Salı, 05 Kasım, 2024
Serbest çalışma ekonomisine doğru ilerledikçe işler hakkında daha az düşünüp, yetenekler hakkında düşünmeye daha fazla zaman harcamalıyız” diyen dünyaca ünlü fütürist Thomas Frey, İstanbul Ticaret’e açıklamalarda bulundu. İşte Frey’in sorularımıza verdiği yanıtlar:
Gelecekte dünya nasıl olacak? Şimdi olduğundan daha mı iyi olacak, yoksa daha mı zor olacak?
İyi olarak da kötü olarak da senaryolar üretmek kolay ama ben daha iyi bir geleceğe gittiğimizi düşünüyorum. Ancak önümüzdeki yol gerçekten zor bir yol. Sürücüsüz teknolojiler, tarihteki en yıkıcı teknolojilerden olacak. Tekerleğin, elektriğin, hatta arabanın icadından bile daha yıkıcı olacak, çünkü tarih içinde olmuş her şeyden daha fazla insanın hayatını bozacak. Ama bu, önümüzdeki 20-30 yılda açığa çıkacak.
Tahminen her dört işten biri bu sürücüsüz teknolojilerden dolayı yok olacak ama aynı zamanda da tonlarca iş imkanı oluşturacak. Ancak bu işlerin çoğu yeni yetenekler gerektirecek ve herkesin tekrardan eğitilebileceğini düşünemeyiz.
İş dünyası nasıl şekillenecek? Örneğin, bazıları birçok insanın evinden çalışacağını söylüyor. Kimler işe gidecek ve fiziksel olarak üretim yapacak? İşsizlik ve suç oranları artacak mı? Eğer böyle olacaksa hükümetler bu sorunlara nasıl çözümler bulacaklar?
Makineler tarafından üretilen müzikleri mi yoksa insanlar tarafından üretilen müzikleri mi satın alacağız?
Makine tarafından yapılan sanatı mı satın alacağız, bir robotu bale yaparken mi izleyeceğiz, sürücüsüz arabaların olduğu bir yarışı mı izleyeceğiz ya da robot atletlerin yarıştığı bir stadyumda mı oturacağız?
Böyle şeyler olduğu zaman, her ikisini de yapmayı seçeceğiz. Kesinlikle bir tanesini daha fazla seveceğiz ama insan sanatını da robot sanatını da satın alacağız. Bir gün insanlar tarafından işletilen bir restorana gideceğiz, bir gün robotlar tarafından işletilene. Bazı arkadaşlarımızla insanlardan oluşan favori takımımızı destekleyeceğiz, bazı arkadaşlarımızla robot atletlerin olduğu favori takımımızı destekleyeceğiz.
Ayrıca bazı robotları sevip, bazılarından nefret edeceğiz.
Bir “ya–ya da” dünyasında yaşamıyoruz. Hatta bizim kültürümüz daha çok “ikisi–ve” ekonomisinde şekillenmiştir.
Evet, bu yeni opsiyonlar birbirini tamamlayacak, restoran başına düşen çalışan sayısını azaltacak ve bugünün talebini karşılayabilecek sayıda sanatçı ve müzisyen olmayacak. Fakat talep arttığı sürece, bu alanlarda daha çok insanın çalıştığını görebiliriz.
En büyük mücadelemiz en uygun dengeyi bulmak olacak. En iyi restoranlar verimliliği artırmak için robot kullanacaklar, en iyi sanatçılar daha iyi sanat üretmek için robot kullanacaklar ve en iyi müzisyenler ve atletler robotlara karşı olmak yerine onlarla birlikte çalıp oynayacaklar.
Ortaya yeni meslekler çıkacak mı? Şu an popüler olan mesleklerden kaybolacak olanlar olacak mı?
Ortada makineleşmenin meslekleri yok ettiğine dair yanlış bir fikir var, bu doğru değil. Mesleklerin bazı bölümlerini yok ediyor ve belirli yeteneklere gereksinimi ortadan kaldırıyor ama tam olarak bir meslek bundan daha karışık.
Yakın zamanda Harvard ekonomisti James Bessen tarafından açıklanan bir rapora göre, makineleşme son 67 yıl içerisinde sadece bir mesleği tamamen yok etti; asansör operatörleri.
1950 Birleşik Devletler nüfus sayımında listelenen 270 meslekten sadece ‘asansör operatörleri’nin makineleşmeden dolayı ortadan kalktığı görülüyor.
Diğer 32 meslek talep azlığından dolayı ve beşi de teknolojik olarak eski oldukları için ortadan kalkmış.
Kısa ve orta vadede, makineleşmenin ana etkisi meslekleri ortadan kaldırmak değil, onları yeniden tanımlamak. Ekonominin gerektirdiği yetenekler ve görevler değiştikçe, buna karşı olan tepkimiz telaşa kapılmak ve korumacılık olmamalı, eğitime stratejik yatırımlar yapılmalı.
ATM makineleri, banka çalışanlarının görevlerinin çoğunu değiştirdi ama hepsini değil. Sonuç olarak ATM’ler banka çalışanlarının başka işleri daha verimli yapmasına olanak sağladı.
Benzer şekilde sayaç okuyucuları, sayaç okumaktan daha çok şey yapıyor. Satış elemanları kasiyerlik yapmak dışında şeyler yapıyor. Ve seyahat acentaları, öğretmenler, tır sürücüleri, bilet gişesi çalışanları ve hatta otopark çalışanları bile basit bir işten fazlasını yapıyor.
Makineleşme, spesifik bir meslek için gereken insan sayısını azaltsa da o işi nadiren yok eder.
