James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ile evrenin erken dönemlerine dair şimdiye kadar elde edilen en geniş galaksi grubu kataloğu yayımlandı. Uluslararası astronomlardan oluşan bir ekip, COSMOS-Web adlı gözlem alanında yaklaşık ‘1.678 galaksi grubu’ veya proto-küme tespit ederek, galaksi oluşumu ve evrenin büyük yapısına dair yeni bilgiler ortaya koydu.
ESA’DAN AYIN GÖRÜNTÜSÜ
Bu kapsamlı gözlemler, ‘1 milyar yıl öncesinden 12 milyar yıl öncesine kadar’ olan kozmik dönemi kapsıyor. Araştırmada yer alan 6 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galaksi kümesinin görüntüsü, Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından ‘ayın görüntüsü’ olarak seçildi ve 29 Nisan itibarıyla kurumun resmi kanallarında yayımlanmaya başlandı.
DEVASA KOZMİK YAPILAR
Araştırma, galaksi kümelerinin yalnızca yıldızlardan değil, aynı zamanda karanlık madde, sıcak gaz ve süper kütleli kara delikler gibi unsurlardan oluştuğunu gözler önüne serdi. Bilim insanları, bu bileşenlerin etkileşiminin, hem galaksilerin evriminde hem de büyük kozmik yapıların oluşumunda belirleyici olduğunu vurguluyor.
KOZMİK AİLE BAĞLANTISI
Galaksilerin evrende tek başına bulunmadığı, aksine "kozmik ağ" olarak adlandırılan geniş bir yapının parçası olduğu belirlendi. Bu yapı, galaksilerin filamentler ve duvarlar boyunca kümelendiği yoğun bölgelerden oluşuyor. Tıpkı ‘insan toplulukları gibi’, galaksilerin de ‘aileler’ oluşturduğu ve gruplar içinde evrim geçirdiği kaydediliyor. Samanyolu Galaksisi de, Yerel Grup adı verilen daha küçük bir galaksi topluluğunun üyesi.
GELİŞEN GALAKSİ ŞEKİLLERİ
Araştırma sonuçları, galaksilerin ‘kozmik zaman içinde şekil değiştirdiğini’ ortaya koyuyor. Erken evrende daha düzensiz ve yıldız üretiminde aktif olan galaksiler, zamanla daha simetrik ve yıldız oluşumu durdurulmuş yapılara dönüşüyor. Bu değişim, gökbilimcilere galaksi morfolojisinin evrimi hakkında somut kanıtlar sunuyor.
DERİN ZAMAN YOLCULUĞU
James Webb Uzay Teleskobu'nun yüksek hassasiyeti sayesinde elde edilen yeni veriler, galaksi kümelerinin geçmişten günümüze nasıl evrimleştiğini gösterme açısından büyük önem taşıyor. Gözlemler, galaksilerin birleşme süreçleri, süper kütleli kara deliklerin etkileri ve sıcak gazın rolü gibi çok sayıda unsuru açıklamaya yardımcı oluyor.
