Dünya Bankası’nın yayımladığı Emtia Piyasaları Görünüm Raporu, küresel ekonomik yavaşlama, petrol fazlası ve politika belirsizliklerinin emtia fiyatlarını aşağı çektiğini gösteriyor. Rapora göre fiyatlar bu yıl ve gelecek yıl yüzde 7’şer gerileyecek. 2026’ya gelindiğinde ise düşüş art arda dördüncü yılına girerek 6 yılın en düşük seviyesini oluşturacak.
EMTİA FİYATLARINDA GENEL DÜŞÜŞ EĞİLİMİ
Raporda, zayıf küresel ekonomik büyüme, petrol fazlasındaki yükseliş ve süregelen politika belirsizliklerinin fiyatlardaki gerilemede belirleyici olduğu vurgulandı. Enerji fiyatlarındaki düşüşün küresel enflasyonu hafiflettiği, pirinç ve buğday fiyatlarının gerilemesiyle birçok gelişmekte olan ülkede gıda fiyatlarının daha erişilebilir hale geldiği belirtildi.
Son düşüşlere rağmen emtia fiyatlarının hâlâ pandemi öncesinin üzerinde seyrettiği ifade edildi. Buna göre fiyatların 2025’te 2019 seviyelerinin yüzde 23, 2026’da ise yüzde 14 üzerinde kalması bekleniyor.
PETROLDE FAZLA ARTIYOR, FİYATLAR GERİLİYOR
Raporda küresel petrol fazlasının bu yıl önemli ölçüde arttığı, 2025’te ise 2020’deki son zirvenin yüzde 65 üzerine çıkmasının beklendiği kaydedildi. Elektrikli ve hibrit araçlara yönelik talebin güçlenmesi ve Çin’de petrol tüketiminin durağanlaşması nedeniyle küresel talebin yavaş arttığına dikkat çekildi.
Brent petrolün varil fiyatının bu yıl ortalama 68 dolar seviyesinden 2026’da 60 dolara gerileyeceği öngörüldü. Bu seviye son 5 yılın en düşüğü olacak. Genel enerji fiyatlarının 2025’te yüzde 12, 2026’da ise yüzde 10 düşmesi bekleniyor.
GIDA FİYATLARI DA GERİLİYOR
Gıda fiyatlarının 2025’te yüzde 6,1, 2026’da ise yüzde 0,3 oranında düşeceği tahmin edildi. Raporda, rekor üretim ve ticaret gerilimleri nedeniyle soya fasulyesi fiyatlarının bu yıl gerilediği, sonraki iki yılda dengelenmesinin beklendiği ifade edildi. Arz koşullarının iyileşmesiyle kahve ve kakao fiyatlarında 2026’da düşüş öngörüldü.
Gübre fiyatlarının ise 2025’te girdi maliyetleri ve ticaret kısıtlamaları nedeniyle yüzde 21 artması, 2026’da yüzde 5 gerilemesi bekleniyor. Bu yılki artışın çiftçilerin kâr marjlarını daraltabileceği ve gelecekteki mahsul verimi konusunda endişeleri artırabileceği belirtildi.
ALTIN VE GÜMÜŞTE YÜKSELİŞ BEKLENTİSİ
Raporda, kıymetli metallerin bu yıl rekor seviyelere ulaştığına dikkat çekildi. Güvenli liman talebi ve merkez bankalarının güçlü alımlarının bu yükselişi desteklediği ifade edildi.
Altının 2025’te yüzde 42 artacağı, 2026’da yüzde 5 artışla 2015-2019 ortalamasının neredeyse iki katına ulaşacağı tahmin edildi. Gümüşün ise bu yıl yüzde 34 yükselerek rekor yıllık ortalama seviyeyi gördüğü, 2026’da da yüzde 8 artış beklendiği kaydedildi.
BELİRSİZLİKLER FİYATLARI DAHA DA AŞAĞI ÇEKEBİLİR
Dünya Bankası, küresel büyümenin zayıf kalması, ticaret gerilimlerinin derinleşmesi ve politika belirsizliklerinin uzaması durumunda emtia fiyatlarının öngörülenden daha fazla gerileyebileceği uyarısında bulundu.
