Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, geçen yılın eylül ayında 2 milyar 335 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabında, bu yılın aynı ayında 1 milyar 652 milyon dolarlık fazla oluştu. Bunun sonucunda 12 aylık cari işlemler açığı 18 milyar 444 milyon dolara geriledi.
Bu gelişmede, ekimde geçen yılın aynı dönemine göre ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının 2 milyar 730 milyon dolar azalarak 1 milyar 23 milyon dolara gerilemesi ve hizmetler dengesi kalemi kaynaklı net girişlerin 1 milyar 925 milyon dolar artarak 3 milyar 674 milyon dolara yükselmesi etkili oldu.
Geçen yılın eylül ayında 3 milyar 270 milyon dolar olan altın ve enerji hariç cari işlemler fazlası, bu yılın aynı döneminde 5 milyar 581 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler de eylülde 1 milyar 428 milyon dolar artarak 2 milyar 983 milyon dolara çıktı.
Birincil gelir dengesinden kaynaklanan net çıkışlar eylülde geçen yılın aynı ayına göre 509 milyon dolar artarak 1 milyar 37 milyon dolara yükseldi. Aynı dönemde ikincil gelir dengesi kaleminden kaynaklanan net girişler, 159 milyon dolar azalarak 38 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
AA Finans Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistler, cari işlemler hesabının eylülde 1 milyar 420 milyon dolar fazla vermesini bekliyordu. Öte yandan, ağustos ayına ilişkin cari işlemler fazlası 528 milyon dolardan 814 milyon dolara revize edildi.
Eylülde doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler 1 milyar 86 milyon dolar oldu. Bu dönemde, portföy yatırımları 1 milyar 219 milyon dolarlık net giriş kaydetti.
Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, eylülde yurt dışı yerleşikler, hisse senedi piyasasında 62 milyon dolarlık net alış ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 189 milyon dolarlık net satış yaptı.
Yurt dışındaki tahvil ihraçlarıyla ilgili olarak, bankalar ve genel hükümet sırasıyla 26 milyon dolar ve 2 milyar 250 milyon dolar net kullanım gerçekleştirmişken, diğer sektörler 408 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.
Yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları eylülde 760 milyon dolar net azalış kaydetti. Yurt dışı bankaların yurt içindeki mevduatları, yabancı para cinsinden 392 milyon dolar artış ve Türk lirası cinsinden 765 milyon dolar net azalış olmak üzere toplam 373 milyon dolar net azalış kaydetti.
Yurt dışından sağlanan kredilerle ilgili eylülde bankalar 745 milyon dolar ve genel hükümet 131 milyon dolar net geri ödeme, diğer sektörler ise 540 milyon dolar net geri kullanım gerçekleştirdi.
Resmi rezervlerde ise eylül ayında 5 milyar 589 milyon dolar net artış gözlendi.
Merkez Bankası geçici verilerine göre, dönemler itibarıyla ödemeler dengesi gerçekleşmeleri şöyle (milyon dolar):
| 2020 Ocak-Eylül | 2021 Eylül | 2021 Ocak-Eylül | ||
| A- | CARİ İŞLEMLER HESABI | -28.313 | 1.652 | -11.738 |
| 1. | İhracat | 117.622 | 20.870 | 160.045 |
| 2. | İthalat | 146.972 | 21.893 | 180.357 |
| Mal Dengesi | -29.350 | -1.023 | -20.312 | |
| 3. | Hizmet Gelirleri | 24.566 | 6.755 | 39.438 |
| 4. | Hizmet Giderleri | 16.758 | 3.081 | 22.520 |
| Mal ve Hizmet Dengesi | -21.542 | 2.651 | -3.394 | |
| 5. | Birincil Yatırım Kaynaklı Gelirler | 5.049 | 575 | 5.060 |
| 6. | Birincil Yatırım Kaynaklı Giderler | 11.842 | 1.612 | 14.200 |
| Mal, Hizmet ve Birincil Gelir Dengesi | -28.335 | 1.614 | -12.534 | |
| 7. | İkincil Yatırım Kaynaklı Gelirler | 22 | 38 | 796 |
| B. | SERMAYE HESABI | -25 | -2 | -62 |
| C. | FİNANS HESABI | 6.470 | -2.183 | -31.084 |
| 8. | Doğrudan Yatırımlar: Net Varlık Edinimi | 2.012 | 438 | 4.228 |
| 9. | Doğrudan Yatırımlar: Net Yükümlülük Oluşumu | 5.199 | 1.524 | 9.828 |
| 10. | Portföy Yatırımları: Net Varlık Edinimi | 1.669 | 535 | 455 |
| 11. | Portföy Yatırımları: Net Yükümlülük Oluşumu | -15.126 | 1.754 | 6.898 |
| 11.1. | Hisse Senetleri | -5.657 | 62 | -1.316 |
| 11.2. | Borç Senetleri | -9.469 | 1.692 | 8.214 |
| 12. | Diğer Yatırımlar: Net Varlık Edinimi | 159 | 370 | 8.617 |
| 12.1. | Merkez Bankası | 0 | 0 | 0 |
| 12.2. | Genel Hükümet | 33 | 19 | 16 |
| 12.3. | Bankalar | 2.695 | -680 | 5.148 |
| 12.4. | Diğer Sektörler | -2.569 | 1.031 | 3.453 |
| 13. | Diğer Yatırımlar: Net Yükümlülük Oluşumu | 7.297 | 248 | 27.658 |
| 13.1. | Merkez Bankası | 12.510 | -6 | 4.781 |
| 13.2. | Genel Hükümet | -471 | -131 | 6.167 |
| 13.3. | Bankalar | 2.644 | -817 | 5.332 |
| 13.4. | Diğer Sektörler | -7.386 | 1.202 | 11.378 |
| Cari, Sermaye ve Finans Hesapları | -34.808 | 3.833 | 19.284 | |
| D. | NET HATA VE NOKSAN | -7.826 | 1.756 | 13.516 |
| GENEL DENGE | 42.634 | -5.589 | -32.800 | |
| E. | REZERV VARLIKLAR | -42.634 | 5.589 | 32.800 |
| 14. | Resmi Rezervler | -42.634 | 5.589 | 32.800 |
| 15. | Uluslararası Para Fonu Kredileri | 0 | 0 | 0 |
