Batı’nın Rusya ambargosu Yuan’a yaradı, ticaretteki payı iki katına çıktı

Rusya ile Ukrayna savaşı, Çin para birimi Yuan’a yaradı. Rusya’nın saldırısı sonrası Batılı ülkelerin Rus bankalarını SWIFT ödeme sisteminden çıkarması, Rus bankaları Çin tarafından geliştirilen CIPS’e yöneltti. Böylece Yuan’ın küresel ticaretteki payı iki katına çıktı.

NECMİ UYSAL

Ukrayna savaşının başladığı 2022 yılın şubat ayından beri Çin para birimi Yuan’ın dünya ticaretindeki payı iki katına çıktı. Bu artışa neden olan en büyük etken olarak Çin’in savaş sonrası Rusya ile ticareti en çok artan ülke olması ve ABD Doları’nın faiz artırımları sonrası maliyetinin artması gösteriliyor. 

Ukrayna ile Rusya savaşının başladığı dönemde Yuan’ın dünya ticaretindeki payı yüzde 2 iken, bu yılın şubat ayında yüzde 4.5’e yükselerek Euro’nun yüzde 6’lık payına yaklaştı. 

Dünya ekonomisindeki ağırlığını gün geçtikçe artıran ve buna paralel olarak para birimini uluslararası düzeyde kullanılır hale getirmek isteyen Çin için Ukrayna savaşı ve Batılı ülkeler tarafından Rus finansal kuruluşlarının SWIFT sistemini kullanmalarını yasaklamaları büyük fırsat oldu.

BÜYÜK DEVALÜASYON SONRASI YARA ALDI

Çin Merkez Bankası’nın Yuan’ı uluslararası para birimi yapma çabaları ağustos 2015’te gerçekleştirilen büyük devalüasyon sonrası acımasız bir sermaye kontrolünü yürürlüğe koyması ile büyük yara almıştı.

Rusya şirketleri Çin ile ticaretinde SWIFT sistemine alternatif olarak CIPS sistemini kullanarak ödemeleri Yuan ile yaparken, bu sistem üzerindeki işlem hacmi 2022 yılında yüzde 21 artış ile 14 trilyon dolara ulaştı. 

Amerikan Merkez Bankası (Fed) 2022 yılında sıfır olan politika faizini yüzde 4.5’e yükseltirken, Çin Merkez Bankası aynı dönemde iki kez faiz indirimi kararı aldı. Bu durum ABD Doları’nın kullanım maliyetini artırdı. 

Tüm bunlara rağmen Çin Merkez Bankası’nın sıkı sermaye kontrolü yapmaya devam etmesi nedeniyle kısa zamanda Yuan’ın aldığı payın hızlı artış göstermeyeceği ve aceleci de olmadıkları yorumları yapılıyor. 

SWIFT NEDİR?

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication / Dünya Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Topluluğu); paranın ülkeler arasında hızla transfer edilmesini sağlayan uluslararası bir finansal yapılanma sistemi.

CIPS NEDİR?

Dünya çapında bankalararası döviz transferinde ‘olmazsa olmaz’ sayılan bilgi iletişim sistemi SWIFT'e alternatif olarak Çin hükümeti, kendi para transferi sistemini kurdu. CIPS (China International Payment System) adı verilen bu yeni sistem, 2016'da faaliyete geçti.

12 Nisan 2023 Çarşamba