Tayvan basınında çıkan haberlere göre, Tayvan Yarıiletken Üretim Şirketi (TSMC), Katar, Singapur ve Hindistan’da yeni çip üretim tesisleri kurma tekliflerini reddetti. Şirketin yurtdışı genişlemesi, Japonya ve ABD’de kurduğu yeni tesislerle son yıllarda gündemin önemli maddelerinden biri oldu. ABD’deki tesis şu anda gelişmiş 4 nanometrelik ürünler üretiyor. Ancak DigiTimes’ın haberine göre, TSMC kazançlı teklifler almasına rağmen üç ülkede yeni fabrikalar açma planından vazgeçti.
ABD’DE YÜKSEK MALİYETLER
TSMC’nin ABD’de gelişmiş çip üretim tesisi kurma kararı duyurulduğunda büyük tartışmalara neden olmuştu. Şirketin kurucusu Dr. Morris Chang, ABD’de yüksek işçilik maliyetleri ve tedarik zinciri kısıtlamalarının üretim maliyetlerini artırabileceğine dikkat çekmişti. Son raporlar, ABD’de üretilen ürünlerin fiyatının yüzde 30 oranında artabileceğini ve bu rakamın önceki analist değerlendirmeleriyle paralellik gösterdiğini ortaya koydu.
Yine de, Beyaz Saray’da dönemin Başkanı Trump ile ortak yapılan bir açıklamada, TSMC’nin ABD yatırımlarını 100 milyar dolar artırdığı duyuruldu. Şirket, NVIDIA ile yakın işbirliği sayesinde küresel AI çip pazarında önemli bir paya sahip oldu. COMPUTEX teknoloji konferansı için Tayvan’da bulunan NVIDIA CEO’su Jensen Huang’ın varlığıyla, egemen yapay zeka konusundaki tartışmalar tekrar gündeme geldi.
ÜÇ ÜLKENİN TEKLİFLERİ
Digitimes’ın haberine göre, Orta Doğu ülkeleri ve Hindistan, TSMC’yi kendi sınırlarında çip üretim tesisleri kurmaya ikna etmek için yoğun çaba sarf etti. Egemen yapay zeka kavramı, ülkelerin ulusal ihtiyaçlarına yönelik özel yapay zeka modellerini çalıştırabilmelerini sağlayan ileri bilgi işlem gücünü ifade ediyor.
Singapur, Katar ve Hindistan, TSMC’ye bu ülkelerde çip üretimi gerçekleştirmesi için çeşitli teklifler sundu. Ancak TSMC’nin ABD’deki üretim tesisi kararını, Amerika’daki ürün talebini dikkate alarak dikkatlice verdiği biliniyor. Şirket, yeni çip üretim tesisleri açma kararlarını daima müşteri taleplerine göre şekillendirdiğini vurguluyor. ABD tesisleri duyurulduktan sonra, Apple ve NVIDIA gibi büyük teknoloji firmalarının Arizona’daki tesislerden çip satın almaya başlaması bu yaklaşımı destekliyor.
TEDARİK ZİNCİRİNDE STRATEJİ
TSMC’nin tercih ettiği tedarikçilerin ABD’de Tayvan’daki kadar güçlü bir varlığı olmamasına rağmen, firma hâlâ yarı iletken tasarımı ve hammadde endüstrisine yakın olmaktan avantaj sağlıyor. Japonya’da ise kimyasal ve diğer hammadde tedarikçilerine erişim sayesinde benzer bir ekosistem bulunuyor.
DigiTimes, üç ülkenin TSMC’yi ikna etme konusundaki ısrarına rağmen şirketin bu teklifleri reddettiğini belirtiyor. Reddin temel nedeninin işgücü kısıtlamaları olduğu ifade ediliyor. Ayrıca Orta Doğu ülkelerinin TSMC’den olgun süreç tesisleri yerine öncü üretim tesisleri kurmasını beklemesi de karar üzerinde etkili oldu.
İŞGÜCÜ VE TALİP SORUNLARI
Gelişmiş çip üretim tesislerinin işletilmesi, firmaların milyarlarca dolarlık yatırımlarını geri kazanabilmeleri için uzmanlaşmış işgücü ve istikrarlı talep gerektiriyor. Bu koşullar olmadan tesislerin verimli çalışması mümkün olmuyor.
Katar, üç ülke arasında TSMC’yi en çok ikna etmeye çalışan ülke konumunda bulunuyor. Ülke, firmanın fikrini değiştirmesi için daha fazla sübvansiyon sağlamayı amaçlıyor. Ancak TSMC, mevcut işgücü koşulları ve piyasa dinamiklerini göz önünde bulundurarak teklifleri reddetme kararını sürdürüyor.
