Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (The European Bank for Reconstruction and Development-EBRD), gelişmekte olan ülkelerde ekonomik kalkınmayı desteklemek ve piyasa ekonomilerine geçiş süreçlerini hızlandırmak amacıyla 1990 yılında kurulan bir finansal kuruluştur. EBRD, Türkiye’de faaliyete başladığı tarihten itibaren 246 proje düzenledi ve 20 milyar Euro’dan fazla yatırım yaptı. Banka, geçtiğimiz haftalarda 2024-2029 dönemi için Türkiye’ye yönelik stratejik planını yayımladı. Yeni stratejik plan, Türkiye’deki ekonomik kalkınmayı desteklemek için önemli hedefler içeriyor.
2024-2029 Türkiye Stratejik Planı’nın temel hedefleri; ilerleyen beş yıllık süreçte finans sektörünün dayanıklılığını artırmak, yeşil ekonomik dönüşümü teşvik etmek ve bölgesel enerji bağlantısını güçlendirmektir. EBRD, yenilikçi finansman modelleri, uluslararası işbirlikleri ve stratejik projeler aracılığıyla Türkiye’de birçok farklı sektörde sosyo-ekonomik kalkınmayı teşvik etmeyi amaçlıyor. Stratejide, belirlenen hedefler altı ana başlık altında toplandı: Yeşil dönüşüm, rekabetçilik, entegrasyon, dayanıklılık, iyi yönetişim ve kapsayıcılık.
1. EBRD, yeşil dönüşüm alanındaki hedefler doğrultusunda; yenilenebilir enerji entegrasyonunun artırılması, enerji ve kaynak verimliliğinin geliştirilmesi ve net sıfır karbon hedefine yönelik adımlar atılması gerektiğini vurguluyor. Bu alanda planlanan projelerin hayata geçirmesi için Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ve Asya Altyapı Yatırım Bankası (AIIB) ile işbirliği yapılacak.
2. Rekabetçilik hedefi doğrultusunda; özel sektör kuruluşlarının desteklenmesi, kurumsal yönetişimin güçlendirilmesi, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere (KOBİ) yönelik yatırımların teşvik edilmesi amaçlanıyor. Belirlenen bu hedefler kapsamında, KOBİ’ler için sermaye fonları düzenlenmesi ve IFC ile işbirliği yapılması planlanıyor.
3. EBRD’nin entegrasyon kapsamında belirlediği temel hedefler; ulaşım ve ticaret ağlarının altyapısının geliştirilmesi, dijital hizmet kalitesinin artırılması ve doğal afetlere karşı dayanıklılığın güçlendirilmesidir. Bu hedefler doğrultusunda kamu altyapı projelerinin desteklenmesi ve depremden etkilenen bölgelere finansman sağlanması için Uluslararası Finans Kuruluşu (UFK) ile ortaklıkların yapılması planlanıyor.
4. Dayanıklılık başlığı altında, uzun vadeli finansmana erişimin artırılması ve yatırımcı güveninin yeniden tesis edilmesi amaçlanıyor. Uzun vadede, Türkiye’deki finansal kurumların desteklenmesi ve daha kapsamlı bir finansal sisteme geçişin sağlanması hedefleniyor.
5. İyi yönetişim hedefi doğrultusunda, demokrasinin güçlendirilmesi ve vatandaş odaklı kamu hizmetlerinin daha verimli bir şekilde sunulması hedefleniyor. Bu kapsamda, sivil toplumun karar alma süreçlerine katılımının artırılmasının önemi vurgulanıyor. EBRD, temel değişimi engelleyen faktörler üzerinde yaptığı inceleme sonucunda, kurumsal eksikliklerin ekonomik özgürlük yönünde ilerlemeyi yavaşlattığını ortaya koydu. Bu bağlamda, ekonominin güçlenmesi için yönetişim alanında iyileştirmeler yapılması gerektiğini belirtti.
6. Kapsayıcılık başlığı altında finans ve kamu hizmetlerine erişimde bölgesel farklılıkların azaltılması, kadınların finansal katılımının artırılması ve gençlerde görülen yüksek işsizlik oranının azaltılması amaçlanıyor. Bu alanda geliştirilen projeler için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile işbirliği yapılması öngörülüyor.
Genel çerçevede bakıldığında, 2024-2029 Türkiye Stratejik Planı, Türkiye’deki ekonomik, çevresel ve sosyal gelişime katkıda bulunmayı amaçlayan kapsamlı bir yol haritasıdır. EBRD, altı temel hedef doğrultusunda uluslararası işbirlikleri ve stratejik projeler içeren bütünsel bir yatırım planı oluşturdu. Bu strateji, Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasını sağlamak ve sosyo-ekonomik kalkınmayı desteklemek için hazırlanan önemli planlamalardan biridir.
