ABD ile Çin arasındaki altıncı nesil savaş uçağı rekabeti yeni bir boyuta taşındı. Çin’in yeni geliştirdiği J-36 savaş uçağına ait görüntülerin internete düşmesiyle Pekin’in askeri teknolojideki ilerleyişine dair spekülasyonlar yeniden alevlendi.
GİNKGO YAPRAĞI TASARIM
J-36’nın test görüntülerinde kuyruksuz ve üçgen biçimli, bazı yorumcuların “ginkgo yaprağına” benzettiği bir tasarımla gökyüzünde süzüldüğü görülüyor. Chengdu semalarında J-20 hayalet uçağıyla birlikte uçarken kayda geçen görüntüler, J-36’nın adını taşıyan işaretlerle doğrulandı. Aynı gün, Shenyang Aircraft Corporation yakınlarında V şeklinde kanatlara ve çift motora sahip başka bir jet daha görüntülendi. Analistler bu uçağı geçici olarak J-50 olarak adlandırdı.
ZAMANLAMA MESAJI VERİYOR
Gelişmiş savaş uçaklarının geliştirme süreci genellikle 20 yıl kadar sürüyor. Çin’in 2010’ların sonunda başladığı programda, ilk test uçuşunun geçtiğimiz yıl gerçekleştirilmesi sürecin beklenenden hızlı ilerlediğine işaret ediyor. Uzmanlara göre, test uçuşundan çok, bu uçuşların kamuoyuna duyurulma biçimi ve zamanlaması dikkat çekici. South China Morning Post’a göre, açıklama zamanlamasıyla Çin, ABD’ye özellikle seçim sonrasında “modern askeri güç” mesajı vermek istiyor olabilir.
BOYUT VE MOTOR DİKKAT ÇEKİYOR
Çin medyasının paylaştığı bilgilere göre J-36, yaklaşık 75 feet uzunluğunda ve 119 bin pound ağırlığında. Bu özellikleriyle J-20 gibi beşinci nesil jetlerden önemli ölçüde daha büyük. Uçağın üç motorlu tasarımı ise günümüz savaş uçakları için sıra dışı bir tercih olarak öne çıkıyor. Genellikle çift motor tercih edilen bu alanda, üç motor daha fazla itiş gücü ve yük kapasitesi sağlasa da yakıt tüketimi ve bakım açısından zorlukları da beraberinde getiriyor.
SÜPER SEYİR HEDEFİ
Uzmanlara göre Çin, tıpkı ABD'nin NGAD (Yeni Nesil Hava Hakimiyeti) programında olduğu gibi, süper seyir kabiliyeti ve yüksek performans hedefliyor. J-36'nın mevcut motorlarının çok gelişmiş görünmemesi, Çin’in hâlâ bu sınıf için ideal motor üzerinde çalıştığını gösteriyor. İlk etapta WS-15 motorlarının kullanılması beklenirken, teknoloji olgunlaştıkça daha gelişmiş seçeneklere geçilmesi muhtemel.
STRATEJİK GELİŞİM VURGUSU
Çin, uzun süredir gelişmiş savaş uçaklarında Rus motorlarına bağımlıydı. Ancak WS-15 gibi yerli motorlarla bu bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. J-36’nın üç motorlu tercihinin, Çin'in altıncı nesil jetler için bağımsız ve güçlü motor teknolojisi geliştirme çabalarının bir göstergesi olduğu değerlendiriliyor.
