BM’den faiz artıran merkez bankalarına uyarı

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), ABD Merkez Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi gelişmiş ülkelerdeki merkez bankalarının faizleri artırmaya devam etmesinin küresel ekonomiyi resesyona ve ardından uzun süreli durgunluğa itme riski taşıdığını bildirdi. UNCTAD’ın açıkladığı 2022 Ticaret ve Kalkınma Raporu’nda, bu yılki küresel büyüme rakamları değerlendirilirken geleceğe dair öngörüler paylaşıldı.

DURGUNLUĞA İTME RİSKİ

Raporda, gelişmiş ekonomilerdeki hızlı faiz artışları ve mali sıkılaşmanın, Covid-19 salgını ve Ukrayna’daki savaştan kaynaklı ardı ardına gelen krizlerle birleşerek halihazırda küresel ekonomideki yavaşlamayı gerilemeye dönüştürdüğü ve ekonomide istenen ‘yumuşak inişin’ olası görünmediği belirtildi. Gelişmiş ekonomilerdeki para ve maliye politikası hamlelerinin dünyayı küresel resesyona ve uzun süreli durgunluğa itme riski taşıdığına dikkat çekilen raporda, 2008’deki mali krizden ve 2020’deki Covid-19 şokundan daha kötü zarar verme riski olduğu aktarıldı.

İHTİYATSIZ BİR KUMAR

Raporda, faiz oranlarının son derece düşük olduğu 10 yılda, merkez bankalarının sürekli olarak enflasyon hedeflerinin gerisinde kaldığı ve daha sağlıklı ekonomik büyüme sağlamakta başarısız olduğu anımsatıldı. UNCTAD’ın raporunda, resesyon oluşturmadan daha yüksek faiz oranlarıyla fiyatları aşağı çekebilmeye yönelik herhangi bir düşüncenin ‘ihtiyatsız bir kumar’ olduğu ifade edildi. Reel ücretlerin düştüğü, mali sıkılaşmanın, finansal çalkantıların ve çok taraflı destek ve koordinasyonun yetersiz olduğu bir dönemde aşırı parasal sıkılaşmanın birçok gelişmekte olan ülke ve bazı gelişmiş ülkelerde durgunluk ve ekonomik istikrarsızlık dönemi başlatabileceğine dikkat çekilen raporda, ABD’de bu yılki faiz artışlarının Çin hariç gelişmekte olan ülkeler için gelirde tahmini 360 milyar dolarlık azalmaya ve ileride daha fazla soruna neden olabileceği kaydedildi. Raporda, faiz artırımları yüzünden gelişmekte olan 90 ülkenin ulusal parasının bu yıl dolar karşısında yüzde 10’dan fazla değer kaybettiği vurgulandı.

ÇARE FAİZDE DEĞİL YATIRIM VE ÜRETİMDE

Columbia Üniversitesi Profesörü ve Nobel ödüllü iktisatçı Joseph Stiglitz de arz yönlü enflasyonu hafifletmek için faizleri çok agresif artıran merkez bankalarının fiyat artışlarını tetiklediğini söyledi. Stiglitz, faizleri artırmanın arz tarafındaki problemleri çözmediğini belirterek, “Hatta daha da kötüleştirebilir. Çünkü arz sıkıntılarına yönelik daha fazla yatırım yapılması gerekir. Ancak faizlerin artırılması bu yatırımları zorlaştırıyor” dedi.

RESESYONU ÖNLEMEK İÇİN HÂLÂ ZAMAN VAR

Rapora ilişkin Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi’ndeki basın toplantısında konuşan UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, “Gelişmiş ülkelerdeki para politikaları ve mali uygulamalar, 2008 ve 2020’deki Covid-19 şokundan daha kötü bir hasara yol açarak dünyayı küresel resesyon ve uzun süreli durgunluğa sürükleme riski taşımaktadır” dedi. Grynspan, öngörülen küresel resesyonun önlenmesi için hâlâ zaman olduğuna dikkati çekerek, gelişmiş ülkelere mali politikalarını bu doğrultuda yeniden düzenleme çağrısı yaptı.

10 Ekim 2022 Pazartesi

Etiketler : Gündem