İhtiyaca göre, hangi meslekler her zaman var olacak?
Bir robotun gülümsemesi, bir annenin gülümsemesi kadar rahatlatıcı olacak mı?
Bir robotun size güzel olduğunuzu söylemesi, erkek arkadaşınızın veya kız arkadaşınızın aynı şeyi size söylemesi kadar anlam ifade edecek mi?
İnsanların sahip olduğu sözde alt nitelikleri listelemek kolay. Robotlar terlemez, şikayet etmez, idrarını yapma gereksinimi olmaz, ara vermez, kızmaz ya da hata yapmaz.
Biz genelde makineleri acımasız, aşağılayan, tembel, kindar, şiddet eğilimli, mantıksız, sakar, açgözlü, kıskanç, öfkeli, güce tapan, bencil, utangaç, patavatsız, yüzeysel veya aptal olarak dizayn etmiyoruz.
Fakat insanlar bu olumsuzlukları dengelemek için bir takım olumlu özelliklere sahiptir. İnsanlar arkadaş canlısı, yardımcı, cazibeli, iyi kalpli, risk alan, cesur, empatik, ilham verici, zeki, becerikli, cömert, kibar, mütevazı ve bağışlayıcı olabilir.
İnsanların yerine geçecek olan makineleri dizayn ederken ne kadar karışık olduğumuzu unutuyoruz.
İnsanların rekabete, ait olmaya, amaç sahibi olmaya ihtiyacı var. İlgiye, aşka, önem verilmeye ve insan dokunuşuna özlem duyuyoruz. İnsan dokunuşunun gücünü asla küçük görmememiz gerekiyor.
Evet, hepimiz kusurlu bireyleriz ve bu yüzden birkaç tane temel ihtiyacımız var.
Su, yiyecek, giyecek, emniyet ve güvenlik gibi şeylere ihtiyacımız var. Bu ihtiyaçlarımız karşılandığında ait olma, dostluk, aşk, samimilik ve aile gibi birkaç ihtiyaç daha ortaya çıkıyor.
Düşük seviyedeki ihtiyaçlarımız karşılandığında öz saygı, kendine saygı, statü, ün, tanınma, güç ve özgürlük gibi Maslow’un İhtiyaçlar Hiyerarşisi’ndeki şeylere yöneliyoruz.
Yüzeysel baktığımızda birçok alanda eksik, tamamlanmamış varlıklar olarak gözüküyoruz. Gerçek olan şey, ihtiyaçlarımızın ekonomiyi şekillendirdiği.
İnsanların her eksikliği yeni bir market yaratıyor.
Yiyecek ihtiyacımız olmasaydı manavlar olmazdı. Barınma ve emniyete ihtiyacımız olmasaydı konut sektörü olmazdı. Güç, statü ve özgürlük ihtiyacımız olmasaydı otomobil endüstrisi olmazdı.
İronik olarak, robotların var olması tamamen kendi temel ihtiyaçlarımızı karşılamak istememizden kaynaklanıyor. Öte yandan robotlar bu tip ihtiyaçlara sahip değil.
GELECEĞİN 20 ÖNEMLİ YETENEĞİ
En çok talep görecek işler, önümüzdeki yıllarda önemli 10 gelişmeyle bağlantılı olacak.
Fakat ‘serbest çalışma ekonomisi’ne doğru ilerledikçe işler hakkında daha az düşünüp, yetenekler hakkında düşünmeye daha fazla zaman harcamalıyız. İnternet, işimizin gerektirdiği yetenekteki insanları önceki zamanlara göre daha iyi şekilde bulmamıza yardım eden çok gelişmiş bir iletişim aracıdır. Şirketler, tam zamanlı çalışanlar yerine, 2 aylık, 2 haftalık, 2 günlük ya da 2 saatlik çalışacak kişileri bulmaya çalışacak.
Büyük ihtimal tam zamanlı işler yine olacak ama iş mevkilerinin büyük çoğunluğu kısa zamanlı işçilerle doldurulacak. İnsanların çoğu “kendi işini kendin gör” yaşam tarzına geçiş yapacak. Upworth, şirketlerin doldurmaya çalıştığı yerlere aradıkları serbest çalışanların sahip olması gereken yeteneklerin listesini yayınladı. Bu son liste yeni bir 1 numara yeteneğine sahip: Bir önceki listenin birincisi olan doğal dil işlemenin yerini kapan sanal gerçeklik.
EN İYİ 20 NİTELİK
Bunlar her ne kadar aşırı teknik işler olsa da daha az yeteneğe sahip olan insanlar için de iş imkanları olacak. Hâlâ garsonlara, aşçılara, satış elemanlarına, bahçıvanlara, hastane çalışanlarına ve daha fazlasına ihtiyaç olacak.
ÖNÜMÜZDEKİ 30 YILDA 10 ÖNEMLİ GELİŞME
"Makineleşme son 67 yıl içerisinde sadece bir mesleği tamamen yok etti o da asansör operatörleri."
"Şirketler, tam zamanlı çalışanlar yerine, 2 aylık, 2 haftalık, 2 günlük ya da 2 saatlik çalışan arayacak."
"Sürücüsüz teknolojiler, tarihteki en yıkıcı teknolojilerden olacak."
"Robotlar terlemez, şikayet etmez, ara vermez, kızmaz ya da hata yapmaz."
23 Ekim 2017 Pazartesi
05 Kasım 2024 Salı
05 Kasım 2024 Salı
05 Kasım 2024 Salı
05 Kasım 2024 Salı
05 Kasım 2024 Salı