E-atık sorununa 3d’li çözüm

Birleşmiş Milletler verilerine göre 2021’de küresel elektronik atık miktarı 57.4 milyon tona yükseldi. Bu miktarın ancak yüzde 17.4’ü geri dönüştürüldü. Kimi uzmanlara göre dünyanın e-atık problemi zamanla daha da kötüleşecek. Çünkü bugün piyasadaki çoğu elektronik cihaz, geri dönüştürmek üzere değil, taşınabilirlik için tasarlanıyor. Çoğu plastik olan bu devreler çöpe gittiğinde çözünebilir olmadıkları için çoğunlukla yakılıyor ve atmosfere zehirli gaz yayıyorlar.

SAĞLIK VE ÇEVRE

Berkeley Laboratuvarı araştırmacıları ise tamamen geri dönüştürülebilir ve biyolojik olarak parçalanabilir bir baskılı devre geliştirdi. Berkeley’deki araştırmacılar, çalışmanın esnek elektronikleri çöp sahasından uzaklaştırabile-ceğini ve ağır metal atıklarının yol açtığı sağlık ve çevresel tehlikeleri azaltabileceğini öngörüyorlar.

3D YAZICI İLE

Araştırmanın başındaki isim olan Profesör Ting Xu ve ekibi, Burkholderia cepacian lipaz (BC-lipaz) gibi saflaştırılmış enzimlerin içinde gömülü olduğu biyolojik olarak parçalanabilen bir plastik malzeme geliştirdi. Bu malzeme sayesinde sıcak suyun BC-lipazı aktive ettiğini ve bu enzimin polimer zincirlerini monomer yapı taşlarına ayırmasını sağladığını keşfettiler. Sert plastik yerine esnek, biyolojik olarak parçalanabilen plastik ve kumaş gibi çeşitli yüzeylere devre desenleri basmak için kullanılan iletken mürekkepli ticari bir 3D yazıcı ile çalışmaya başladılar.

YÜZDE 94 PERFORMANS

Araştırmacılar, üretilen devrelerin raf ömrünü ve dayanıklılığını test etmek için basılı bir devreyi yedi ay boyunca kontrollü nem veya sıcaklık olmadan bir laboratuvar çekmecesinde sakladılar. Devreyi depodan çıkardıktan sonra cihaza bir ay boyunca sürekli elektrik voltajı uyguladılar ve devrenin depolamadan önce olduğu gibi elektriği ilettiğini gördüler. Daha sonra araştırmacılar, cihazı ılık suya daldırarak cihazın geri dönüştürülebilirliğini test ettiler. Bu deneyin sonunda parçacıkların yaklaşık yüzde 94’ünün benzer cihaz performansıyla geri dönüştürülebileceğini ve yeniden kullanılabileceğini belirlediler.

AĞIR METALLERİN GERİ KAZANIMI

Profesör Ting Xu, plastik e-atık söz konusu olduğunda, çözümün imkansız olduğunu vurgulamanın ve kayıtsızca çekip gitmenin kolay yol olduğunu belirtiyor. Bilim insanlarının, e-atıkların toprağa ve yeraltı suyuna sızmasının neden olduğu önemli sağlık sorunları ile ilgili her geçen gün daha fazla veri ile karşılaştığını hatırlatan Xu, şunları söylüyor: “Bu çalışma ile henüz tüm sorunu çözemesek de en azından çevreyi kirletmeden ağır metallerin geri kazanılması sorununun üstesinden gelebileceğimizi gösteriyoruz.”

10 Ekim 2022 Pazartesi

Etiketler : Teknoloji