Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ekrem Arıkan, yaptığı açıklamada, eskiden borsadaki gelişmeler çoğunlukla sadece endeks değeri üzerinden takip edilirken, MKK tarafından son yıllarda yatırımcıya ilişkin verilerin detaylı ve güncel olarak paylaşılmaya başlanmasıyla, yatırımcı sayısı ve demografisi, portföy değerleri, risk eğilim endeksi gibi çeşitli verilerle yatırımcı analizinin daha dinamik takip edilmeye başlandığını söyledi.
Bu tür verilerle piyasa aktörlerine olduğu gibi yatırımcılara da finansal okuryazarlık düzeylerini geliştirmede destek olmaya çalıştıklarını belirten Arıkan, bazı ülkelerde, toplumun finansal okuryazarlık seviyesini, yatırım ve birikim kültürünü geliştirmek için ilkokul çağlarından itibaren çeşitli eğitimler verildiğini ifade etti.
Arıkan, "MKK olarak yayınladığımız verilerle ülkemizdeki finansal okuryazarlık düzeyini geliştirmek için de çalışıyoruz." dedi.
2023 yılının hem dünya hem de Türkiye için zorlu bir yıl olduğunu dile getiren Arıkan, şöyle devam etti:
"Bir yandan Kovid-19 salgını sonrası normalleşme süreci devam ederken, öte yandan Rusya-Ukrayna Savaşı'nın sebep olduğu belirsizlikler söz konusuydu. Salgın sonrası oluşan ekonomik şartlarda ise birçok ülke merkez bankasının uyguladığı sıkı para politikası, finansal piyasalarda daralmaya sebep olmuştu. Bunların üzerine şubatta ülkemizde hepimizi yasa boğan ve büyük yıkımlara sebep olan depremlerle karşılaştık. Filistin'de yaşanan insanlık dramına ise ne yazık ki hep birlikte büyük üzüntüyle şahit olmaya devam ediyoruz. Sermaye piyasalarımız, küresel ve yerel boyuttaki ekonomik, sosyal ve politik tüm bu gelişmelerden kaynaklı belirsizlikler ve zorluklara rağmen güçlenerek gelişimini sürdürmeye devam ediyor."
HALKA ARZLARLA YATIRIMCI İLGİSİNİN ZAMANLA TABANA YAYILMAYA DEVAM EDECEĞİNE İNANIYORUZ
Arıkan, geçen yıl yatırımcı sayısı ve endeks değerinde rekorlara şahit olunduğuna işaret ederek, "2 tanesi 2022 Aralık sonunda, 54 tanesi ise 2023 içinde SPK'den halka arz onayı alan 56 şirket, 2023 takvim yılında borsada işlem görmeye başladı. Böylece, 2023 yılı ülke tarihimizde en çok şirketin borsada işlem görmeye başladığı yıl olarak kayıtlara geçti." dedi.
Halka arzlardan 2023'te 79,79 milyar liralık fon sağlandığını dile getiren Arıkan, bu halka arzlara yaklaşık 124 milyon yatırımcı katılımı olduğunu ve arz başına ortalama 2,2 milyon yatırımcıya pay dağıtımı yapıldığını ifade etti.
Arıkan, 2022 sonunda pay piyasalarında 3 milyon civarında olan yatırımcı sayısının 20 Aralık 2023 itibarıyla 8,6 milyonu aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktığını ve 2024 Ocak ayı itibarıyla da 7,5 milyon seviyelerinde olduğunu belirterek, 2023 boyunca halka arzların da etkisiyle yatırımcı sayısındaki artışın ardından kaydedilen gerilemenin bu hızlı artış sonrası normal olduğunu söyledi.
Türkiye genelinde yeni şirketlerin de halka arz edilmesiyle yatırımcı ilgisinin zamanla tabana yayılarak devam edeceğine inandıklarını vurgulayan Arıkan, yeni yatırımcıların demografik yapılarına bakıldığında kadın yatırımcı oranının erkeklere yaklaştığına dikkati çekti.
