Dünya’nın akciğerleri için uzaydan gözetim: Biyokütle uydusu
Avrupa Uzay Ajansı, ormanların karbon depolama kapasitesini ölçmek ve iklim değişikliğiyle mücadeleye katkı sağlamak amacıyla Biomass uydusunu başarıyla uzaya fırlattı.
Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) ormanlar ve Dünya’nın karbon döngüsündeki rollerine dair kritik veriler sağlamak üzere tasarladığı Biyokütle (Biomass) uydusu, 29 Nisan 2025’te başarıyla fırlatıldı. Fransız Guyanası'ndaki Avrupa Uzay Limanı'ndan Vega-C roketiyle uzaya gönderilen uydu, fırlatmadan bir saatten az bir süre sonra roketin üst aşamasından ayrıldı.
İLK SİNYAL ANTARKTİKA'DAN
Almanya'daki ESA Avrupa Uzay Operasyonları Merkezi'ndeki kontrolörler, Antarktika'daki Troll yer istasyonu aracılığıyla uydunun beklendiği gibi yörüngede çalıştığını doğrulayan ilk sinyali 12:28 CEST’de aldı. Görevin ilk günlerinde, uydu sistemlerinin düzgün çalıştığından emin olmak amacıyla "fırlatma ve erken yörünge" aşaması yürütülecek.
AĞ REFLEKTÖRÜ AÇILIYOR
Bu kritik aşamada, uydunun 12 metre genişliğindeki ağ reflektörünün yerleştirilmesini sağlamak için 7,5 metrelik bir bomla desteklenen bir dizi karmaşık manevra gerçekleştirilecek. Başarıyla tamamlandığında, Biomass ESA’nın öncü Dünya Kaşifleri (Earth Explorers) görevleri arasında yerini alacak.
İLK P-BANT RADAR
Biomass, uzaya gönderilen ilk P-bant sentetik açıklıklı radar sistemini taşıyan uydu olarak öne çıkıyor. Bu radar, orman örtüsünü delerek ağaç gövdeleri, dallar ve köklerde depolanan karbonu ölçebiliyor. Böylece ormanların karbon stokları ve bu stokların zaman içindeki değişimi hakkında yüksek doğrulukta veriler elde edilecek.
KÜRESEL KARBON İÇİN VERİ
Ormanlar yılda yaklaşık 8 milyar ton karbondioksit emerek Dünya'nın iklim sisteminde hayati rol oynuyor. Ancak ormansızlaşma ve bozulma, bu karbonun atmosfere geri salınmasına yol açarak iklim değişikliğini hızlandırıyor. Bilim insanları, ormanlarda ne kadar karbon depolandığını ve bu miktarın nasıl değiştiğini doğru biçimde takip etmekte zorlanıyordu. Biomass bu boşluğu doldurmak üzere devreye giriyor.
BİYOÇEŞİTLİLİK VE JEOLOJİ
Görev kapsamında elde edilecek veriler, yalnızca karbon izleme değil, aynı zamanda habitat kaybı ve bunun biyoçeşitlilik üzerindeki etkileriyle ilgili analizlerde de kullanılacak. Ayrıca, uydunun sağladığı radar görüntüleri çöl bölgelerindeki yeraltı jeolojisinin, buz tabakası yapılarının ve orman tabanı topografyasının haritalanmasında değerlendirilecek.
50 ŞİRKETLİK İŞ BİRLİĞİ
Biomass uydusu, aralarında Airbus UK'nin de bulunduğu 50’den fazla şirketin katkısıyla geliştirildi. ESA yetkilileri, görevle ilgili ilk değerlendirmelerde bu iş birliğini ve yenilikçi mühendislik sürecini öne çıkararak, Biomass’ın Dünya hakkında çığır açan keşiflere olanak tanıyacağını vurguladı.
İKLİM BİLİMİ İÇİN YENİ DÖNEM
ESA Dünya Gözlem Programları Direktörü Simonetta Cheli, Biomass görevinin, karbon döngüsü ve iklim sistemi hakkındaki bilgileri geliştireceğini belirtti. Bu uydu sayesinde, gezegenimizin yeşil akciğerleri olan ormanların iklim üzerindeki etkileri daha net anlaşılabilecek.
