerji sektöründe çeşitli alanlara odaklanıyor. Bu alanlar arasında fosil yakıtlar, yenilenebilir enerji, hidrojen yakıtı, batarya teknolojileri, enerji depolama çözümleri, mobil şarj istasyonları ve lityum iyon piller gibi önemli sektörler bulunuyor. Enerji sektöründeki teknolojik dönüşüm, bu startupların sayısını her geçen gün artırıyor. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) verilerine göre, enerji kaynakları sınırlı olan ülkeler, enerjiye yönelik startupları daha fazla destekliyor. 

Özellikle Körfez ülkeleri, fosil yakıt kaynaklarını optimize etmek için temiz enerjiye yönelik startup projelerini eşit şekilde teşvik ediyor. Dünya genelinde yaklaşık 47 bin enerji startupı bulunuyor. Bu startuplardan 26 bini temiz enerji alanında, diğer 21 bini ise fosil yakıtlarla ilgili projeler üzerinde çalışıyor. Startupsinsights tarafından yapılan incelemeye göre, enerji alanındaki ilk 10 girişim arasında Türkiye’den bir firma da yer alıyor. 2022’de enerji alanında en çok yatırım alan firmalar şu ülkelerden çıktı: ABD, Finlandiya, Brezilya, İsveç, Şili, Polonya, İtalya, Fransa, İsrail ve Türkiye. 

YATIRIM 8 KAT ARTTI

Türkiye son dönemde startup girişimcilerine teşvikleri artırdığı için enerji startup sayısı da gün geçtikçe artmaya başladı. Bu artışla ilgili Startupswatch Kurucusu Serkan Ünsal, İstanbul Ticaret’e şu bilgiyi verdi: “Elektrikli araçlardan sanayiye kadar birçok alanın enerji konusunda birçok ihtiyacı var. Enerji konusu, savaşlar çıkartan milli bir mesele. Türkiye’de şimdiye kadar kurulmuş tüm enerji teknolojisi startup sayısı 350 civarında. Bu girişimlerin de 72’si yatırım aldı. Yatırım tutarı ise 56 milyon dolar oldu. Bu şirketlerin değerleme üzerinden yatırım tutarı 213 milyon dolar. Rakamlara baktığımızda startupların yüzde 21’i yatırım aldı. Enerji startuplarının aldığı yatırım 2021’de 6 milyon dolardı. Bu rakam güzel fakat daha da artmalı. ABD, Almanya ve Estonya firmaları, Türkiye’ye en çok yatırım yapan ülkeler arasında.”

450 MİLYON DOLAR FİNANSMAN

Türkiye’de enerjinin teknolojik dönüşümüyle birlikte enerji startuplarına yatırımlar ve teşvikler de artıyor. Geçen haftalarda Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Dünya Bankası ile birlikte hayata geçirilen Türkiye Yeşil Sanayi Projesi ile 450 milyon dolarlık finansmanı sanayiciler, KOBİ’ler, enerji ve teknoloji girişimlerine sunacaklarını açıkladı. Kacır, “Böylece ihracatımızın yüzde 90’dan fazlasını gerçekleştiren Türk sanayisini özellikle AB sınırda karbon mekanizmasına daha hazır hale getireceğiz” dedi. Kacır, KOSGEB ve TÜBİTAK’ın da enerji ve teknoloji alanında çalışacağını belirtti.

YEŞİL EKONOMİYE YATIRIM ARTIYOR

Türkiye’nin uzun süredir devam eden enerji alanındaki yatırım hamlesine dikkat çeken Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Burak Dağlıoğlu da enerji startuplarıyla yenilenebilir enerji dönüşümünün gerçekleşebileceğini vurguladı. Dağlıoğlu, Türkiye’nin yenilenebilir enerji sektöründe ekipman üretimi ve tedarik zinciri konusunda kritik bir rol üstlendiğini belirtti. Dağlıoğlu, “Türkiye’nin 100 gigavatı aşan kurulu gücünün yarısından fazlası yenilenebilir enerji kaynaklarından oluşuyor. Özellikle rüzgar ve güneş enerjisi ekipmanlarında yüksek bir yerlilik oranıyla üretim yapılıyor. Nükleer enerji, artık yeşil enerji kaynağı olarak kabul ediliyor. Bu alanda önemli kapasiteler oluşacak. Yeşil ekonomiye olan ilgi,  Türkiye’deki yatırımcılar arasında da artıyor. İngiltere, bu projelere finansman sağlayan başlıca ülkelerden biri. Ülkemizdeki enerji startuplarına yatırım yapmaya başlayan İngiliz firmaları dikkat çekiyor” diye konuştu.