Arıkan, yeni yatırımcıların 21-40 yaş aralığında yoğunlaştığının göze çarptığını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
"Yatırımcıların büyük kısmının portföy büyüklüğünün küçük olduğu dile getiriliyor, ancak bu normal bir durum. Nitekim genç ya da yeni yatırımcı olan kitlelerin yüksek tutarlarla yatırım yapması zaten beklenmez ve pek de uygun olmaz. Finansal okuryazarlığı gelişmiş ve yatırım kültürü edinmiş yatırımcıların büyük tutarlarla yatırım yapması daha sağlıklıdır. Yatırımcıların öncelikle kendilerine yatırım yaparak finansal okuryazarlık seviyelerini artırmalarını, verileri doğru okuyarak yatırımlarını ona göre planlamalarını öneriyoruz."
AECSD DÖNEM BAŞKANI OLARAK İSTANBUL'DA GENEL KURUL VE ZİRVE DÜZENLEYECEĞİZ
14 ülkenin üye olduğu Avrasya Merkezi Saklama Kuruluşları Birliğinin (AECSD) geçen yıl dönem başkanlığını devralmalarının yanı sıra World Forum of CSDs, Dünya Saklamacı Kuruluşlar Forumu yönetim kurulu üyesi olduklarını söyleyen Arıkan, bu görevlerle birlikte sorumluluklarının, Türkiye ve bölge adına da arttığını dile getirdi.
Arıkan, bu yıl AECSD Genel Kurulunun İstanbul'da yapılacağını ve üye ülkelerin katılımıyla program düzenleneceğini belirterek, "Aralarında Rusya, Hindistan, Güney Kore, İran ve Türki cumhuriyetlerin de yer aldığı 14 ülke ve diğer yabancı birlik temsilcilerini ülkemizde ağırlayacağız. Zirve programı, hem MKK olarak bölge ülkeleriyle işbirliklerimizi geliştirme, hem de bölge olarak sermaye piyasalarımızın konularını masaya yatırarak istişare etme açısından önemli olacak." ifadesini kullandı.
2024'TE YENİ FİNANSAL TEKNOLOJİ ÜRÜN VE HİZMETLERİ, YENİ ÜLKELERE İHRAÇ ETMEK İÇİN ÖZELLİKLE ÇALIŞIYORUZ
Finansal okuryazarlığı artırma ve yatırım kültürünü yaymaya yönelik çalışmalarına devam edeceklerini söyleyen Arıkan, "Piyasalarımızı daha ilerilere taşımak için kamuyu aydınlatma ve finansal bilgi paylaşımı amacıyla işlettiğimiz platformlarımızı geliştirmeyi sürdürüyoruz." diye konuştu.
Arıkan, özellikle son yıllarda önemi artan veriye dayalı ürün ve hizmetlerini daha da geliştirme gayretinde olduklarını vurgulayarak, Sermaye Piyasası Kurulu ile Sermaye Piyasası Risk Merkezi gibi kritik altyapılar üzerinde çalıştıklarını bildirdi.
MKK olarak geliştirdikleri finansal teknoloji ürünlerini ihraç ettiklerini, gurur verici bir konumda bulunduklarını kaydeden Arıkan, Endonezya sermaye piyasalarında e-GKS Elektronik Genel Kurul Sistemi'nin kullanıldığını, 2024'te yeni finansal teknoloji ürün ve hizmetlerini yeni ülkelere ihraç etmek için özellikle çalıştıklarını söyledi.
Arıkan, yakın zamanda Risk Eğilim Endeksi (REKS) isimli yeni bir endeks yayınlamaya başladıklarını belirterek, "REKS ile yatırımcıların yatırım eğilimlerinin karşılaştırılabilir şekilde ölçülmesine imkan sağlıyoruz. Yabancı ve yerli yatırımcılar REKS üzerinden risk iştahının artıp azaldığını rahatlıkla takip edilebilirler." dedi.
