Elazığ'da 'Beyin okuyan' sistem geliştirildi! Yapay zeka tercüme ediyor

Elazığ Fırat Üniversitesi Teknoloji Fakültesi'nde görevli 6 danışman öğretim üyesi ve 6 öğrenci, Türkiye'de bir ilke imza atarak beyin okuma sistemi geliştirdi. Bu yenilikçi sistem, özellikle ağır hastalıklar nedeniyle felç geçiren bireyler için büyük bir umut kaynağı olacak.

Elazığ Fırat Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Adli Bilişim Uzmanı Doç. Dr. Türker Tuncer'in liderliğinde, 6 öğretim üyesi ve 6 öğrenciden oluşan 12 kişilik bir ekip, beyin okuma cihazı geliştirdi. Bu cihaz sayesinde, konuşamayan ve felç nedeniyle tepki veremeyen bireylerin beyinlerine gönderilen sinyaller alınarak yapay zeka yardımıyla düşünceleri tercüme ediliyor. Yapılan testlerde yüzde 90 başarı oranı elde eden ekip, cihazı daha da geliştirerek bu teknolojiye yeni özellikler eklemeyi planlıyor.

"TIP UZMANLARINA YARDIMCI OLACAK BİR MODEL HEDEFLİYORUZ"

Geliştirdikleri yöntemle beyin sinyallerini okumayı amaçladıklarını belirten Adli Bilişim Uzmanı Doç. Dr. Türker Tuncer, bu projeye yönelik üç farklı TÜBİTAK projesi geliştirdiklerini ifade etti. Birinci projelerinde, insanın düşündüğü cümleleri beyin sinyalleri ile tahmin etmeyi amaçladıklarını, ikinci projede ise Kahramanmaraş'ta meydana gelen büyük depremler sonrası deprem kaynaklı stresin beyin tabanlı analizini yapmayı hedeflediklerini söyledi. Üçüncü projelerinin ise dil tespiti için beyin tabanlı bir model geliştirmek olduğunu belirtti. Tuncer, bu modele "düşün ve tercüme et" adını verdiklerini ve bu sistemle yabancı ve Türk öğrencilerin düşündükleri cümleleri beyin sinyalleriyle çevirebileceklerini vurguladı. Bu sistemin birden fazla alanda kullanılabileceğine dikkat çeken Tuncer, özellikle sağlık alanında felçli ya da uzuvlarını kullanamayan hastalar için bu cihazın büyük fayda sağlayacağını, ayrıca savunma sanayinde de kullanmayı planladıklarını söyledi. Savunma sanayisinde, milli muharip uçak ve tank sürücülerinin sağlık ve stres durumlarını anlık olarak izlemek için de bu teknolojiyi geliştirmeyi düşündüklerini belirtti. Öğrenme zorluğu yaşayan hastalar için de beyin tabanlı bir harita sunarak tıp uzmanlarına yardımcı olabilecek bir model oluşturmayı hedeflediklerini ifade etti.

"YÜZDE 90 BAŞARI ELDE EDİLDİ"

Bu sistemi ilk kez kendilerinin geliştirdiğini belirten Doç. Dr. Tuncer, başlangıçta 20 cümle kalıbı ile tasarımlar yaptıklarını ve katılımcılara bu cümleleri düşündürerek EEG sinyallerini topladıklarını açıkladı. Beyin sinyalleri toplandıktan sonra, bu sinyalleri yorumlayabilen bir yapay zeka yöntemi geliştirdiklerini ve yüzde 90’ın üzerinde başarı sağladıklarını söyledi. Bu başarıların ardından 2023 yılında SCI Science Citation Index dergisinde yayınlandıklarını belirten Tuncer, aynı dönemde, fonksiyonel MR kullanarak yapılan bir çalışmanın da Nature dergisinde yayımlandığını ancak onların kullandığı fonksiyonel MR cihazının çok daha pahalı olduğunu, buna karşın kendi kullandıkları cihazın daha uygun fiyatlı olduğunu vurguladı. Bu başarıyı elde ettikten sonra hedeflerinin daha fazla cümle kalıbı ile insanların düşündüklerini tahmin edebilmek olduğunu ifade eden Tuncer, cihazların geliştirilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, bu teknolojiyi topluma katkı sağlamak amacıyla disleksi hastaları, öğrenme zorluğu çeken bireyler ve stresli hastaların beyinlerini haritalayarak tıp alanına katkı sağlamak istediklerini sözlerine ekledi.

01 Aralık 2024 Pazar