ENERJİDE TEMİZ BİR SAYFA AÇMAK İSTİYORUZ

Sıfır atık projelerinin yanında çevre dostu enerji üretim tesislerini de bünyesinde barındıran Teknopark İstanbul, yıl sonunda güneş enerji panellerine yenilerini de ekleyerek, bu alandaki yatırımlarını sürdürecek. 

Enerji startuplarına dönüşüm için çok iş düştüğünü belirten Teknopark İstanbul Genel Müdürü Bilal Topçu, İstanbul Ticaret’e şu bilgiyi verdi: “Teknopark İstanbul; sadece bünyesinde barındırdığı firma ve girişimcilere destek olmakla kalmıyor, aynı zamanda ülke ekonomisi için de önem arz ediyor. Geleneksel enerji kaynakları için daha çok fosil yakıt olarak tanımlanan ve doğaya/atmosfere zarar veren yer altı kaynakları diyebiliriz. Bu kaynakların yeryüzünde işlenmesi ve enerjilerinin açığa çıkarılması sürecinde özellikle sera gazı oluşumuna katkı sundukları ve iklim değişikliklerine neden oldukları biliniyor. Fakat bizim enerji startuplarımızda üretilen ya da kullanılan enerjiler, doğal kaynaklardan elde ediliyor. Örneğin güneş enerji panellerimizle elde edilen elektrik, doğalgaz ile elde edilen elektrik gibi hava kirliliğine neden olmuyor. Temel hedefimiz, enerji startupları ile enerji ihtiyacının çevre üzerindeki olumsuz etkilerini minimize etmek. En önemli yenilik, firmaların enerji alanında oluşabilecek yanlış uygulama ve yatırımlarının engellenmesi.”  

TOGG, STARTUPLARA ÖNCÜ OLDU

Türkiye’nin enerji yatırımların her anlamda arttığını vurgulayan İstanbul Ticaret Üniversitesi Mektatronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Muhammet Ceylan, şöyle konuştu: “Togg’un üretimindeki startup işbirliği, batarya fabrikasının kurulması, enerji alanındaki yatırımların arttığını gösteren önemli adımlar arasında yer alıyor. Togg’un üretiminde 355 startup yer aldı ve bunların 9’u enerji startupı. Togg, startuplara öncü oldu. Enerji startupları geliştikçe, teknolojisini kavradıkça Türkiye’ye olan katma değeri de artacak. Enerji startuplarını, enerji sektöründe inovasyon ve sürdürülebilirlik açısından büyük öneme sahip genç firmalar olarak görmeliyiz. Bu startuplar, geleneksel enerji kaynaklarına alternatif çözümler sunarak ve teknolojiyi kullanarak üretim, depolama, dağıtım ve tüketim konularında çeşitli yenilikler getirirler.”

TEKNOPARK İSTANBUL’UN ENERJİSİNİ DEĞİŞTİREN 5 STARTUP

Lightway: Karanlıkta 8 saate kadar ışık sağlayabilen ve ısı, ışık, güneş enerjisi ile kendini yeniden şarj edebilen bir pigment üretti. Bu pigmentin esansını ise reçineden elde ediyor.

Çaçan Enerji: Güneş panellerinin etkinliğini artırarak güneş paneli ile çalışan sokak lambaları ve el jeneratörleri üretimi üzerine çalışmalar yürütüyor. 

Hydrolix: Ana çalışma konusunu geri dönüşüm sistemleri oluşturuyor. Şirket, özellikle çökeltme ile atık sulardan hidrojen üreten mobil bir proje üzerinde çalışmalar yürütüyor. 

Atasayın Enerji: Doğaya salınan karbon miktarının düşürülebilmesi için sanayide oluşan atık ısı ve güneş enerjisinden elde ettikleri ısıyı değerlendirerek elektrik enerjisi ve sıcak su elde edilebilen bir proje üzerinde çalışıyor. 

Evjet: Enerjinin daha verimli kullanılması alanında faaliyet gösteriyor. Özellikle akıllı ev sistemleri veya Nesnelerin İnterneti (IoT) entegrasyonunda enerjinin daha etkili bir şekilde kullanılmasını sağlayan bir platform geliştiriyor.

11 Eylül 2023 Pazartesi