HABER: AYŞE BAŞAK
ABD’nin Los Angeles kentinde 5 Nisan’da meydana gelen depremi bazı kent sakinleri önceden biliyorlardı. Bu kent sakinleri, şehirden 61 kilometre uzaklıkta gerçekleşen 5.3 şiddetindeki depremi, yaşadıkları yere ulaşmasından 30 saniye önce öğrendiler. Haberi veren ise Quake Alert isimli cep telefonu aplikasyonuydu.
ZAMAN KAZANDIRIYOR
Depremin meydana geldiği noktadan şehre, insanların yoğun olarak yaşadıkları bölgeye gelişi belli bir zaman alıyor. Deprem dalgalarının kat ettikleri bu yol, bazen insanları uyaracak, onların acil birtakım tedbirler almalarını sağlayacak bir zaman tanıyacak şekilde uzun da olabiliyor. Quake Alert, depremin merkezi ile deprem dalgalarının ulaştığı nokta arasındaki zaman farkını kullanarak insanlara uyarı gönderen bir uygulama. Kullanıcılardan Alissa Walker, “Yere yatmak, siper almak ve bir şeylere tutunmak için 34 saniyem vardı. Bu kadar çok sarsıntı olacağını bilmiyordum” diyor.
DEVLETLE ORTAK
Uygulama, devletin erken uyarı ile ilgili alt yapısını kullanıyor. Yani zaten mevcut olan deprem dedektörlerini ve erken uyarı sistemlerini, devlet kurumlarıyla ortak çalışarak bir cep telefonu aplikasyonuna dönüştürmüşler. Deprem uyarısını cep telefonu ile insanlara ulaştırıyorlar.
DAHA ÇOK İNSANA ULAŞMAYI SAĞLIYOR
Deprem uyarısının cep telefonları aracılığı ile yapılması, uyarının daha çok insana zamanında ulaşması açısından faydalı. Birkaç saniye bile deprem anında çok şey değiştiriyor. İnsanların deprem pozisyonu almaları, başlarının üzerinde tehlike oluşturan bir şey varsa yer değiştirmeleri, ağır ekipmanlarla çalışan insanların işleri durdurmaları, araçların durması gibi pek çok faydası olduğu muhakkak.
ELEKTRİKLİ ARAÇLARIN ŞARJI RAYLARDAN ŞARJI RAYLARDAN
Ulaşım, genel karbon emisyonu içerisinde yaklaşık üçte bir oranında bir pay tutuyor. Bu nedenle ulaşımda çevreye duyarlı bir yöntemin geliştirilmesi çok önemli. Çevreye duyarlı ulaşım deyince akla hemen elektrikli araçlar geliyor. Gelecekte elektrikli araçların yolları dolduracağı şimdiden belli.
ÖZEL ŞERİT
Ancak elektrikli araçlar için şarj ünitelerine ihtiyaç var. Bu konuda henüz bir çözüme ulaşılmış değil. Elektrikli araçların da tıpkı benzin ve mazotlu araçlarda olduğu gibi istasyonlarda hızlıca işlem görmeleri gerekiyor. Saatler süren şarj işlemleri, elektrikli araçların kullanımını zorlaştırıyor. Bu durumla başa çıkmak için elektrikli araçları kablosuz olarak şarj edecek özel şeritler olması gibi çözümler üzerinde duruluyor.
ASFALT YOL
İsveç’te ise başka bir fikir üzerinde çalışılıyor. İsveç Ulaşım İdaresi, iki kilometre uzunluğunda özel bir yol hazırladı. Asfalt yolun elektrik iletecek şekilde bir ray ile donatıldığı bu projeye eRoadArlanda ismi verildi. Araç yolda ilerlerken alt taraftan sürekli olarak bu elektrik ile beslenecek. Tıpkı bir zamanların moda olan araba yarıştırılan oyuncaklarında olduğu gibi.
PİL DEVREDE
Eğer araç park edilecekse veya bu sistemin olmadığı tali bir yola girecekse, aracın altındaki elektrik bağlantısını sağlayan aparat yukarı çekiliyor ve araç yoluna pil gücü ile devam ediyor.
Yolun ortasından yüksek voltajlı bir hattın geçmesi kulağa oldukça güvensiz gelse de gelişen teknoloji sayesinde insanları ve hayvanları koruyacak şekilde yapılabilmiş. Asıl iletkenin çok derinde olması ve elektrik iletiminin kısa aralıklarda olması sayesinde tehlikenin önlendiği belirtiliyor. Yağmur, taş toprak gibi sorunlar da kendinden drenajlı olan bu sistemle halledilmiş görünüyor.
Eğer projenin testleri başarılı giderse İsveç’teki tüm otobanların bu şekilde düzenlenmesi bekleniyor. Ancak sadece otobanların bu şekilde yapılması öngörülüyor. Otomobillerin küçük yollarda, sokak aralarında dolaşırken pil gücü ile gitmesinin uygun olduğu düşünülüyor.
